Amaç: Bu araştırma, böbrek ya da üreter taşına bağlı ağrısı olan hastaların ağrı düzeyleri ile tamamlayıcı ve bütünleyici tedavi kullanımı arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu araştırma bir devlet hastanesinin üroloji polikliniğine Ağustos 2022- Şubat 2023 tarihleri arasında başvuran ve araştırmayı kabul eden, böbrek ve üreter taşı tanılı hastalarla yapılmıştır. Araştırmanın verileri ''sosyodemografik özellikler veri toplama formu'', ''görsel analog skala [visual analog scale (VAS)]'' ve ''Tamamlayıcı Tedavileri Kullanmaya Yönelik Tutum Ölçeği (TTTÖ)'' kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Hastaların cinsiyet, eğitim durumu, medeni hâli, tanı konulma zamanı, öncesinde uygulanan tedavi ve ek hastalık varlığının TTTÖ puan ortalamalarını etkilediği saptandı (p<0,005). Böbrek ve üreter taşı tanısı konulma zamanı 0-3 vs 3-12 ay ve 0-3 vs ≥12 ay olan gruplar arasında TTTÖ puanları arasında anlamlı fark varken (sırasıyla ile p=0,012 ve p=0,036), 3-12 ay ile ≥12 ay arasında anlamlı bir fark izlenmedi (p>0,005). Daha öncesinde medikal ya da cerrahi tedavi uygulanan hastaların TTTÖ puanları uygulanmayanlara göre daha yüksekti (p<0,001). Hastaların VAS ağrı skoru puan ortalaması 7,07±1,18, TTTÖ puan ortalaması ise 15,53±6,47 idi. VAS ağrı skoru ile TTTÖ arasında negatif yönde orta-güçlü derecede bir korelasyon olduğu görüldü (p=0,000; r=-0,451). Hastaların tamamlayıcı ve bütünleyici tedavi olarak en çok kaplıca-kaynak suyu (%41,7), ıhlamur (%20,5) ve yeşil çayı (%18,9) tercih ettikleri belirlendi. Sonuç: Böbrek ve üreter taşı olan hastalarda TTTÖ puanları orta düzeyde olumludur. Hastaların tedavi sürecindeki uzama ve daha az ağrı skoru varlığı, onları daha çok tamamlayıcı ve bütünleyici tedavi kullanımına yönlendirmektedir.
Anahtar Kelimeler: Tutum; tamamlayıcı terapiler; böbrek ve üreter taşı; ağrı
Objective: This study was conducted to determine the relationship between the pain levels of patients with kidney or ureteral stone pain and the use of complementary and integrative therapy. Material and Methods: This descriptive and cross-sectional study was conducted with patients diagnosed with kidney and ureteral stones, who applied to the urology outpatient clinic of a state hospital between August 2022 and February 2023 and accepted the study. The data of the study were collected by using ''socio-demographical characteristics data collection form'', the ''visual analog scale (VAS)'', and ''Attitude towards Using Complementary Therapies Scale (ACTS). Results: It was determined that the patients' gender, education level, marital status, time of diagnosis, previous treatment and presence of additional disease affected mean ACTS scores (p<0.005). While there was a significant difference in ACTS scores between the groups with the time of diagnosis of kidney and ureteral stones 0-3 vs 3-12 months and 0-3 vs ≥12 months (p=0.012 and p=0.036, respectively), there was no significant difference between 3-12 months and ≥12 months (p>0.005). Patients who performed medical or surgical treatment had higher ACTS scores than those who did not (p<0.001). The mean VAS pain scale score of the patients was 7.07±1.18, and the mean ACTS score was 15.53±6.47. There was a moderate-strong negative correlation between VAS pain score and ACTS (p=0.000; r=-0.451). It was determined that the patients mostly preferred thermal water (41.7%), linden (20.5%) and green tea (18.9%) as complementary and integrative treatments. Conclusion: Patients with kidney and ureteral stones have moderately positive ACTS scores. The prolongation of the treatment process and the presence of less pain scores lead them to use more complementary and integrative treatment.
