Amaç: Bu araştırma, astımlı hastalarda geleneksel ve tamamlayıcı tedavi (GETAT) kullanım oranları ve etkileyen değişkenlerin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel tipte olan bu çalışmanın evrenini, Eskişehir'de Aile Sağlığı Merkezlerine kayıtlı olup, 15.07.2021-20.10.2021 tarihleri arasında tanı alan 200 astım hastası oluşturmuştur. Çalışmada, astım tanılı hasta herhangi bir GETAT kullandığını belirttiğinde ''GETAT kullanıyor'' olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 37,6±10,7 olup %72'si kadın, %28'i erkektir. Astım tanılı hastaların %28'i GETAT yöntemlerinden birini kullanmaktadır. Hastalar en çok (%66,1) karışık bitki çayı, zencefil (%39,2) ve balı (%37,5) GETAT olarak kullanmaktadır. Hastaların %82,1'i öksürük nedeniyle %91,1'i rahatlamak amacıyla GETAT'ı tercih etmektedir. GETAT kullanımı kullanmayanlara göre kadınlarda, evlilerde ve astım tanılı geçirilen süre arttıkça istatistiksel olarak daha fazladır (p<0,05). Sonuç: Bu çalışmada, GETAT uygulamalarının astımlı hastalar tarafından yaygın olarak kullanıldığı ve sıklıkla kullanılan GETAT yönteminin bitkisel ürünler olduğu belirlenmiştir. Bazı geleneksel uygulamaların olası zararlı etkileri konusunda hastaların bilgilendirilmesini öneriyoruz, ancak manevi esenliği sağlayan tehlikesiz ve faydalı uygulamalar desteklenebilir. GETAT alanında eğitim almış sağlık profesyonelleri tarafından GETAT yöntemleri hakkında halkın bilgilendirilmesi ve bilinçsiz kullanımın önlenmesine yönelik tedbirlerin alınması önerilebilir. En uygun strateji, hastalara bu bilgiyi Aile Sağlığı Merkezlerinde öğretmektir. Sağlık çalışanlarının çalıştıkları toplumda en sık kullanılan GETAT yöntemleri, bu uygulamaların olası riskleri, yararları ve kısıtlamaları gibi konularda müfredata ders eklenmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Bitkisel tedavi; tamamlayıcı terapiler; astım
Objective: This study was conducted to evaluate the rates of complementary and alternative treatment (CAM) use and influencing variables in patients with asthma. Material and Methods: The population of this cross-sectional study was carried out with 200 asthmatic patients registered to Family Health Centers in Eskişehir on 15.07.2021-20.10.2021. In the study, when the patient with a diagnosis of asthma stated that he used any CAM, he was accepted as ''using CAM.'' Results: The mean age of the participants was 37.6±10.7, and 72% were female and 28% were male. Patients with a diagnosis of asthma 28% use one of the CAM methods. Patients mostly (66.1%) use mixed herbal tea, ginger (39.2%) and honey (37.5%) as CAM. 82.1% of the patients prefer CAM for cough and 91.1% for relief. The use of CAM was statistically higher in women, married people and as the time spent with asthma increased compared to non-users (p<0.05). Conclusion: In this study, it was determined that CAM applications are widely used by asthmatic patients and the frequently used CAM method is herbal products. We recommend that patients be informed about the possible harmful effects of some traditional practices, but safe and beneficial practices that provide spiritual well-being can be supported. It may be recommended to inform the public about CAM methods by health professionals trained in the field of CAM and to take measures to prevent unconscious use. The most appropriate strategy is to teach patients this knowledge in Family Health Centers. It is necessary to add courses to the curriculum on topics such as the most commonly used CAM methods in the society where healthcare professionals work, and the possible risks, benefits and limitations of these practices.
Keywords: Herbal therapy; complementary therapies; asthma
- Kılınç O, Akgün M. Astım Tanı ve Tedavi Rehberi 2020 Güncellemesi. 2020. [Erişim tarihi: 30.06.2022]. Erişim linki: [Link]
- Kalaci O, Giangioppo S, Leung G, Radhakrishnan A, Fleischer E, Lyttle B, et al. Complementary and alternative medicine use in children with asthma. Complement Ther Clin Pract. 2019;35:272-7. [Crossref] [PubMed]
- National Center for Complementary and Integrative Health [Internet]. [Cited: September 18, 2022]. Complementary, alternative, or integrative health: what's in a name? USA: National Center for Complementary and Integrative Health (NCCIH). Available from: [Link]
- World Health Organization. WHO traditional medicine strategy: 2014-2023. [Cited: June 30, 2022]. Available from: [Link]
- Chen W, Fitzgerald JM, Rousseau R, Lynd LD, Tan WC, Sadatsafavi M. Complementary and alternative asthma treatments and their association with asthma control: a population-based study. BMJ Open. 2013;3(9):e003360. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Tokem Y. Astımlı hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı [The use of complementary and alternative treatment in patients with asthma]. Tuberk Toraks. 2006;54(2):189-96. [PubMed]
- George M, Topaz M. A systematic review of complementary and alternative medicine for asthma self-management. Nurs Clin North Am. 2013;48(1):53-149. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kohn CM, Paudyal P. A systematic review and meta-analysis of complementary and alternative medicine in asthma. Eur Respir Rev. 2017 ;26(143):160092. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Akçay D, Yıldırımlar A. Çocuklarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı ve ebeveyn bilgilerinin değerlendirilmesi [Use of complementary and alternative therapy in children and evaluation of parental information]. Çocuk Dergisi. 2017;17(4):174-81. [Crossref]
- Dong O, Wiltshire T. Pharmaconutrigenetics: the impact of geneticson nutrient-drug interactions. In: Caterina RDE, Martinez JA, Kohlmeier M, eds. Principles of Nutrigenetics and Nutrigenomics: Fundamentals of Individualized Nutrition. 1st ed. Amsterdam: Academic Press; 2020. p.519-24. [Crossref]
- Lima RE, De Bortoli Cassiani SH. Potential drug interactions in intensive care patients at a teaching hospital. Rev Lat Am Enfermagem. 2009;17(2):222-7. [Crossref] [PubMed]
- Moradi Y, Rahmani AR, Gholipour KH, Mirzaie R, Samadi N, Al-Sharaa SA. Nurses' pharmacology knowledge of food-drug interactions in Ayatollah Taleghani Hospital of Orumieh, Iran. Journal of Chemical and Pharmaceutical Sciences. 2016;9(3):1083-7. [Link]
- Joshi S, Raina RS, Singh AK. Impact of awareness and knowledge about different types of drug-related interactions among nurses in a tertiary health center. National Journal of Physiology, Pharmacy and Pharmacology. 2020;10(12):1060-4. [Crossref]
- Duru P, Örsal Ö, Çelik H. Evaluation of the nurses' knowledge levels of food-drug interaction and some other influencing factors: a cross-sectional study. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences. 2022;14(2):387-97. [Crossref]
- Savaş Bozbaş S, Özyürek Akıncı B, Ulubay G. Astımda hastalık kontrolü ile demografik özellikler, yaşam kalitesi ve emosyonel durumun ilişkisi [Relation between disease control and demographic variables, life quality and emotional status in asthma]. Türk Toraks Dergisi. 2011;12(4):139-44. [Crossref]
- Kepil Özdemir S, Özgüçlü S. Astımlı hastalarda tedavi uyumsuzluğu sıklığı ve nedenleri [The frequency and reasons of treatment nonadherence in patients with asthma]. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi. 2017;31(3):125-33. [Link]
- Gülhan PY, Fatih Ü, Güleç Balbay E. Astım tanılı hastalarda geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemi kullanımlarının değerlendirilmesi [Evaluation of traditional and complementary medicine methods in asthmatic patients]. Bozok Tıp Dergisi. 2020;10(1):106-10. [Crossref]
- Richmond E, Adams D, Dagenais S, Clifford T, Baydala L, King WJ, et al. Complementary and alternative medicine: a survey of its use in children with chronic respiratory illness. Can J Respir Ther. 2014;50(1):27-32. [PubMed] [PMC]
- Metcalfe A, Williams J, McChesney J, Patten SB, Jetté N. Use of complementary and alternative medicine by those with a chronic disease and the general population--results of a national population based survey. BMC Complement Altern Med. 2010;10:58. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ozturk C, Karatas H, Längler A, Schütze T, Bailey R, Zuzak TJ. Complementary and alternative medicine in pediatrics in Turkey. World J Pediatr. 2014;10(4):299-305. [Crossref] [PubMed]
- Özkars MY, Kırık S. Astım tanılı çocuk hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı: astımda alternatif tedavi [Use of complementary and alternative therapy in children with asthma: alternative therapy in asthma]. Ortadoğu Tıp Dergisi. 2018;10(4):403-6. [Crossref]
- Kaya Y, Ergüven M, Tekin E, Özdemir M, Yılmaz HÖ. Bölgemizde çocuklarda bronşial astım tedavisinde alternatif tedavi yöntemleri kullanımı [Use of alternative treatment methods in children with asthma bronchiale in our region]. Çocuk Dergisi. 2009;9(2):84-9. [Link]
- Wen MC, Wei CH, Hu ZQ, Srivastava K, Ko J, Xi ST, et al. Efficacy and tolerability of anti-asthma herbal medicine intervention in adult patients with moderate-severe allergic asthma. J Allergy Clin Immunol. 2005;116(3):517-24. [Crossref] [PubMed]
- Hazır Y, Bozkurt G. Üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamalarının incelenmesi [Investigation of complementary and alternative treatment practices in children with upper respiratory tract infection]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2020;13(3):117-23. [Crossref]
- Kurt P, Karaoğul E. Bartın'da aktarlarda satılan tıbbi aromatik bitkiler ve ülkemizdeki pazar payları [Medicinal and aromatic plants sold in the herbalists in bartın and their export and import situations in Turkey]. Bartın Orman Fakültesi Dergisi. 2018;20(1):73-80. [Crossref]
- Pars H, Suluhan D, Ercan N. Astımlı çocuğu olan annelerin geleneksel tamamlayıcı tedavi kullanımı ve hastalığa yönelik bilgi düzeylerinin astım kontrolüne etkisi: Tek merkez deneyimi [Use of traditional complementary treatment by the mothers with asthmatic children and the effect of their knowledge about the disease on the control of asthma: a single-center experience]. J Tradit Complem Med. 2020;3(1):1-10. [Crossref]
- Barnaulov OD, Timosheva YA. Examples of positive phytotherapy of patients with bronchial asthma. Reviews on Clinical Pharmacology and Drug Therapy. 2021;19(4):451-62. [Crossref]
- Tuncel T, Şen V, Kelekçi S, Karabel M, Şahin C, Uluca Ü, et al. Kronik hastalığı olmayan çocuklarda tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanımı [Use of complementary and alternative medicine in children who have no chronic disease]. Türk Pediatri Arşivi. 2014;49(2):148-53. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Passalacqua G, Bousquet PJ, Carlsen KH, Kemp J, Lockey RF, Niggemann B, et al. ARIA update: I--Systematic review of complementary and alternative medicine for rhinitis and asthma. J Allergy Clin Immunol. 2006;117(5):1054-62. [Crossref] [PubMed]
- Hassed C. An integrative approach to asthma. Aust Fam Physician. 2005;34(7):573-6. [PubMed]
- Bilgin G, Arslan H, Balcı N, Sunay D. Acupuncture for the treatment of mild or moderate asthma: a randomized, placebo-controlled clinical trial. Nobel Med. 2016;12(2):31-7. [Link]
- El-Helbawy RH, Abdele-Azizb A, Elsisib H, Hassanb H. Exploring laser acupuncture effects and immunoglobulin E response in atopic asthma: can it revolutionize future treatment? The Egyptian Journal of Chest Diseases and Tuberculosis. 2020;69(3):516-23. [Crossref]
- Tang W, Dong M, Teng F, Cui J, Zhu X, Wang W, et al. TMT-based quantitative proteomics reveals suppression of SLC3A2 and ATP1A3 expression contributes to the inhibitory role of acupuncture on airway inflammation in an OVA-induced mouse asthma model. Biomed Pharmacother. 2021;134:111001. [Crossref] [PubMed]
- Xiong J, Qi W, Yang H, Zou S, Kong J, Wang C, et al. Acupuncture treatment for cough-variant asthma: a meta-analysis. Evid Based Complement Alternat Med. 2021;2021:6694936. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kaptchuk TJ. Placebo effects in acupuncture. Med Acupunct. 2020;32(6):352-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi