Amaç: Onam formları, hekimleri medikolegal açıdan korumak için oldukça önemlidir. Hastalar, aydınlatılmış onam sonrası yazılı bir metni imzalayarak girişimsel işlemleri kabul etmiş olurlar. Bir metnin hangi eğitim düzeyi için okunabilir olduğundan söz etmek için ''okunabilirlik'' terimi kullanılmaktadır. Çalışmamızda, deri ve zührevi hastalıkları ana bilim dalı ve kozmetoloji polikliniklerinde kullanılan olan onam formlarının okunabilirlik açısından değerlendirilmesi ve onam formlarının okunabilirlik düzeyinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada, Türkçe metinler için başlıca formül olarak bilimsel etkinliği kanıtlanmış olan Ateşman ile Bezirci ve Yılmaz tarafından üretilen iki farklı okunabilirlik indeksleri kullanılmıştır. Hastanemizde kullanılmakta olan dermatoloji ve kozmetoloji onam formları, iki alt grup olarak değerlendirmeye alınmıştır. Bulgular: Dermatoloji ve kozmetoloji bölümlerinde kullanılmakta olan toplam olarak değerlendirilen 24 onam formu Bezirci-Yılmaz okunabilirlik indeksine göre ortalama 16,30±9,30 puan alırken yaklaşık 16 yıllık eğitimle okunabilir olduğu bulunmuştur. Ateşman okunabilirlik formülüne göre ise ortalama 39,90±10,50 puana karşılık gelecek şekilde üniversite düzeyinde eğitimle onam formlarının okunabilir oldukları tespit edilmiştir. Yapılan alt grup analizlerinde, dermatoloji onam formları ile kozmetoloji onam formları okunabilirlik düzeyleri arasında hem Bezirci-Yılmaz hem de Ateşman Okunabilirlik İndeksine göre istatistiksel anlamlı bir fark bulunmamıştır (p=0,297, p=0,881). Sonuç: Hasta onam formlarının kolay okunabilir olması gerekmektedir. Kullanılan söz konusu dermatoloji ve kozmetoloji onam formlarının okunabilirlik düzeyinin oldukça düşük olduğu tespit edilmiştir. Çalışmamızla Türkiye'deki dermatoloji kliniklerinde kullanılmakta olan onam formlarının çok merkezli olarak okunabilirlik düzeyinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi önerilir.
Anahtar Kelimeler: Dermatoloji; okunabilirlik; sağlık hizmetlerinin hasta onamı; bilgilendirilmiş onam formları; dermatolojik cerrahi işlemler
Objective: Consent forms are crucial in protecting physicians from a medico-legal standpoint. Patients give their consent for interventional procedures by signing a written document after being informed. The term ''readability'' is used to determine the level of education required to understand a text. The aim of our study was to evaluate the readability of consent forms used in the department of dermatology and venereology and cosmetology clinics and to determine their readability level. Material and Methods: In this study, two different readability indexes, Ateşman and Bezirci-Yılmaz, which have been proven to be effective for Turkish texts, were used. The consent forms used in our hospital were evaluated as two subgroups. Results: The total of 24 consent forms used in the dermatology and cosmetology departments had an average score of 16.30±9.30 according to the Bezirci-Yılmaz readability index, indicating that they were readable with approximately 16 years of education. According to the Ateşman readability formula, the consent forms were found to be readable with university-level education, with an average score of 39.90±10.50. In subgroup analyses, there was no statistically significant difference in the readability levels of the dermatology and cosmetology consent forms according to both the Bezirci-Yılmaz and Ateşman Readability Indexes (p=0.297, p=0.881). Conclusion: Patient consent forms should be easily readable. The consent forms used in dermatology and cosmetology were found to have a very low readability level. Our study suggests that a multi-center evaluation and improvement of the readability level of consent forms used in dermatology clinics in Türkiye is necessary.