Keywords: Attitude; complementary therapies; kidney and ureteral stones; pain
- Preedy VR, Watson RR. Handbook of Disease Burdens and Quality of Life Measures. 1st ed. New York, NY: Springer; 2010. [Crossref] [PMC]
- Fung FY, Linn YC. Developing traditional chinese medicine in the era of evidence-based medicine: current evidences and challenges. Evid Based Complement Alternat Med. 2015;2015:425037. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- National Centre for Complementary and Integrative Health [Internet]. [Cited: October 15, 2022]. Complementary, Alternative, or Integrative Health: What's in a Name? Available from: [Link]
- World Health Organization. WHO Global Report on Traditional and Complementary Medicine 2019. Geneva: World Health Organization; 2019. Cited: October 16, 2022. Available from: [Link]
- Hotun Şahin N, Gümüşay M, Acar Z, Yılmaz B, Mecdi Kaydırak M. Hemşirelik öğrencilerinin kadın sağlığına yönelik tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve tutumları: tanımlayıcı bir araştırma [Knowledge levels and attitudes of nursing students on complementary and alternative medicine methods for women's health: a descriptive study]. Türkiye Klinikleri J Tradit Complem Med. 2022;5(3):205-16. [Crossref]
- Bayar G, Tanrıverdi O. Üriner sistem taş hastalığı ve ağrı tedavisi: yeni ne var? [Urinary system stone disease and pain management: what's new?] Endoüroloji Bülteni. 2016;9:30-3. [Crossref]
- Kasote DM, Jagtap SD, Thapa D, Khyade MS, Russell WR. Herbal remedies for urinary stones used in India and China: a review. J Ethnopharmacol. 2017;203:55-68. [Crossref] [PubMed]
- Campos AH, Schor N. Phyllanthus niruri inhibits calcium oxalate endocytosis by renal tubular cells: its role in urolithiasis. Nephron. 1999;81(4):393-7. [Crossref] [PubMed]
- Freitas AM, Schor N, Boim MA. The effect of Phyllanthus niruri on urinary inhibitors of calcium oxalate crystallization and other factors associated with renal stone formation. BJU Int. 2002;89(9):829-34. [Crossref] [PubMed]
- Terkeş N, Özer Z, Ayaz G. Hipertansiyon hastalarının tamamlayıcı terapi uygulamalarından bitkisel ürünleri kullanma durumu [Use of herbal product in complementary and alternative treatment in patients with hypertension]. Turk J Cardiovasc Nurs. 2021;12(27):10-7. [Crossref]
- Arslan S, Gökçe E, Doğan SD, Özgen R, Şişman H, Baysal D, et al. Kardiyovasküler hastalığı olan bireylerde tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemlerinin kullanımı [The use of complementary and alternative medicine among individuals with cardiovascular disease]. Cukurova Med J. 2020;45(4):1644-52. [Crossref]
- Çakmak S, Nural N. Kronik hastalıklarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamaları [Complementary and alternative medicine applications in chronic diseases]. Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs-Special Topics. 2017;3(2):57-64. [Link]
- Ovayolu N, Ovayolu Ö, Güngörmüş Z, Karadağ G. Böbrek yetmezliğinde tamamlayıcı tedaviler [Complementary treatments in kidney failure]. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2015;10 (1):40-6. [Link]
- Yuvanc E, Yilmaz E, Tuglu D, Batislam E. Medical and alternative therapies in urinary tract stone disease. World J Nephrol. 2015;4(5):492-9. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Hayran M, Hayran M. Sağlık Araştırmaları İçin Temel İstatistik. Birinci Basım. Ankara: Art Ofset Matbaacılık Yayıncılık Organizasyon; 2011.
- Ling KW, Wong FS, Chan WK, Chan SY, Chan EP, Cheng YL, et al. Effect of a home exercise program based on tai chi in patients with end-stage renal disease. Perit Dial Int. 2003;23 Suppl 2:S99-S103. [Crossref] [PubMed]
- Bilge A, Uğuryol M, Dülgerler Ş, Yıldız M. Tamamlayıcı Tedavileri Kullanmaya Yönelik Tutum Ölçeği'nin geliştirilmesi [Developing of Attitude Towards Using Complementary Treatments Scale]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2018;34(2):55-63. [Link]
- Gör F, Duru Aşiret G. Hemşirelerin COVID-19'a yönelik tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım durumu ve tutumu [Nurses' use of complementary treatment for COVID-19 and attitudes]. DEUHFED. 2022;15(2):117-27. [Crossref]
- Teke N, Özer Z, Bahçecioğlu Turan G. Analysis of health care personnel's attitudes toward complementary and alternative medicine and life satisfaction due to COVID-19 pandemic. Holist Nurs Pract. 2021;35(2):98-107. [Crossref] [PubMed]
- Çalışkan Pala S, Metintaş S. COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanları [Healthcare professionals in the COVID-19 pandemic]. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2020;5:156-68. [Crossref]
- Joshi A, Tallman JE, Calvert JK, Brewer T, Miller NL, Yang L, et al. Complementary and alternative medicine use in first-time and recurrent kidney stone formers. Urology. 2021;156:58-64. [Crossref] [PubMed]
- Sherman KJ. Complementary and alternative medicine in the United States. Ann Intern Med. 2013;143(9):696. [Crossref]
- Mitzdorf U, Beck K, Horton-Hausknecht J, Weidenhammer W, Kindermann A, Takács M, et al. Why do patients seek treatment in hospitals of complementary medicine? J Altern Complement Med. 1999;5(5):463-73. [Crossref] [PubMed]
- Elmas C, Gezer C. Çay bitkisinin (Camellia sinensis) bileşimi ve sağlık etkileri [Composition and health effect of tea plant (Camellia sinensis)]. Akademik Gıda. 2019;17(3):417-28 doi: 10.24323/akademik-gida.647733 [Crossref]
- İnanç AL, Yüksel D. Ihlamur Bitkisinin (Tilia cordata) katı-sıvı ekstraksiyonunda toplam fenolik madde kinetiğinin matematiksel modellenmesi [Mathematical modeling of total polyphenol compound kinetics during solid-liquid extraction of linden (Tilia cordata) plant]. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 2018;22(1):12-20. [Crossref]
- Yıldız A, Boşgelmez İİ, Süzen HS. Ihlamur çaylarının element düzeylerinin toksikolojik yönden değerlendirilmesi [Toxicological evaluation of linden herbal tea element levels]. Journal of Adnan Menderes University Health Sciences Faculty. 2022;6(1):149-65. [Crossref]
- Cımbız A, Beydemir F, Manisalıgil Ü, Dayıoğlu H. Kaplıca tedavisinin akur kardiyopulmoner etkilerinin değerlendirilmesi [Evaluation of acute cardiopulmonary effects of spa treatment]. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2004;6:28-9. [Link]
- Çevik C, Eryavuz A, Ulutaş E, Küçükkurt İ, Bülbül A, Demirel HH, et al. Ratlarda kaplıca suyu ve kaplıca suyu ile birlikte C vitamininin uzun süre tüketilmesinin oksidan antioksidan denge ve bazı biyokimyasal parametreler üzerine etkisinin belirlenmesi [Determination of influences of long time consumption of thermal water and thermal water with vitamin C for oxidant-antioxidant balance and some biochemical parameters in rats]. Kocatepe Veteriner Dergisi. 2011;4(2):23-32. [Link]
.: İşlem Listesi