Amaç: Mal ve hizmet piyasalarında yer alan işletmeler, dijital yeniliklere (inovasyonlara) yoğun biçimde uyum sağlamaya çalışmaktadır. Dijital inovasyonlar konusunda uyum sağlamaya çalışan en önemli sektörlerden birisi de sağlıktır. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, sağlık sektöründe sağlık hizmeti sunucuları olan hekimlerin dijital inovasyonlara bakış açılarını ortaya koymaktır. Gereç ve Yöntemler: Bu amaç doğrultusunda sağlık hizmeti sunan hekimlerin dijital ya da ileri tıbbi teknolojik cihazlarla ilgili görüşleri, yeniliklerin yayılması teorisi kapsamında belirlenmeye çalışılmış ve bir eğitim araştırma hastanesinde çalışan 110 hekime anket uygulaması yapılmıştır. Araştırma için Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Etik Komisyonundan etik kurul onayı alınmıştır. Bununla birlikte araştırmanın yapıldığı eğitim ve araştırma hastanesinden başhekimlik tarafından hekimlere uygulanan anket için gerekli izin de alınmıştır. Çalışmada, yeniliklerin yayılması teorisi baz alınarak ileri tıbbi teknolojik cihazlara uyum süreçleri; göreceli fayda, uyumluluk, sadelik, denenebilirlik ve gözlemlenebilirlik parametreleri dikkate alınarak gerekli analizler yapılmıştır. Bulgular: Anket uygulaması sonucunda, hekimlerin algıladıkları risk düzeyinin, demografik değişkenler bazında farklılık gösterip göstermediğine bakılmış ve farklılığın hastanede ve bölümde çalıştıkları yıl düzeyinde olduğu görülmüştür. Yıl bazında teknolojik cihazların kullanımı ve algılanan risk düzeyi arasında da anlamlı bir farklılığın olduğu belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca yenilik içeren tıbbi teknolojilerin getirdiği riskler ile yeniliklerin yayılması teorisindeki boyutlar arasındaki ilişki de analiz edilmiştir. Sonuç: Araştırmada elde edilen bulgular, hekimlerin yeniliğe açık olduğunu, yenilik içeren tıbbi teknolojilerin getirdiği riskleri değerlendirdiklerini ortaya koymuştur. Ayrıca, ileri tıbbi teknolojilerin hekimlerin mesleki gelişimlerine katkı sağladığı belirlenmiştir. İleri tıbbi teknolojik cihazların kullanımının hastanedeki verimliliği artırması ve yenilik içeren tıbbi teknolojilerin getirdiği riskler ile yeniliklerin yayılması teorisindeki boyutlar arasında zayıf bir ilişkinin olması da çalışmada elde edilen diğer sonuçlardır.
Anahtar Kelimeler: Yeniliklerin yayılması teorisi; tıbbi cihaz; hekim; risk
Objective: Corporations in the goods and services markets are trying to adapt to digital innovations intensively. One of the most important sectors trying to adapt to digital innovations is health. Therefore, the aim of this study is to reveal the perspectives of physicians who are healthcare providers in the health sector to digital innovations. Material and Methods: For this purpose, the opinions of physicians providing health services about digital or advanced medical technological devices were tried to be determined within the scope of the diffusion of innovations and a questionnaire was applied to 110 physicians working in an education and research hospital. Ethics committee approval was obtained from the Ankara Hacı Bayram Veli University Ethics Commission for the research. In addition, the necessary permission was obtained from the training and research hospital where the research was conducted for the questionnaire applied to the physicians by the head physician. In the study, adaptation processes to advanced medical technological devices based on the theory of diffusion of innovations; relative advantage, compatibility, simplicity, trialability and observability parameters were examined. Results: As a result of the questionnaire application, it was examined whether the level of risk perceived by physicians varies on the basis of demographic variables and the difference was found to be at the level of the year they worked in the hospital and department. It was also determined that there was a significant difference between the use of technological devices and perceived risk levels on a yearly basis. The relationship between the risks posed by innovative medical technologies and the dimensions in the diffusion of innovations was analyzed. Conclusion: Findings obtained in the research revealed that physicians are open to innovations and evaluate the risks brought by innovative medical technologies. In addition, it has been determined that advanced medical technologies contribute to the professional development of physicians. The other results obtained in the study were the use of advanced medical technological devices increased the efficiency in the hospital and showed the weak relationship between the risks posed by innovative medical technologies and the dimensions of the spread of innovations theory.
Keywords: Diffusion of innovation theory; medical device; pyhsician; risk
- Aktaş H, Özüpek MN, Altunbaş H. Integrated new media and youth: university students' interest in mobile 3g in the contextof diffusion of innovations theory. 2011;3(2):51-8.[Link]
- Şeker SA. [Innovation ]. YBS Ansiklopedisi, 2014;1(2):26-31.[Link]
- Stachewicz AB. Measuring the perceived attributes of innovation: A study of capacitive switch technology in industrially designed user interface controls. 2011.[Link]
- Rogers EM. Diffusion of Innovations. 4th ed. New York: The Free Press, A Division of Macmillan Publishing Co., Inc: 1995.
- Rogers EM. A prospective and retrospective look at the diffusion model. Journal of health communication, 2004;9(S1):13-19.[Crossref] [PubMed]
- Rogers EM. Attributes of Innovations and Their Rate of Adoption. Diffusion of Innovations. 3rd ed. New York: The Free Press, A Division of Macmillan Publishing Co., Inc; 1983. p.211-32.
- Bayraktar A. [Yeniliklerin Yayılması Teorisi]. Yağcı Mİ, Çabuk S, editörler. Pazarlama Teorileri. 1. Baskı. İstanbul: Media Cat Kitapları, Express Basımevi; 2015. p.85-112.
- Parsons A, Zeisser M, Waitman R. Organizing today for the digital marketing of tomorrow. Journal of Interactive Marketing, 1998;12(1):31-46.[Link]
- Kotler P, Kartajaya H, Setiawan I. Marketing 4.0: Moving from Traditional to Digital. 1st ed. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons; 2016.
- McManus A. Health promotion innovation in primary health care. Australas Med J. 2013;6(1):15-8.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Selvi Y. [Medical Eqıjıpment Management In Health-Care Orgamzations]. Yönetim Dergisi. 2009;20(63):99-118.
- Kiper M. Dünyada ve Türkiye'de Tıbbi Cihaz Sektörü ve Strateji Önerisi. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı yayınları. Afşar Matbaacılık. 1.Baskı. Ankara. 2013.
- Sağlık Bakanlığı. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu.Erişim Tarihi: 05.09. 2019.[Link]
- World Health Organization (WHO). Medical devices: Managing the mismatch: an outcome of the priority medical devices Project. Geneva: World Health Organization. 2010.[Link]
- Balçık Yalçın P, Kartal N, Konca M. [Tıbbi Cİhaz Endüstrisi]. İlaç ve Tıbbi Cihaz Endüstrisi ve Yerelleşme. Nobel Bilimsel Eserler Yayıncılık. 1. Baskı. Ankara; 2019. p.69-70.
- Resmi Gazete (7.6.2011, Sayı: 27957) sayılı Tıbbi Cihaz Yönetmeliği; 2011.
- İstanbul Ticaret Odası (İTO). [Medical devices sector profile survey]. İstanbul Ticaret Odası; 2005, İstanbul; 2005.
- Güleç S, Toygar E, Yeni Ç, Dalmış KA, Yazgan M. [Calibration of medical devices used in hospitals and patient safety]. Harun Kırılmaz, editör. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı. Cilt 2. 1. Baskı. Antalya: Performans Yönetimi Kalite Geliştirme; 2009. p.152-63.
- U.S Food and Drug Administration (FDA). Hamilton recalls G5 Ventilatorbecause of ventilationand alarm failure. 2015.[Link]
- Martin JL, Norris BJ, Murphy E, Crowe JA. Medical device development: the challenge for ergonomics. Appl Ergon. 2008;39(3):271-83.[Crossref] [PubMed]
- Biyomedikal Cihazlar. (2019).Erişim Tarihi: 05.09. 2019.[Link]
- Atkinson NL. Developing a questionnaire to measure perceived attributes of eHealth innovations. Am J Health Behav. 2007;31(6):612-21.[Crossref] [PubMed]
- Bearden WO, Hardesty DM, Rose RL. Consumer self-confidence: Refinements in conceptualization and measurement. Journal of consumer research. 2001;28(1):121-34.[Crossref]
- Kalaycı Ş. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 7. Baskı. Ankara: Asil Yayınevi; 2016.
- Hisar A, Özdemir A, Basmacı G. [The effect of risk management in healthcare services on employee safety and an application). International Journal of Academic Value Studies (Javstudies). 2017;3(17):103-18.[Crossref]
- Lin C-P, Guirguis-Blake J, Keppel GA, Dobie S, Osborn J, Cole AM et al. Using the diffusion of innovations theory to assess socio-technical factors in planning the implementation of an electronic health record alert across multiple primary care clinics. Journal of innovation in health informatics, 2016;23(1):450-58.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Wong M, Soon JA, Zed PJ, Norman WV. Development of a survey to assess the acceptability of an innovative contraception practice among Rural Pharmacists. Pharmacy, 2014; 2(1),124-36.[Crossref]
- Lien AS, Jiang YD. Integration of diffusion of innovation theory into diabetes care. J Diabetes Investig. 2017;8(3):259-60.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Herzlinger RE. Why innovation in health care is so hard. Harv Bus Rev. 2006;84(5):58-66, 156.[PubMed]
- Tosuntaş ŞB, Çubukçu Z. [Factors affecting the use of the Cloud Technology of Teacher candidates in the context Diffusion of Innovation Theory]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019;20:957-76.[Link]
- Zhang X, Yu P, Yan J, Ton A M Spil I. Using diffusion of innovation theory to understand the factors impacting patient acceptance and use of consumer e-health innovations: a case study in a primary care clinic. BMC Health Serv Res. 2015;15:71.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Taken Smith K. Longitudinal study of digital marketing strategies targeting Millennials. Journal of consumer marketing. 2012;29(2):86-92.[Crossref]
.: Process List