Aksiyel Spondiloartrit Tanısında Kullanılan Görüntüleme Yöntemleri
Usage of Imaging Modalities in Diagnosing of Axial Spondyloarthritis
Serdar ÖF, Çapkın E. Aksiyel spondiloartrit tanısında kullanılan görüntüleme yöntemleri. Ataman Ş, Sunar İ, editörler. Aksiyel Spondiloartritler. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2025. p.34-41.
Makale Dili: TR
ÖZET
Aksiyel Spondiloartrit (axSpA)'te görüntüleme yöntemleri hem tanı ve sınıflandırmada hem de hastalık aktivitesini, yapısal hasarı ve progresyonu saptamada önemlidir. Görüntülemede esas olarak iki unsur saptanmaya çalışılır: aktif inflamasyon ve yapısal değişiklikler. AxSpA'nın görüntülemesinde ilk tercih edilen yöntem direkt grafidir. Avantajları; ucuz ve kolay ulaşılabilir olması, yapısal değişiklikleri göstermesi ve düşük radyasyon içermesidir. En önemli dezavantajı ise aktif ya da erken inflamasyonu göstermemesidir. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) günümüzde axSpA tanısında ve değerlendirmesinde en çok başvurulan yöntem haline gelmiştir. Bunun sebebi hem aktif inflamasyonu hem de yapısal hasarı göstermesi, radyasyon içermemesi ve eskiye kıyasla ulaşılmasının daha kolay olmasıdır. Yapısal hasarı, özellikle de erozyonu saptamada bilgisayarlı tomografi (BT) diğer görüntüleme yöntemlerine kıyasla daha avantajlıdır ancak yüksek radyasyon içermesi ve kemik iliği ödemini göstermede yetersiz kalması önemli limitasyonlarındandır. Ultrasonografi (USG) yüzeyel yumuşak dokuların değerlendirilmesinde iyi olmasına rağmen kemik altına penetre olamadığı için kemik korteksin altındaki patolojiler hakkında (kemik ödemi) fikir veremez. Bu yüzden USG'nin axSpA tanısında yeri yoktur. Ancak USG sakroiliak ekleme yapılan girişimsel işlemler için iyi bir kılavuzdur ve ayrıca periferik SpA tanısında axSpA'ya kıyasla tanısal gücü daha yüksektir çünkü artrit, daktilit, sinovit, bursit, entezit, kanlanma artışı periferik inflamatuar değişiklikleri saptamada hassastır. Bu makalede axSpA tanısında kullanılan konvansiyonel ve güncel görüntüleme yöntemleri ve bunlar hakkında detaylı bilgiler verilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Aksiyel spondiloartrit; görüntüleme modaliteleri; sakroiliit
Aksiyel Spondiloartrit (axSpA)'te görüntüleme yöntemleri hem tanı ve sınıflandırmada hem de hastalık aktivitesini, yapısal hasarı ve progresyonu saptamada önemlidir. Görüntülemede esas olarak iki unsur saptanmaya çalışılır: aktif inflamasyon ve yapısal değişiklikler. AxSpA'nın görüntülemesinde ilk tercih edilen yöntem direkt grafidir. Avantajları; ucuz ve kolay ulaşılabilir olması, yapısal değişiklikleri göstermesi ve düşük radyasyon içermesidir. En önemli dezavantajı ise aktif ya da erken inflamasyonu göstermemesidir. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) günümüzde axSpA tanısında ve değerlendirmesinde en çok başvurulan yöntem haline gelmiştir. Bunun sebebi hem aktif inflamasyonu hem de yapısal hasarı göstermesi, radyasyon içermemesi ve eskiye kıyasla ulaşılmasının daha kolay olmasıdır. Yapısal hasarı, özellikle de erozyonu saptamada bilgisayarlı tomografi (BT) diğer görüntüleme yöntemlerine kıyasla daha avantajlıdır ancak yüksek radyasyon içermesi ve kemik iliği ödemini göstermede yetersiz kalması önemli limitasyonlarındandır. Ultrasonografi (USG) yüzeyel yumuşak dokuların değerlendirilmesinde iyi olmasına rağmen kemik altına penetre olamadığı için kemik korteksin altındaki patolojiler hakkında (kemik ödemi) fikir veremez. Bu yüzden USG'nin axSpA tanısında yeri yoktur. Ancak USG sakroiliak ekleme yapılan girişimsel işlemler için iyi bir kılavuzdur ve ayrıca periferik SpA tanısında axSpA'ya kıyasla tanısal gücü daha yüksektir çünkü artrit, daktilit, sinovit, bursit, entezit, kanlanma artışı periferik inflamatuar değişiklikleri saptamada hassastır. Bu makalede axSpA tanısında kullanılan konvansiyonel ve güncel görüntüleme yöntemleri ve bunlar hakkında detaylı bilgiler verilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Aksiyel spondiloartrit; görüntüleme modaliteleri; sakroiliit
ABSTRACT
Imaging modalities are important both in diagnosis-classification and in detecting disease activity, structural damage, and progression in axial spondyloarthritis (axSpA). In imaging, two elements are mainly tried to be determined: active inflammation and structural damage. The first imaging choice is X-ray because it is cost effective, easily accessible, it shows the structural changes and it has low dose radiation but it can't detect the active inflammation (bone marrow edema). Mag-netic resonance Imaging (MRI) seems to be the best imaging technique for ax-SpA because of the ability to detect both active inflammation and structural damage. It has no radiation and it is more accessible compared to past decades. Computerized Tomography (CT) is more effective to show structural changes, especially bone erosions compared to other imaging techniques but it has high radiation and it can't adequately detect bone marrow edema. Ultrasonography (USG) has not diagnostic value for axSpA because of its penetrating distance under the probe. It can't give information about lesions under the bone surface, so for example it can't show the bone marrow edema. USG is a useful and preferable tool to guide sacroiliac joint injections and it is also valuable for peripheral SpA diagnosis because of its capa-bility of detecting arthritis, soft tissue inflammation, enthesitis, and dactylitis. This article is focused on conventional and current imaging modalities for axSpA diagnosis and assesment.
Keywords: Axial spondyloarthritis; imaging modalities; sacroiliitis
Imaging modalities are important both in diagnosis-classification and in detecting disease activity, structural damage, and progression in axial spondyloarthritis (axSpA). In imaging, two elements are mainly tried to be determined: active inflammation and structural damage. The first imaging choice is X-ray because it is cost effective, easily accessible, it shows the structural changes and it has low dose radiation but it can't detect the active inflammation (bone marrow edema). Mag-netic resonance Imaging (MRI) seems to be the best imaging technique for ax-SpA because of the ability to detect both active inflammation and structural damage. It has no radiation and it is more accessible compared to past decades. Computerized Tomography (CT) is more effective to show structural changes, especially bone erosions compared to other imaging techniques but it has high radiation and it can't adequately detect bone marrow edema. Ultrasonography (USG) has not diagnostic value for axSpA because of its penetrating distance under the probe. It can't give information about lesions under the bone surface, so for example it can't show the bone marrow edema. USG is a useful and preferable tool to guide sacroiliac joint injections and it is also valuable for peripheral SpA diagnosis because of its capa-bility of detecting arthritis, soft tissue inflammation, enthesitis, and dactylitis. This article is focused on conventional and current imaging modalities for axSpA diagnosis and assesment.
Keywords: Axial spondyloarthritis; imaging modalities; sacroiliitis
.: İşlem Listesi