Keywords: Dermatology; readability; patient acceptance of healthcare; informed consent forms; dermatologic surgical procedures
- Goldbort R. Readable writing by scientists and researchers. J Environ Health. 2001;63(8):40-1. [PubMed]
- Boztas N, Omur D, Ozbılgın S, Altuntas G, Piskin E, Ozkardesler S, et al. Readability of internet-sourced patient education material related to "labour analgesia". Medicine (Baltimore). 2017;96(45):e8526. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Flesch R. A new readability yardstick. J Appl Psychol. 1948;32(3):221-33. [Crossref] [PubMed]
- Walsh TM, Volsko TA. Readability assessment of internet-based consumer health information. Respir Care. 2008;53(10):1310-5. [PubMed]
- Kincaid JP, Fishburne Jr RP, Rogers RL, Chissom BS. Derivation of new readability formulas (automated readability index, fog count and Flesch reading ease formula) for navy enlisted personnel. Research Branch Report. 56. Institute for Simulation and Training. 1975. [Crossref] [PMC]
- Al-Ajlan AA, Al-Khalifa HS, Al-Salman AMS. Towards the development of an automatic readability measurements for Arabic language. Third International Conference on Digital Information Management. London, United Kingdom: 2008. p.506-11. [Crossref]
- Smith EA, Senter RJ. Automated readability index. AMRL TR. 1967:1-14. [PubMed]
- Ateşman E. Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi [Measuring readability in Turkish]. Dil Dergisi. 1997;58:71-4. [Link]
- Bezirci B, Yılmaz AE. Metinlerin okunabilirliğinin ölçülmesi üzerine bir yazılım kütüphanesi ve Türkçe için yeni bir okunabilirlik ölçütü [A software library for measurement of readability of texts and a new readability metric for Turkish]. DEÜ FMD. 2010;12(3):49-62. [Link]
- Anderson OA, Wearne IM. Informed consent for elective surgery--what is best practice? J R Soc Med. 2007;100(2):97-100. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Satyanarayana Rao KH. Informed consent: an ethical obligation or legal compulsion? J Cutan Aesthet Surg. 2008;1(1):33-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Paasche-Orlow MK, Taylor HA, Brancati FL. Readability standards for informed-consent forms as compared with actual readability. N Engl J Med. 2003;348(8):721-6. [Crossref] [PubMed]
- Hall DE, Prochazka AV, Fink AS. Informed consent for clinical treatment. CMAJ. 2012;184(5):533-40. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Çifci HK, Kozanhan B, Solak İ. Madde bağımlılığı ile ilgili Türkçe internet sitelerinin okunabilirliğinin değerlendirilmesi [Evaluation of readability of Turkish websites on substance addiction]. Bağımlılık Dergisi. 2020;21(1):56-63. [Link]
- Ay İE, Duranoğlu Y. Göz damlası prospektüslerinin okunabilirlik düzeyinin değerlendirilmesi [An evaluation of the readability of package inserts of eye drops]. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi. 2022; 27(1):55-9. [Crossref]
- Ebem E, Tutar MS, Yıldız M, Canitez A, Kara O, Kozanhan B. İntravenöz ve intramüsküler enjeksiyon bilgilendirilmiş onam formlarının okunabilirlik açısından değerlendirilmesi [Readability assessment of ıntramuscular and ıntravenous ınjection ınformed consent forms]. Anadolu Klinikleri Dergisi. 2019;24(2):132-6. [Crossref]
- Ay IE, Doğan M. An evaluation of the comprehensibility levels of ophthalmology surgical consent forms. Cureus. 2021;13(7):e16639. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Boztaş N, Özbilgin Ş, Öçmen E, Altuntaş G, Özkardeşler S, Hancı V, et al. Evaluating the readibility of informed consent forms available before anaesthesia: a comparative study. Turk J Anaesthesiol Reanim. 2014;42(3):140-4. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi