Diş hekimliğinde anksiyete yaygın görülen bir durumdur. Bu durum, hastalarda pek çok duygusal ve fiziksel değişikliklere sebep olabilmektedir. Günümüzde gelişen teknoloji ile beraber uygulanan modern tedavilere rağmen dental işlemler stres yaratmaya devam etmektedir. Hastalarda el yüz ve bütün vücutta titreme, terleme, nefes almada güçsüzlük, senkop, ağız kuruluğu görülebilir. Hastanın kişilik özelliği, cinsiyeti, yaşı, eğitim durumu ve geçmişte yaşadığı dental tedaviler, tedavi sonucu ile ilgili olumsuz beklentiler, negatif diş hekimihasta ilişkisi gibi birçok faktör hastaların dental kaygı düzeylerini ve dental işlemlere bakış açısını etkileyebilir. Hastanın kaygı ve endişesi diş hekiminin tedaviyi gerçekleştirmesini zorlaştırır, zaman kaybına neden olur ve diş hekimliği işinin kalitesini düşürebilir. Ağız, diş ve çene cerrahisi uygulamaları, diğer diş hekimleri uygulamalarına kıyasla hastalarda daha çok stres oluşturmaktadır. Gömülü 20 yaş cerrahisi, implant uygulamaları, ortognatik cerrahi, dudak-damak yarığı cerrahisi gibi pek çok uygulama, hastaların anksiyete derecelerini farklı düzeylerde etkilemektedir. Diş hekimlerinin mezuniyet öncesi ve sonrası dönemde anksiyetenin sebepleri, yönetimi, dental tedavi ve ağız sağlığı üzerine etkileri açısından bilgi sahibi olması ve bu süreci yönetebilmesi gerekmektedir. Anksiyetenin kontrol ve yönetim biçimleri arasında; anksiyete azaltıcı protokol, farmakolojik yöntemler, başa çıkma stratejilerinin azaltılması bulunmaktadır. Hastalara psikolojik yaklaşım, telkin yeterli gelmediğinde farmakolojik ajanlardan yararlanılabilir. Bu derlemenin amacı, literatürdeki anksiyete çalışmaları hakkında bilgi vermektir.
Anahtar Kelimeler: Diş hekimliği; cerrahi; anksiyete
Anxiety is a common condition in dentistry. This situation can cause many emotional and physical changes in patients. Despite the modern treatments applied together with the developing technology, dental procedures continue to create stress. Patients may experience tremor, sweating, weakness in breathing, syncope and trembling and dryness in mouth, hands, face and whole body. Many factors such as the patient's personality, gender, age, educational status and dental treatments in the past, negative expectations about the result of the treatment, and negative dentist-patient relationship can affect the dental anxiety levels of the patients and their perspective on dental procedures. The patient's anxiety and worry make it difficult for the dentist to perform the treatment, cause a waste of time and may reduce the quality of the dental work. Oral and maxillofacial surgery applications create more stress in patients compared with other dentistry applications. Many applications such as impacted wisdom tooth surgery, implant applications, orthognathic surgery, cleft lip and palate surgery affect the anxiety levels of patients. Dentists should have knowledge about the causes of anxiety, its management, its effects on dental treatment and oral health, and be able to manage this process before and after graduation. Among the forms of control and management of anxiety; anxiety-reducing protocol, pharmacological methods, and reduction of coping strategies. When the psychological approach and suggestion are not sufficient, pharmacological agents can be used. The purpose of this review is to give information about anxiety studies in the literature.
Keywords: Dentistry; surgery; anxiety
- Miller AA. Psychological considerations in dentistry. J Am Dent Assoc. 1970;81(4):941-8. [Crossref] [PubMed]
- Akarslan ZZ, Erten H. Diş hekimliği korkusu ve kaygısı [Dental fear and anxiety]. Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2009;33(1):62-8. [Link]
- Tanidir AN, Atac MS, Karacelebi E. Information given by multimedia: influence on anxiety about extraction of impacted wisdom teeth. Br J Oral Maxillofac Surg. 2016;54(6):652-7. [Crossref] [PubMed]
- Hermes D, Matthes M, Saka B. Treatment anxiety in oral and maxillofacial surgery. Results of a German multi-centre trial. J Craniomaxillofac Surg. 2007;35(6-7):316-21. [Crossref] [PubMed]
- Simsek N, İspir S. Diş hekimliğinde anksiyete [Anxiety in dentistry]. Akdeniz Medical Journal. 2019;1:15-20. [Crossref]
- Yusa H, Onizawa K, Hori M, Takeda S, Takeda H, Fukushima S, et al. Anxiety measurements in university students undergoing third molar extraction. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2004;98(1):23-7. [Crossref] [PubMed]
- Tunc EP, Firat D, Onur OD, Sar V. Reliability and validity of the Modified Dental Anxiety Scale (MDAS) in a Turkish population. Community Dent Oral Epidemiol. 2005;33(5):357-62. [Crossref] [PubMed]
- Freeman RE. Dental anxiety: a multifactorial aetiology. Br Dent J. 1985;159(12):406-8. [Crossref] [PubMed]
- Kömerik N, Muğlalı M. Ağız cerrahisinde anksiyete kontrolü: hastaların bilgilendirilmesi [Anxiety control in oral surgery: patients information]. Atatürk Uni Dis Hek Fak Dergisi. 2005;15(3):25-33. [Link]
- Stabholz A, Peretz B. Dental anxiety among patients prior to different dental treatments. Int Dent J. 1999;49(2):90-4. [Crossref] [PubMed]
- Ayaz A, Bilgin N, Mollaoğlu N. Dental anksiyetede durumluk ve sürekli kaygı ölçeğinin kullanımı [The use of stait-trait anxiety inventory in dental anxiety management]. Klinik Bil Derg. 2017;8(2):1553-60. [Link]
- Öner N, Le Compte A. Durumluk-sürekli Kaygı Envanteri Elkitabı. 2. Baskı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları; 1985.
- Armfield JM. How do we measure dental fear and what are we measuring anyway. Oral Health Prev Dent. 2010;8(2):107-15. [PubMed]
- Dailey YM, Humphris GM, Lennon MA. The use of dental anxiety questionaires: a survey of a group of UK dental practitioners. Br Dent J. 2001;190(8):450-3. [Crossref] [PubMed]
- Sung YT, Wu JS. Visual analogue scale for rating, ranking and paired-comparison (VAS-RRP): a new technique for psychological measurement. Behav Res Methods. 2018;50(4):1694-715. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Dsjardins PJ. Patient pain and anxiety: the medical and psychological challenges facing oral and maxillofacial surgery. J Oral Maxillofac Surg. 2000;58(10 Suppl 2):1-3. [Crossref] [PubMed]
- Kazancioglu HO, Tek M, Ezirganli S, Demirtas N. Does watching a video on third molar surgery increase patients' anxiety level? Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol. 2015;119(3):272-7. [Crossref] [PubMed]
- Omezli MM, Torul D, Kahveci K. Does watching videos increase the perioperative anxiety in patients undergoing third molar surgery? A randomized trial. J Oral Maxillofac Surg. 2020;78(2): 216.e1-e9. [Crossref] [PubMed]
- Toledano-Serrabona J, Sánchez-Torres A, Camps-Font O, Figueiredo R, Gay-Escoda C, Valmaseda-Castellón E. Effect of an informative video on anxiety and hemodynamic parameters in patients requiring mandibular third molar extraction: a randomized clinical trial. J Oral Maxillofac Surg. 2020;78(11):1933-41. [Crossref] [PubMed]
- Yamashita K, Kibe T, Ohno S, Kohjitani A, Sugimura M. The effects of music listening during extraction of the impacted mandibular third molar on the autonomic nervous system and psychological state. J Oral Maxillofac Surg. 2019;77(6):1153.e1-e8. [Crossref] [PubMed]
- Menziletoglu D, Guler AY, Cayır T, Isik BK. Binaural beats or 432 Hz. music? Which method is more effective for reducing preoperative dental anxiety? Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2021;26(1):e97-101. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Hosgor H, Coskunses FM, Tokuc B. Correlation between preoperative pressure pain assessments and anxiety and postoperative pain in impacted lower third molar surgery. J Korean Assoc Oral Maxillofac Surg. 2021;47(1):15-9. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ciğerim L, Ciğerim SÇ. Dental implant cerrahisinde anksiyete: literatür derlemesi [Anxiety in dental implant surgery: literature review]. Van Tıp Derg. 2017;24(4):415-9. [Crossref]
- Scariot R, Tomaz CO, Calixto RD, Gerber JT, Pivetta Petinati MF, Cavalcante RC, et al. Association between gender, estrogen receptors genes and anxiety levels in patients undergoing orthognathic surgery. J Craniomaxillofac Surg. 2019;47(8):1300-5. [Crossref] [PubMed]
- Bozkurt P, Vural Ç. Effect of lavender oil inhalation on reducing presurgical anxiety in orthognathic surgery patients. J Oral Maxillofac Surg. 2019;77(12):2466.e1-e7. [Crossref] [PubMed]
- Barel PS, Sousa CS, Poveda VB, Turrini RNT. Anxiety and knowledge of patients before being subjected to orthognathic surgery. Rev Bras Enferm. 2018;71(Suppl 5):2081-6. [Crossref] [PubMed]
- Klages U, Ulusoy O, Kianifard S, Wehrbein H. Dental trait anxiety and pain sensitivity as predictors of expected and experienced pain in stressful dental procedures. Eur J Oral Sci. 2004;112(6):477-83. [Crossref] [PubMed]
- Altan A, Akkoç S, Erdil A, Çolak S, Demir O, Altan H. Effects of pain catastrophizing and anxiety on analgesic use after surgical removal of impacted mandibular third molars. J Dent Anesth Pain Med. 2019;19(6):379-88. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yilmaz HN, Abuhan E. Maternal and paternal anxiety levels through primary lip surgery. J Stomatol Oral Maxillofac Surg. 2020;121(5):478-83. [Crossref] [PubMed]
- Zhang X, Wang B, Qiao SC, Gu YX, Shi JY, Lai HC. A study on the prevalence of dental anxiety, pain perception, and their interrelationship in Chinese patients with oral implant surgery. Clin Implant Dent Relat Res. 2019;21(3):428-35. [Crossref] [PubMed]
- Köroğlu A, Durkan R. Diş hekimliği uygu lamalarında karşılaşılan dental ansksiyete sendromunun etiyolojisinin ve tedavi yöntemlerinin değerlendirilmesi [An evaluation of the etiology and the treatment procedures of dental anxiety syndrome encountered in dental applications]. J Dent Fac Atatürk Uni. 2010;20(3):205-12. [Link]
- De Jongh A, Adair P, Meijerink-Anderson M. Clinical management of dental anxiety: what works for whom? Int Dent J. 2005;55(2):73-80. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi