.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Anestezistlerde Etik Duyarlılık Düzeyi: Kesitsel Araştırma
Level of Ethical Sensitivity in Anesthesia Physicians: Cross-Sectional Research
Turkiye Klinikleri J Anest Reanim. 2024;22(3):93-100
doi: 10.5336/anesthe.2024-107311
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Araştırmamızın amacı, anesteziyoloji ve reanimasyon hekimlerinin etik duyarlılık düzeyini belirleyerek etik duyarlılığı etkileyen faktörleri incelemektir. Gereç ve Yöntemler: Sosyodemografik Veri Formu ve Ahlaki Duyarlılık Anketi kullanılarak veriler toplandı. Anketimiz 6 alt boyutu bulunan 30 maddelik Likert tipte bir ankettir. Değişkenlerin normal dağılıp dağılmadığını belirlemek için Kolmogorov-Smirnov testi yapıldı ve değişkenlerin normal dağılmadığı tespit edildi. Normal dağılmayan değişkenler Mann-Whitney U test ve Kruskal-Wallis testler ile karşılaştırıldı. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotlarda (ortalama, standart sapma) hesaplandı. Sonuçlar %95'lik güven aralığında, anlamlılık p<0,05 düzeyinde değerlendirildi. Bulgular: Araştırmamız tanımlayıcı ve kesitsel olarak planlanmış olup araştırmaya katılan 111 hekim ile tamamlandı. Çalışmamıza katılan anesteziyoloji ve reanimasyon hekimlerinin etik duyarlılık toplam puan ortalaması 106,53±32,4 olarak hesaplandı. Katılımcıların yaşlarına, cinsiyetlerine, medeni durumlarına, mesleki sürelerine, statülerine ve deontoloji eğitimi alma durumlarına göre toplam etik duyarlılık puanları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmedi. Hekimlerin medeni durumları ile çatışma alt boyutu arasında, mesleki sürelerine göre ise uygulama alt boyutu arasında istatiksel olarak anlamlı ilişki saptandı (p<0,05). Sonuç: Hekimlerimizin orta düzeyde etik duyarlılığa sahip olduğu tespit edilmiş olup çatışma nedenlerinin tespiti ve etik konusunda eğitimlerin artırılması ile duyarlılık düzeyinin yükseltilebileceğini düşünmekteyiz. Daha geniş gruplarla yapılan çalışmalar etik duyarlılığı etkileyen faktörlerin belirlenmesi etik duyarlılığın geliştirilmesinde önemli bir basamak olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Ahlaki duyarlılık; anestezi; etik; hekim
Amaç: Araştırmamızın amacı, anesteziyoloji ve reanimasyon hekimlerinin etik duyarlılık düzeyini belirleyerek etik duyarlılığı etkileyen faktörleri incelemektir. Gereç ve Yöntemler: Sosyodemografik Veri Formu ve Ahlaki Duyarlılık Anketi kullanılarak veriler toplandı. Anketimiz 6 alt boyutu bulunan 30 maddelik Likert tipte bir ankettir. Değişkenlerin normal dağılıp dağılmadığını belirlemek için Kolmogorov-Smirnov testi yapıldı ve değişkenlerin normal dağılmadığı tespit edildi. Normal dağılmayan değişkenler Mann-Whitney U test ve Kruskal-Wallis testler ile karşılaştırıldı. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotlarda (ortalama, standart sapma) hesaplandı. Sonuçlar %95'lik güven aralığında, anlamlılık p<0,05 düzeyinde değerlendirildi. Bulgular: Araştırmamız tanımlayıcı ve kesitsel olarak planlanmış olup araştırmaya katılan 111 hekim ile tamamlandı. Çalışmamıza katılan anesteziyoloji ve reanimasyon hekimlerinin etik duyarlılık toplam puan ortalaması 106,53±32,4 olarak hesaplandı. Katılımcıların yaşlarına, cinsiyetlerine, medeni durumlarına, mesleki sürelerine, statülerine ve deontoloji eğitimi alma durumlarına göre toplam etik duyarlılık puanları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmedi. Hekimlerin medeni durumları ile çatışma alt boyutu arasında, mesleki sürelerine göre ise uygulama alt boyutu arasında istatiksel olarak anlamlı ilişki saptandı (p<0,05). Sonuç: Hekimlerimizin orta düzeyde etik duyarlılığa sahip olduğu tespit edilmiş olup çatışma nedenlerinin tespiti ve etik konusunda eğitimlerin artırılması ile duyarlılık düzeyinin yükseltilebileceğini düşünmekteyiz. Daha geniş gruplarla yapılan çalışmalar etik duyarlılığı etkileyen faktörlerin belirlenmesi etik duyarlılığın geliştirilmesinde önemli bir basamak olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Ahlaki duyarlılık; anestezi; etik; hekim
ABSTRACT
Objective: Our research aims to determine the ethical sensitivity level of anesthesiology and reanimation physicians and examine the factors affecting ethical sensitivity. Material and Methods: Data were collected using a sociodemographic data form and a moral sensitivity questionnaire. Our survey is a 30-item Likert-type survey with 6-sub-dimensions. The Kolmogorov-Smirnov test was performed to determine whether the variables were normally distributed, and it was determined that the variables were not normally distributed. Variables that were not normally distributed were compared with the Mann-Whitney U-test and Kruskal-Wallis tests. When evaluating the study data, descriptive statistical methods (mean, standard-deviation) were calculated. The results were evaluated at a confidence interval of 95% and significance at p<0.05. Results: Our descriptive cross-sectional study involved 111 physicians. The mean ethical sensitivity total score of the anesthesiology and reanimation physicians who participated in our study was calculated as 106.53±32.4. When the total ethical sensitivity scores of the participants were compared according to their age, gender, marital status, Professional duration, status, deontology education, no statistically significant difference was seen. A statistically significant relationship was detected between the marital status of physicians and the conflict sub-dimension, and between the practice sub-dimension according to their Professional tenure (p<0.05). Conclusion: It has been determined that our physicians have a moderate level of ethical sensitivity, and we think that the level of sensitivity can be increased by identifying the causes of conflict and increasing training on ethics. Studies conducted with larger groups and determining the factors affecting ethical sensitivity will be an important step in improving ethical sensitivity.
Keywords: Moral sensitivity; anesthesia; ethics; physician
Objective: Our research aims to determine the ethical sensitivity level of anesthesiology and reanimation physicians and examine the factors affecting ethical sensitivity. Material and Methods: Data were collected using a sociodemographic data form and a moral sensitivity questionnaire. Our survey is a 30-item Likert-type survey with 6-sub-dimensions. The Kolmogorov-Smirnov test was performed to determine whether the variables were normally distributed, and it was determined that the variables were not normally distributed. Variables that were not normally distributed were compared with the Mann-Whitney U-test and Kruskal-Wallis tests. When evaluating the study data, descriptive statistical methods (mean, standard-deviation) were calculated. The results were evaluated at a confidence interval of 95% and significance at p<0.05. Results: Our descriptive cross-sectional study involved 111 physicians. The mean ethical sensitivity total score of the anesthesiology and reanimation physicians who participated in our study was calculated as 106.53±32.4. When the total ethical sensitivity scores of the participants were compared according to their age, gender, marital status, Professional duration, status, deontology education, no statistically significant difference was seen. A statistically significant relationship was detected between the marital status of physicians and the conflict sub-dimension, and between the practice sub-dimension according to their Professional tenure (p<0.05). Conclusion: It has been determined that our physicians have a moderate level of ethical sensitivity, and we think that the level of sensitivity can be increased by identifying the causes of conflict and increasing training on ethics. Studies conducted with larger groups and determining the factors affecting ethical sensitivity will be an important step in improving ethical sensitivity.
Keywords: Moral sensitivity; anesthesia; ethics; physician
REFERANSLAR:
- Tosun H. Ahlaki Duyarlılık Anketi (ADA): geçerlik ve güvenirlik çalışması [Moral Sensitivity Questionnaire (MSQ): Turkish adaptation of the validity and reliability]. Journal of Contemporary Medicine. 2018;8(4):316-21. [Crossref]
- Lützén K, Evertzon M, Nordin C. Moral sensitivity in psychiatric practice. Nurs Ethics. 1997;4(6):472-82. [Crossref] [PubMed]
- Lützén K, Johansson A, Nordström G. Moral sensitivity: some differences between nurses and physicians. Nurs Ethics. 2000;7(6):520-30. [Crossref] [PubMed]
- Tosun H. Sağlık bakım uygulamalarında etik duyarlılık [Ethical sensitivity in health care practices]. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi. 2021;3(1):101-4. [Crossref]
- Büyükkoçak Ü, Çakırca M. Anestezi ve yoğun bakım ile ilgili etik konular [Ethical subjects related to anaesthesia and intensive care: review]. Turkiye Klinikleri Journal of Anesthesiology Reanimation. 2007;5(1):19-30. [Link]
- Öztürk H, Hintistan S, Kasım S, Candaş B. Yoğun bakım ünitelerinde hekim ve hemşirelerin etik duyarlılığı [Ethical sensitivity of physicians and nurses in intensive care units]. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2009;13(2):77-84. [Link]
- Başak T, Uzun Ş, Arslan F. Yoğun bakım hemşirelerinin etik duyarlılıklarının incelenmesi [Investigation of the moral sensibility of intensive care nurses]. Gülhane Tıp Dergisi. 2010;52:76-81. [Link]
- Kahri̇man İ, Yeşi̇lçi̇çek Çalık K. Klinik hemşirelerin etik duyarlılığı [Ethical sensitivity of clinical nurses]. GÜSBD. 2017;6(3):111-21. [Link]
- Goktas S, Aktug C, Gezginci E. Evaluation of moral sensitivity and moral courage in intensive care nurses in Turkey during the COVID-19 pandemic. Nurs Crit Care. 2023;28(2):261-71. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Pekcan HS. Yalova ili ve çevresinde görev yapan hekimlerin ve hemşirelerin etik duyarlılıkları [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2007. [Link]
- Tosun H. Sağlık uygulamalarında deneyimlenen etik ikilemlere karşı hekim ve hemşirelerin duyarlılıklarının belirlenmesi [Doktora tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2005. [Link]
- Dikmen Y. Yoğun bakım hemşirelerinde etik duyarlılığın incelenmesi [An observation on the moral sensibility of intensive care nurses]. Cumhuriyet Nurs J. 2013;2(1):1-7. [Link]
- Aksu T, Akyol A. İzmir'deki hemşirelerin etik duyarlılıklarının incelenmesi [Investigation of the moral sensibility of nurses in İzmir]. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History. 2011;19(1):16-24. [Link]
- Dülgerler Ş, Durgu N, Güler C. Çalışan ve öğrenci hemşirelerde etik duyarlılık düzeyi ve etkileyen faktörler [Ethical sensitivity levels of employed and student nurses and effective factors]. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History. 2020;28(3):345-53. [Crossref]
- Kinoshita S. Respecting the wishes of patients in intensive care units. Nurs Ethics. 2007;14(5):651-64. [Crossref] [PubMed]
- Filizöz B, Mesci G, Aşcı A, Bağcıvan E. Hemşirelerde etik duyarlılık: Sivas ili merkez kamu hastanelerinde bir araştırma [Nurses' ethical sensitivity: research on central public hospitals in Sivas province]. Turkish Journal of Business Ethics. 2015;8(1):47-66. [Crossref]
- Tazegün A, Çelebioğlu A. Çocuk hemşirelerinin etik duyarlılık düzeyleri ve etkileyen faktörler [Ethical sensitivity levels of pediatric nurses and the factors affecting this sensitivity]. Journal of Dr Behcet Uz Childrens Hospital. 2016;6(2):97-102. [Crossref]
- Mert S, Sayilan AA, Karatoprak AP, Baydemir C. The effect of Covid-19 on ethical sensitivity. Nurs Ethics. 2021;28(7-8):1124-36. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi