.: ARAŞTIRMA
Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hekimlerine Sözel Order Konusunda Uygulanan Anket Çalışması: İzmir İli Örneği Kesitsel Araştırma
Questionnaire on Verbal Order Filled Out by Physicians in a Training and Research Hospital: The Case of İzmir Province Cross-Sectional Research
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2023;31(1):1-8
doi: 10.5336/mdethic.2022-92523
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Sözel order uygulamaları, tıbbi uygulama hatalarına yol açma potansiyeli nedeniyle hasta ve çalışan güvenliği açısından önem taşımaktadır. Çalışmada, bir eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan hekimlerin sözel order konusunda bilgi düzeyleri ve karşılaştıkları sorunlar üzerinden sözel order kavramının yasal çerçevesinin irdelenmesi, hekimler arasında farkındalık oluşturulması ve güncel mevzuat dahilinde bilgi düzeyinde artış sağlanması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Sunulan çalışma anket uygulaması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılmaya gönüllü olan 100 hekime, kişisel sosyodemografik verilerin yanı sıra sözel order konusunun kavramsal çerçevesi, kişisel deneyimler ve olası sorunlar hakkında sorular yöneltilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılmayı kabul eden hekimlerin %44'ü kadın, %56'sı erkektir. Hekimlerin ortalama yaşı 42,14±7,93, meslek tecrübeleri ortalama 17,76±7,93 yıl olarak hesaplanmıştır. Katılımcıların %88'i daha önce en az bir kez sözel order talimatı verdiğini, %83'ü daha önce sözel order uygulaması konusunda herhangi bir eğitim almadığını, %66'sı sözel order uygulaması konusunda endişe duyduğunu, %90'ı sözel order uygulamasının hangi mevzuata göre düzenlendiğini bilmediğini belirtmiştir. Sonuç: Sunulan çalışma, hekimlerin sözel order uygulamaları konusundaki bilgi ve deneyimlerini irdeleyen ülkemizdeki ilk araştırma niteliğinde olup, uygulamanın önemini ortaya koyması açısından değerlendirilmiştir. Sözel order uygulamalarının tıbbi ve adli olası sonuçlarını içeren daha kapsamlı bilimsel araştırmalar ve bu bağlamda yapılacak yasal düzenlemelerde hangi noktalara dikkat edilmesi gerektiğinin de ortaya koyulması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hasta güvenliği; çalışan güvenliği; sözel order; hukuki sorumluluk
Amaç: Sözel order uygulamaları, tıbbi uygulama hatalarına yol açma potansiyeli nedeniyle hasta ve çalışan güvenliği açısından önem taşımaktadır. Çalışmada, bir eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan hekimlerin sözel order konusunda bilgi düzeyleri ve karşılaştıkları sorunlar üzerinden sözel order kavramının yasal çerçevesinin irdelenmesi, hekimler arasında farkındalık oluşturulması ve güncel mevzuat dahilinde bilgi düzeyinde artış sağlanması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Sunulan çalışma anket uygulaması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılmaya gönüllü olan 100 hekime, kişisel sosyodemografik verilerin yanı sıra sözel order konusunun kavramsal çerçevesi, kişisel deneyimler ve olası sorunlar hakkında sorular yöneltilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılmayı kabul eden hekimlerin %44'ü kadın, %56'sı erkektir. Hekimlerin ortalama yaşı 42,14±7,93, meslek tecrübeleri ortalama 17,76±7,93 yıl olarak hesaplanmıştır. Katılımcıların %88'i daha önce en az bir kez sözel order talimatı verdiğini, %83'ü daha önce sözel order uygulaması konusunda herhangi bir eğitim almadığını, %66'sı sözel order uygulaması konusunda endişe duyduğunu, %90'ı sözel order uygulamasının hangi mevzuata göre düzenlendiğini bilmediğini belirtmiştir. Sonuç: Sunulan çalışma, hekimlerin sözel order uygulamaları konusundaki bilgi ve deneyimlerini irdeleyen ülkemizdeki ilk araştırma niteliğinde olup, uygulamanın önemini ortaya koyması açısından değerlendirilmiştir. Sözel order uygulamalarının tıbbi ve adli olası sonuçlarını içeren daha kapsamlı bilimsel araştırmalar ve bu bağlamda yapılacak yasal düzenlemelerde hangi noktalara dikkat edilmesi gerektiğinin de ortaya koyulması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hasta güvenliği; çalışan güvenliği; sözel order; hukuki sorumluluk
ABSTRACT
Objective: Verbal order applications are important in terms of patient and employee safety due to the potential to cause medical application errors. In this study, it is aimed to examine the legal framework of the concept of verbal order through the knowledge level of physicians working in a training and research hospital and the problems they encounter, to raise awareness among physicians and to increase the level of knowledge within the current legislation. Material and Methods: The presented study was carried out in the form of a questionnaire. In addition to personal socio-demographic data, questions were asked about the conceptual framework of the verbal order issue, personal experiences and potential problems to 100 physicians who volunteered to participate in the study. Results: Of the physicians who agreed to participate in the study, 44% were female and 56% were male. The mean age of the physicians was 42.14±7.93, and their professional experience was calculated as 17.76±7.93 years. 88% of the participants stated that they had given a verbal order at least once before, 83% of the participants stated that they had not received any training on verbal ordering before, 66% of the participants stated that they were worried about the implementation of verbal orders, 90% of the participants stated that they did not know according to which legislation the implementation of the verbal order was regulated. Conclusion: The presented study is the first research in our country that examines the knowledge and experience of physicians on verbal order applications and has been evaluated in terms of revealing the importance of the practice. More comprehensive scientific research including the possible medical and forensic consequences of verbal order practices and the points to be considered in the legal regulations to be made in this context should also be revealed.
Keywords: Patient safety; employee safety; verbal order; legal responsibility
Objective: Verbal order applications are important in terms of patient and employee safety due to the potential to cause medical application errors. In this study, it is aimed to examine the legal framework of the concept of verbal order through the knowledge level of physicians working in a training and research hospital and the problems they encounter, to raise awareness among physicians and to increase the level of knowledge within the current legislation. Material and Methods: The presented study was carried out in the form of a questionnaire. In addition to personal socio-demographic data, questions were asked about the conceptual framework of the verbal order issue, personal experiences and potential problems to 100 physicians who volunteered to participate in the study. Results: Of the physicians who agreed to participate in the study, 44% were female and 56% were male. The mean age of the physicians was 42.14±7.93, and their professional experience was calculated as 17.76±7.93 years. 88% of the participants stated that they had given a verbal order at least once before, 83% of the participants stated that they had not received any training on verbal ordering before, 66% of the participants stated that they were worried about the implementation of verbal orders, 90% of the participants stated that they did not know according to which legislation the implementation of the verbal order was regulated. Conclusion: The presented study is the first research in our country that examines the knowledge and experience of physicians on verbal order applications and has been evaluated in terms of revealing the importance of the practice. More comprehensive scientific research including the possible medical and forensic consequences of verbal order practices and the points to be considered in the legal regulations to be made in this context should also be revealed.
Keywords: Patient safety; employee safety; verbal order; legal responsibility
REFERANSLAR:
- Oxford Reference [Internet]. © 2022. [Cited: July 14, 2022]. Primum non nocere. Available from: [Link]
- Yönt GH. Hasta güvenliği kültürü [Patient safety culture]. Ege Hemşirelik Dergisi. 2011;27(1):77-82. [Link]
- Resmî Gazete (12.10.2004/25611), 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu; 2004. p.1. [Erişim tarihi: 04.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (01.08.1998, Sayı: 23420) sayılı Hasta Hakları Yönetmeliği; 1998. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Yüksel E. Tıbbî hatanın hukukî ve cezaî sonuçları [Legal and criminal consequences of medical error]. TBB Dergisi. 2004;53:161-89. [Link]
- Resmî Gazete (14.04.1928/863), 1219 Sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun; 1928. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- World Health Organization (WHO). WHO Patient safety curriculum Guide for Medical Schools. Geneva, Switzerland: WHO Press; 2009. Available from: [Link]
- Wakefield DS, Wakefield BJ. Are verbal orders a threat to patient safety? Qual Saf Health Care. 2009;18(3):165-8. [PubMed]
- Polat O. Dünyada görülen tıbbi uygulama hataları. Tıbbi Uygulama Hataları. 2. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınları; 2015. p.59-69.
- Resmî Gazete (16.10.2019, Tebliğ No: 27378) Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ; 2019. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (08.03.2010, Sayı: 27515) sayılı Hemşirelik Yönetmeliği; 2010. [Erişim tarihi: 01.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Sağlıkta Kalite Standartları (SKS) Hastane (Sürüm 6.0). ISBN: 978-975-590-766-6 Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1156. 1. Baskı. Ankara: Tam Pozitif Reklamcılık/Matbaa; 2020. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (29.04.2009, Tebliğ No: 27214) Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanması ve Korunmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ; 2009. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (06.04.2011, Tebliğ No: 27897) Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğini Sağlanması ve Korunmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Tebliğ; 2011. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (06.04.2011, Sayı: 27897) sayılı Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik; 2011. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Yargıtay 13. Hukuk Dairesi'nin 16 Aralık 2019 tarihli, 2016/28510 Esas Nolu, 2019/12593 Karar Nolu kararı. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Türk Tabipleri Birliği [İnternet]. © 2022 TTB - TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ. Hekimlik Meslek Etiği Kuralları. [Erişim tarihi: 16.07.2022]. Erişim linki: [Link]
- World Health Organization (WHO) [Internet]. © 2022 WHO. [Cited: July 14, 2022]. Patient Safety. Available from: [Link]
- Ateş Ç. Bir eğitim ve araştırma hastanesinde hemşirelerin ilaç uygulama hataları ve hata nedenlerinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi; 2010. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Lesar T, Mattis A, Anderson E, Avery J, Fields J, Gregoire J, et al; VHA New England Medication Error Prevention Initiative Collaborative. Using the ISMP Medication Safety Self-Assessment to improve medication use processes. Jt Comm J Qual Saf. 2003;29(5):211-26. [Crossref] [PubMed]
- World Health Organization (WHO) [Internet]. © 2022 WHO. [Cited: July 14, 2022]. Medication without harm. Available from: [Link]
- Aslan Y. İlaç kaynaklı tıbbi hata/olay bildirimlerin Dünya Sağlık Örgütü "Hasta Güvenliği Uluslararası Sınıflandırması"na göre değerlendirilmesi [Evaluation of medication related medical errors/events according to the World Health Organization "International Classification for Patient Safety."] Journal of Health Sciences and Medicine. 2020;3(1):20-5. [Crossref]
- Aslan Ö, Ünal Ç. Cerrahi yoğun bakım ünitesinde parenteral ilaç uygulama hataları [Errors in parenteral drug administration in a surgical intensive care unit]. Gülhane Tıp Dergisi. 2005;47:175-8. [Crossref]
- Tarhan M, Ersoy E, Yılmaz AG, Dalar L. Acil hemşirelerinin ilaç uygulama hatalarını etkileyen faktörlerin incelenmesi [The examination on the factors affecting emergency nurses' medication errors]. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi. 2020;2(2):63-72. [Link]
- Şener A. İkinci basamak bir hastanenin acil servisinde dosya kontrol yöntemi ile eksik kayıt kaynaklı hataların düzeltilmesi [Correction of errors due to missing records with file control method in the emergency department of a secondary level hospital]. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi. 2020;3(2):24-32. [Link]
- Resmî Gazete (09.01.1982, Sayı: 17863) sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (AY); 1982. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Çınarlı S, Göncü Döner MS, Azak K. Rücu davasında deliller. Kamu Görevlilerine Rücu Davaları. 1. Baskı. Ankara: Adalet Yayınları; 2021. p.124-66.
- Danıştay 10. Dairesi'nin 10 Ekim 1996 tarihli, 1995/934 Esas Nolu, 1996/5933 Karar Nolu kararı ve Danıştay 10. Dairesi'nin 31 Mart 1997 tarihli, 1995/7754 Esas Nolu, 1997/1071 Karar Nolu kararı. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (04.02.2011/27836), 6098 sayılı Borçlar Kanunu (BK); 2011. [Erişim tarihi: 02.08.2022]. Erişim linki: [Link]
- Sarıtaş H, Hasta Hakları Açısından Hekim Sorumluluğu. 1. Baskı. Ankara: Bilge Yayınları; 2006. p.12-3.
.: İşlem Listesi