Atipik Hemolitik Üremik Sendrom
Atypical Hemolytic Uremic Syndrome
Yüksel S, Girişgen İ. Atipik hemolitik üremik sendrom. Noyan ZA, editör. Çocuklarda Kalıtsal Böbrek Hastalıkları. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2023. p.31-9.
Makale Dili: TR
ÖZET
Atipik hemolitik üremik sendrom (aHÜS), mikroanjiyopatik hemolitik anemi, trombositopeni ve yaygın olarak ta böbrek hasarı ile birlikte ortaya çıkan, nadir görülen bir trombotik mikroanjiyopati (TMA) nedenidir. aHUS tanısı, diğer TMA nedenlerinin dışlanmasından sonra ortaya konur. aHÜS'ün günümüzde kabul edilen etyolojisi kontrolsüz kompleman aktivitesine neden olan genetik anormalliklerden kaynaklandığı şeklindedir. Normalde dolaşımda otokontrol ile sürdürülen komplemen sistemi, genetik mutasyonlar nedeniyle kontrol mekanizmalarının ortadan kalkması sonucu devamlı aktif hale gelir. Bu durum C3 ile başlayan ve sonunda C5-C9 (membran atak komleksi) ile sonuçlanan sürecin sorumlusudur. Membran atak kompleksi oluşması sonucu mikrovasküler yapılarda endotel hasarı başlar, mikrotrombüsler ortaya çıkar, mikrotrombüslerin mekanik etkisi ile hemolitik anemi ve trombositopeni gelişir. Ardından gelen akut böbrek hasarı da aHÜS kliniğinin tamamlayıcı bulgusudur. Patogenezden de anlaşılacağı gibi son organ hasarı çoğunlukla böbrek gibi gözükse de başka organların tutulumu da söz konusudur. aHÜS'e neden olan kompleman yolağı proteinlerini (C3, CFB, CFH, CFI, MCP gibi) kodlayan genlerdeki mutasyonlar sporadik veya ailesel olabilir. Geçmişte prognozu oldukça kötü olan ve sadece plazma tedavisi ile sağaltılmaya çalışılan aHÜS, bir anti-C5 antikoru olan eculizumabın keşfi ile tedavi ve prognoz farklı boyuta geçmiştir. Eculizumabın erken dönemde uygulanmaya başlaması çoklu organ hasarını önleyebilir. Bununla birlikte, tedavinin yüksek maliyeti, hekimlerin eculizumab tedavisinin uygun süresini belirlemesine yardımcı olan kesin tamamlayıcı fonksiyonel ve genetik çalışmaların geliştirilmesi için çaba gösterilmesine yol açmıştır. Bu derlemede aHÜS literatür ve klinik deneyimlerimiz ışığında tüm ayrıntıları ile tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Atipik hemolitik üremik sendrom; kompleman aktivasyonu; eculizumab
Atipik hemolitik üremik sendrom (aHÜS), mikroanjiyopatik hemolitik anemi, trombositopeni ve yaygın olarak ta böbrek hasarı ile birlikte ortaya çıkan, nadir görülen bir trombotik mikroanjiyopati (TMA) nedenidir. aHUS tanısı, diğer TMA nedenlerinin dışlanmasından sonra ortaya konur. aHÜS'ün günümüzde kabul edilen etyolojisi kontrolsüz kompleman aktivitesine neden olan genetik anormalliklerden kaynaklandığı şeklindedir. Normalde dolaşımda otokontrol ile sürdürülen komplemen sistemi, genetik mutasyonlar nedeniyle kontrol mekanizmalarının ortadan kalkması sonucu devamlı aktif hale gelir. Bu durum C3 ile başlayan ve sonunda C5-C9 (membran atak komleksi) ile sonuçlanan sürecin sorumlusudur. Membran atak kompleksi oluşması sonucu mikrovasküler yapılarda endotel hasarı başlar, mikrotrombüsler ortaya çıkar, mikrotrombüslerin mekanik etkisi ile hemolitik anemi ve trombositopeni gelişir. Ardından gelen akut böbrek hasarı da aHÜS kliniğinin tamamlayıcı bulgusudur. Patogenezden de anlaşılacağı gibi son organ hasarı çoğunlukla böbrek gibi gözükse de başka organların tutulumu da söz konusudur. aHÜS'e neden olan kompleman yolağı proteinlerini (C3, CFB, CFH, CFI, MCP gibi) kodlayan genlerdeki mutasyonlar sporadik veya ailesel olabilir. Geçmişte prognozu oldukça kötü olan ve sadece plazma tedavisi ile sağaltılmaya çalışılan aHÜS, bir anti-C5 antikoru olan eculizumabın keşfi ile tedavi ve prognoz farklı boyuta geçmiştir. Eculizumabın erken dönemde uygulanmaya başlaması çoklu organ hasarını önleyebilir. Bununla birlikte, tedavinin yüksek maliyeti, hekimlerin eculizumab tedavisinin uygun süresini belirlemesine yardımcı olan kesin tamamlayıcı fonksiyonel ve genetik çalışmaların geliştirilmesi için çaba gösterilmesine yol açmıştır. Bu derlemede aHÜS literatür ve klinik deneyimlerimiz ışığında tüm ayrıntıları ile tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Atipik hemolitik üremik sendrom; kompleman aktivasyonu; eculizumab
ABSTRACT
Atypical hemolytic uremic syndrome (aHUS) is a rare cause of thrombotic microangiopathy (TMA), presenting with microangiopathic hemolytic anemia, thrombocytopenia, and commonly kidney damage. The diagnosis of aHUS is made after exclusion of other causes of TMA. The currently accepted etiology of aHUS is that it results from genetic abnormalities that cause uncontrolled complement activity. The complement system, which is normally maintained by autocontrol in the circulation, becomes constantly active as a result of the disappearance of control mechanisms due to genetic mutations. This situation is responsible for the process that starts with C3 and ends with C5- C9 (membrane attack complex). As a result of the formation of membrane attack complex, endothelial damage begins in microvascular structures, microthrombuses appear, hemolytic anemia and thrombocytopenia develop with the mechanical effect of microthrombuses. Subsequent acute kidney injury is also a complementary finding of aHUS clinic. As it can be understood from the pathogenesis, although the end organ damage appears mostly like the kidney, there is also the involvement of other organs. Mutations in genes encoding complement pathway proteins (such as C3, CFB, CFH, CFI, MCP) that cause aHUS can be sporadic or familial. aHUS, which had a very poor prognosis in the past and was tried to be treated only with plasma therapy, With the discovery of eculizumab, an anti-C5 antibody, treatment and prognosis have changed. Early administration of eculizumab may prevent multiple organ damage. However, the high cost of treatment has led to efforts to develop definitive complementary functional and genetic studies that help physicians determine the appropriate duration of eculizumab therapy. In this review, aHUS is discussed in detail in the light of the literature and our clinical experience.
Keywords: Atypical hemolytic uremic syndrome; complement activation; eculizumab
Atypical hemolytic uremic syndrome (aHUS) is a rare cause of thrombotic microangiopathy (TMA), presenting with microangiopathic hemolytic anemia, thrombocytopenia, and commonly kidney damage. The diagnosis of aHUS is made after exclusion of other causes of TMA. The currently accepted etiology of aHUS is that it results from genetic abnormalities that cause uncontrolled complement activity. The complement system, which is normally maintained by autocontrol in the circulation, becomes constantly active as a result of the disappearance of control mechanisms due to genetic mutations. This situation is responsible for the process that starts with C3 and ends with C5- C9 (membrane attack complex). As a result of the formation of membrane attack complex, endothelial damage begins in microvascular structures, microthrombuses appear, hemolytic anemia and thrombocytopenia develop with the mechanical effect of microthrombuses. Subsequent acute kidney injury is also a complementary finding of aHUS clinic. As it can be understood from the pathogenesis, although the end organ damage appears mostly like the kidney, there is also the involvement of other organs. Mutations in genes encoding complement pathway proteins (such as C3, CFB, CFH, CFI, MCP) that cause aHUS can be sporadic or familial. aHUS, which had a very poor prognosis in the past and was tried to be treated only with plasma therapy, With the discovery of eculizumab, an anti-C5 antibody, treatment and prognosis have changed. Early administration of eculizumab may prevent multiple organ damage. However, the high cost of treatment has led to efforts to develop definitive complementary functional and genetic studies that help physicians determine the appropriate duration of eculizumab therapy. In this review, aHUS is discussed in detail in the light of the literature and our clinical experience.
Keywords: Atypical hemolytic uremic syndrome; complement activation; eculizumab
.: İşlem Listesi