.: DERLEME
Bilgilendirilmiş Rıza İçin Akılcı Bir Dizi Standarda Gerek Var mıdır?
Is it Necessary to Develop a Series of Rational Standards for Informed Consent?
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2019;27(3):277-84
doi: 10.5336/mdethic.2018-62938
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Tıbbi müdahaleyi hukuka uygun hâle getiren temel özellik, müdahalenin hastanın bilgilendirilmiş rızası üzerine yapılmış olmasıdır. Kendi geleceğini belirleme gibi temel hakkın sahibi olan hasta kişinin bilgilendirilmiş rızasının alınması, onu kendi geleceğini belirlemede söz sahibi yapacaktır. Bilgilendirilmiş rıza formlarının okunabilirliğinin geliştirilmesi için çeşitli yazılım paketleri bulunmaktadır. Bu çalışmada, yazılım paketlerinin dışında, rıza formlarının okunabilirliğinin geliştirilebilmesi için uygulanması gereken standartlar üzerine bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Yazılım paketleri ile belli bir noktaya kadar geliştirilebilen rıza formlarının makul kişi ve kişiye özel standart dâhilinde her bir hasta için düzenlenmesi gerekmektedir. Türkiye'de bilgilendirme, hasta profiline bağlı olarak, gelişmiş ülkelerdekine oranla daha fazla zaman ve emek isteyen bir süreçtir. Yazılı bilgilendirme materyalleri üzerine 'çok önemli', 'lütfen buraya dikkat' gibi ifadeleri hekim el yazısı ile ekleyebilir ya da gereken yerlerin altını çizebilir, daire içine alabilir. Bu yaklaşımlar hasta rızasının kişiye özgü olmasında sıklıkla kullanılabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Bilgilendirilmiş rıza; okunabilirlik; bilgi paylaşımı standartları
Tıbbi müdahaleyi hukuka uygun hâle getiren temel özellik, müdahalenin hastanın bilgilendirilmiş rızası üzerine yapılmış olmasıdır. Kendi geleceğini belirleme gibi temel hakkın sahibi olan hasta kişinin bilgilendirilmiş rızasının alınması, onu kendi geleceğini belirlemede söz sahibi yapacaktır. Bilgilendirilmiş rıza formlarının okunabilirliğinin geliştirilmesi için çeşitli yazılım paketleri bulunmaktadır. Bu çalışmada, yazılım paketlerinin dışında, rıza formlarının okunabilirliğinin geliştirilebilmesi için uygulanması gereken standartlar üzerine bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Yazılım paketleri ile belli bir noktaya kadar geliştirilebilen rıza formlarının makul kişi ve kişiye özel standart dâhilinde her bir hasta için düzenlenmesi gerekmektedir. Türkiye'de bilgilendirme, hasta profiline bağlı olarak, gelişmiş ülkelerdekine oranla daha fazla zaman ve emek isteyen bir süreçtir. Yazılı bilgilendirme materyalleri üzerine 'çok önemli', 'lütfen buraya dikkat' gibi ifadeleri hekim el yazısı ile ekleyebilir ya da gereken yerlerin altını çizebilir, daire içine alabilir. Bu yaklaşımlar hasta rızasının kişiye özgü olmasında sıklıkla kullanılabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Bilgilendirilmiş rıza; okunabilirlik; bilgi paylaşımı standartları
ABSTRACT
The main characteristic making a medical intervention legal is performing of the intervention upon the consent of the informed patient. Taking of the will of the patient possessing the right to self-determination, will enable the patient to have a say in his/ her future. There are various software programs devised to increase the readability of the informed consent forms. This study aims at evaluating on the standards to be applied in the improvement of readability of the informed consent forms, aside from the software developed so far. Informed consent forms that could have been improved to a certain extent by the implementation of software programs so far require arrangement for each of the patients based on the standard specific to compos mentis. Informing of a patient depending on the patient profile demands more effort and time in Turkey, in comparison to that in the developed countries. Directions such as 'very important', 'please pay attention here' might be hand-written by the physician; or he/she could highlight, encircle or even underline where necessary on the consent forms. Such markings may be frequently used in personalizing the informed consent forms.
Keywords: Informed consent; readability; standards of disclosure
The main characteristic making a medical intervention legal is performing of the intervention upon the consent of the informed patient. Taking of the will of the patient possessing the right to self-determination, will enable the patient to have a say in his/ her future. There are various software programs devised to increase the readability of the informed consent forms. This study aims at evaluating on the standards to be applied in the improvement of readability of the informed consent forms, aside from the software developed so far. Informed consent forms that could have been improved to a certain extent by the implementation of software programs so far require arrangement for each of the patients based on the standard specific to compos mentis. Informing of a patient depending on the patient profile demands more effort and time in Turkey, in comparison to that in the developed countries. Directions such as 'very important', 'please pay attention here' might be hand-written by the physician; or he/she could highlight, encircle or even underline where necessary on the consent forms. Such markings may be frequently used in personalizing the informed consent forms.
Keywords: Informed consent; readability; standards of disclosure
REFERANSLAR:
- Şaylıgil Ö. Revisiting informed consent: a critical approach to physician-patient relationship. Medical Ethics and Communication. 2016;2-26.
- Gülel İ. Tıbbi Müdahaleye Rıza. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2018. p.21-3.
- Çilingiroğlu C. Tıbbi Müdahaleye Rıza. 1. baskı. İstanbul: İstanbul Yayınevi; 1993. p.15.
- Savaş H. Sağlık Çalışanlarının ve Kurumların Tıbbi Müdahaleden Doğan Sorumlulukları. 1. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2007. p.51-8.
- Kök N, Çankaya H. [Medical, ethic and legal problems in esthetic aimed medical interventions]. Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2003;11(3):199-203.
- Badur E. Tıbbi Müdahaleye Rızanın Özellik Gösterdiği Haller. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınları; 2017. p.44-67.
- Hakeri H. Tıp Hukuku. 1. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2007. p.163.
- Kayaer N. [Exclosionary cases of informed responsibility in medical law]. İzmir Barosu Dergisi. 2013;3:147-68.
- Kon AA. Integrating informed nondissent into informed consent standards. Am J Bioeth. 2017;17(11):20-1. [Crossref] [PubMed]
- Beauchamp TL, Childress JF. Biyomedikal Etik Prensipleri. Temel KM, çeviri editörü. 1. Baskı. İstanbul: Hayat Sağlık ve Sosyal Hizmetler Vakfı; 2017. p.161-93.
- Karaman Özlü Z, Kılıç M, Yayla A. [Examination of the patients? information levels about surgical informed consent]. HSP. 2015;2(3): 318-28. [Crossref]
- Paasche-Orlow MK, Taylor HA, Brancati FL. Readability standards for informed-consent forms as compared with actual readability. N Engl J Med. 2003;348(8):721-6. [Crossref] [PubMed]
- Sato K, Watanabe T, Katsumata N, Sato T, Ohashi Y. Satisfying the needs of Japanese cancer patients: a comparative study of detailed and standard informed consent documents. Clin Trials. 2014;11(1):86-95. [Crossref] [PubMed]
- Research Baylor. Improving Consent Form Readability & Comprehension; 2015. p.2. Erişim Tarihi: 16.04.2018. [Link]
- Joint Commission International. Joint Commission International Accreditation Standards for Hospitals. 5th ed. Oakbrook Terrace: Joint Commission International; 2014. p.18.
- Cheung WY, Pond GR, Heslegrave RJ, Enright K, Potanina L, Sui LL. The contents and readability of informed consent forms for oncology clinical trials. Am J Clin Oncol. 2010;33(4):387-92. [Crossref] [PubMed]
- Tarnowski KJ, Allen DM, Mayhall C, Kelly PA. Readability of pediatric biomedical research informed consent forms. Pediatrics. 1990;85(1): 58-62.
- Sand K, Eik-Nes NL, Loge JH. Readability of informed consent documents (1987-2007) for clinical trials: a linguistic analysis. J Empir Res Hum Res Ethics. 2012;7(4):67-78. [Crossref] [PubMed]
- Boztaş N, Özbilgin Ş, Öçmen E, Altuntaş G, Özkardeşler S, Hancı V, et al. Evaluating the readibility of informed consent forms available before anaesthesia: a comparative study. Turk J Anaesthesiol Reanim. 2014;42(3):140-4. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Eltorai AE, Naqvi SS, Ghanian S, Eberson CP, Weiss AP, Born CT, et al. Readability of invasive procedure consent forms. Clin Transl Sci. 2015;8(6):830-3. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Peterson BT, Clancy SJ, Champion K, McLarty JW. Improving readability of consent forms: what the computers may not tell you. IRB. 1992;14(6):6-8. [Crossref] [PubMed]
- Hochhauser M. Consent form readability in the SUPPORT study. J Clin Res Best Pract. 2013;9(6):1-5.
- Lustgarten SD, Elchert DM, Cederberg C, Garrison YL, Ho YCS. Readability of informed consent documents at university counseling centers. J College Stud Psychother. 2017;31(4):281-96. [Crossref]
- Samadi A, Asghari F. Readability of informed consent forms in clinical trials conducted in a skin research center. J Med Ethics Hist Med. 2016;9(7):2-9.
- Winslow EH, Hagan P. Making research consent forms more readable; 1999. p.3-5. Erişim Tarihi: 18.04.2018. [Link]
- Ridpath JR, Greene SM, Wiese CJ. PRISM Readability Toolkit. 3rd ed. Seattle: Group Health Research Institute; 2007. p.13-4.
- Dranseika V, Piasecki J, Waligora M. Relevant information and informed consent in research: in defense of the subjective standard of disclosure. Sci Eng Ethics. 2017;23(1):215-25. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi