Koroner arter hastalığı, ateroskleroz genel kategorisinde olan damar hastalığıdır. Ateroskleroz, damar lümeninde zamanla ilerleyerek patolojik bir tablo oluşturmakta, damar lümeninde biriken plaklar, lümenin daralmasına ve kan akışının zorlanmasına neden olmaktadır. Kompleks koroner arter hastalığı olan hastalarda semptomları hafifletmek ve prognozu iyileştirmek için koroner arter baypas greft (KABG) ameliyatı yaygın olarak kullanılmaktadır. KABG ameliyatı sırasında ve sonrasında çok sayıda komplikasyon meydana gelebilir. Bu komplikasyonlardan sternum yara enfeksiyonu, sternotomiyi takiben gelişebilir ve yaygın olarak görülmektedir. Sternum yara enfeksiyonu gelişen hastada; lokal eritem, eksüda miktarında artma, ağrı, ateş ve anormal solunum semptomları görülebilmektedir. Erken belirtilere karşı dikkatli olunmalı, uygun sürüntüler, kültürler alınmalıdır. Enfeksiyona bağlı yara ayrışmaları yüzeyselse iyi planlanmış yara bakımı ya da negatif basınçlı yara tedavisi ile desteklenmiş pansumanlarla iyileşebilir. Ancak büyük veya komplike sternal yara ayrılmasının rekonstrüktif cerrahi gerektirdiği de bildirilmektedir. Bu makalede, Virginia Henderson Teorisi doğrultusunda koroner baypas ameliyatlı bireyde görülen sternal yara enfeksiyonu bakım yönetimi olgu sunumu şeklinde sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Sternum; yara enfeksiyonu; yara pansumanı; Virginia Henderson teorisi; hemşirelik
Coronary artery disease is a vascular disease in the general category of atherosclerosis. Atherosclerosis progresses over time in the vessel lumen and creates a pathological picture, plaques accumulating in the vessel lumen cause narrowing of the lumen and forcing the blood flow. Coronary artery bypass graft (CABG) surgery is widely used to relieve symptoms and improve prognosis in patients with complex coronary artery disease. Numerous complications can occur during and after CABG surgery. Among these complications, sternum wound infection may develop following sternotomy and is common. In the patient who developed sternum wound infection; local erythema, increased amount of exudate, pain, fever and abnormal respiratory symptoms can be seen. Attention should be paid to such early signs and appropriate swabs and cultures should be taken. If the wound dehiscence due to infection is superficial, it can be healed with well-planned wound care or dressings supported by negative pressure wound treatment. However, it has also been reported that large or complicated sternal wound dehiscence requires reconstructive surgery. In this article, sternal wound infection care management in an individual with coronary bypass surgery in accordance with the Virginia Henderson theory is presented as a case report.
Keywords: Sternum; wound infection; wound dressing; Virginia Henderson theory; nursing
- Slatyer S, Coventry LL, Twigg D, Davis S. Professional practice models for nursing: a review of the literature and synthesis of key components. J Nurs Manag. 2016;24(2):139-50. [Crossref] [PubMed]
- Roth GA, Mensah GA, Johnson CO, Addolorato G, Ammirati E, Baddour LM, et al; GBD-NHLBI-JACC Global Burden of Cardiovascular Diseases Writing Group. Global Burden of Cardiovascular Diseases and Risk Factors, 1990-2019: Update From the GBD 2019 Study. J Am Coll Cardiol. 2020;76(25):2982-3021. Erratum in: J Am Coll Cardiol. 2021;77(15):1958-9. [PubMed] [PMC]
- Türkiye İstatistik Kurumu [İnternet]. [Erişim tarihi: 7 Haziran 2023]. Ölüm ve ölüm nedeni istatistikleri, 2019. Erişim linki: [Link]
- Centers for Disease Control and Prevention [Internet]. [Cited: June 7, 2023]. Coronary artery disease. Available from: [Link]
- Pooria A, Pourya A, Gheini A. Postoperative complications associated with coronary artery bypass graft surgery and their therapeutic interventions. Future Cardiol. 2020;16(5):481-96. [Crossref] [PubMed]
- Hussain SMA, Harky A. Complications of coronary artery bypass grafting. International Journal Of Medical Reviews. 2019;6(1):1-5. [Crossref]
- Montrief T, Koyfman A, Long B. Coronary artery bypass graft surgery complications: a review for emergency clinicians. Am. J. Emerg. Med. 2018;36(12):2289-97. [Crossref] [PubMed]
- Choukairi F, Ring J, Thekkudan J, Enoch S. Management of sternal wound dehiscence. Wounds. 2011;(7):99-105. [Link]
- Akyolcu N, Kanan N, Aksoy G. Cerrahi Hemşireliği. 4. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2021.
- Pamuk Cebeci S. Kardiyak cerrahisi sonrası deliryum ve hemşirelik bakımı [Delirium and nursing care after cardiac surgery]. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences. 2019;11(3):313-23. [Crossref]
- Henderson V. The Nature of Nursing: A Definition and its Implications for Practice, Research, and Education. 2nd ed. New York: Macmillan Publishing; 1996.
- Phoon PHY, Hwang NC. Deep sternal wound infection: diagnosis, treatment and prevention. J Cardiothorac Vasc Anesth. 2020;34(6):1602-13. [Crossref] [PubMed]
- Lemaignen A, Birgand G, Ghodhbane W, Alkhoder S, Lolom I, Belorgey S, et al. Sternal wound infection after cardiac surgery: incidence and risk factors according to clinical presentation. Clin Microbiol Infect. 2015;21(7):674.e11-8. [Crossref] [PubMed]
- Pradeep A, Rangasamy J, Varma PK. Recent developments in controlling sternal wound infection after cardiac surgery and measures to enhance sternal healing. Med Res Rev. 2021;41(2):709-24. [Crossref] [PubMed]
- Vos RJ, Van Putte BP, Kloppenburg GTL. Prevention of deep sternal wound infection in cardiac surgery: a literature review. Journal of Hospital Infection. 2018;100(4):411-20. [Crossref] [PubMed]
.: Process List