Objective: Surgical intervention takes the first place in the treatment of colorectal cancer, and anxiety, fear and concern in the preoperative period may cause difficulty in meeting the sleep requirements of these patients. This study is to investigate the effect on patients, who will undergo colorectal surgery, of providing information on sleep quality through the use of sleep hygiene visual material. Material and Methods: This randomized controlled and quasi-experimental study was conducted on 62 patients with 31 patients in study group and 31 controls who were scheduled to undergo colorectal surgery in the general surgery department of a university hospital in Türkiye between January 25,2018 and June 28, 2018. Data were collected using patient identification form, Richards-Campbell Sleep Questionnaire, and sleep hygiene visual material. Patients in both groups who were hospitalized 2 days prior to surgery were visited by the researcher in their rooms and verbally informed about sleep hygiene. Sleep hygiene visual material was used for instructing the patients in the study group. Sleep quality was evaluated on the day before surgery and on the day of operation. Results: In this study, both groups were informed about sleep hygiene and this process was was significantly higher in improving the sleep quality of patients in both groups on the morning of the operation (p=0.000; p=0.000, respectively). The evaluation of the study group on the morning of the operation, found that the mean sleep quality total scale score of the study group was significantly higher when compared with that of the control group (p=0.043). Conclusion: In the study, it was found that using visual material of sleep hygiene in informing patients about sleep hygiene in the preoperative period contributed positively to improving sleep quality of the patients. We recommend the use of visual materials to help the patient remember information.
Keywords: Colorectal surgery; perioperative nursing; sleep; sleep hygiene
Amaç: Kolorektal kanser tedavisinde ilk sırada cerrahi girişimler yer almakta olup, ameliyat öncesi dönemde hastalarda oluşan anksiyete, korku ve endişe, hastaların uyku gereksinimlerini karşılamada zorlanmalarına neden olabilmektedir. Kolorektal cerrahi girişim geçirecek olan hastalara, uyku hijyeni görsel materyali kullanılarak yapılan bilgilendirmenin, hastaların uyku kalitesi üzerine etkisini incelemektir. Gereç ve Yöntemler: Randomize kontrollü ve yarı deneysel nitelikte olan bu araştırma, Türkiye'de bir üniversite hastanesinin genel cerrahi servisinde 25 Ocak-28 Haziran 2018 tarihleri arasında kolorektal cerrahi geçirmesi planlanan 62 hastada (çalışma grubu=31 hasta; kontrol grubu=31 hasta) yürütüldü. Verilerin toplanmasında hasta tanıtım formu, Richards-Campbell Uyku Ölçeği, ve uyku hijyeni görsel materyali kullanıldı. Ameliyattan 2 gün önce servise yatışı yapılan her 2 gruptaki hastalar araştırmacı tarafından ameliyat öncesi gün odalarında ziyaret edildi ve sözel anlatım yoluyla uyku hijyenine yönelik bilgilendirildi. Çalışma grubundaki hastaların bilgilendirilmesinde Uyku Hijyeni Görsel Materyali kullanıldı. Hastaların uyku kaliteleri, ameliyat öncesi gün ve ameliyat sabahında değerlendirildi. Bulgular: Bu çalışmada, her 2 gruba da uyku hijyeni hakkında bilgi verilmiş ve bu sürecin ameliyat sabahı her 2 gruptaki hastaların uyku kalitesini iyileştirmede istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p=0,000; p=0,000, sırasıyla). Ameliyat sabahı yapılan değerlendirmede, çalışma grubunun ortalama uyku kalitesi toplam ölçek puanı istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p=0,043). Sonuç: Araştırmada, hastaların ameliyat öncesi dönemde uyku hijyenine yönelik bilgilendirilmesinde uyku hijyeni görsel materyalinin kullanılmasının, hastaların uyku kalitesinin artırılmasına olumlu katkı sağladığı belirlendi. Hastalara verilecek uyku hijyeni bilgilendirmelerinde, bilgilerin hatırlanmasına yardımcı olmak amacıyla görsel materyallerin (uyku hijyeni görsel materyali gibi) kullanılmasını önermekteyiz.
Anahtar Kelimeler: Kolorektal cerrahi; perioperatif hemşirelik; uyku; uyku hijyeni
- Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal A. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin. 2018;68(6):394-424. Erratum in: CA Cancer J Clin. 2020;70(4): 313. [Crossref] [PubMed]
- Figures CF. [Erişim tarihi: 12.09.2019]. 2019. Erişim linki: [Link]
- Union for International Cancer Control [İnternet] Erişim tarihi: 12.09.2019]. Global Burden of Cancer Study (GLOBOCAN) GBoCS. 2018. Erişim linki: [Link]
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) [İnternet]. [Erişim tarihi: 02.01.2019]. Distribution of causes of death by gender 2009-2018. 2019. Erişim linki: [Link]
- Kaya S, Altın Ö. Effect of age on anastomotic leakage and related mortality following colorectal cancer surgery. Türk Geriatri Dergisi. 2019;22(3):315-23. [Crossref]
- Attias S, Keinan Boker L, Arnon Z, Ben-Arye E, Bar'am A, Sroka G, et al. Effectiveness of integrating individualized and generic complementary medicine treatments with standard care versus standard care alone for reducing preoperative anxiety. J Clin Anesth. 2016; 29:54-64. [Crossref] [PubMed]
- Dayılar H, Oyur Çelik G, Kamer E, Sarıçiçek A, Cengiz F, Hacıyanlı M. Kolon ameliyatı öncesi hastaların anksiyete düzeylerinin değerlen dirilmesi [Evaluation of anxiety levels of patients before colon surgery]. Türk Kolon ve Rektum Hastalıkları Dergisi. 2017;27(1):6-10. [Crossref]
- Gürsoy A, Candaş B, Güner Ş, Yılmaz S. Preoperative stress: An operating room nurse intervention assessment. J Perianesth Nurs. 2016;31(6):495-503. [Crossref] [PubMed]
- Yıldız T. Cerrahi hasta eğitiminde kullanılan güncel yöntemler: Hastalık merkezli değil, hasta merkezli eğitim [Current methods used in surgery patient education: not disease centered, patient centered education]. Clinical and Experimental Health Sciences. 2015;5(2):129-33. [Link]
- Kalogianni A, Almpani P, Vastardis L, Baltopoulos G, Charitos C, Brokalaki H. Can nurse-led preoperative education reduce anxiety and postoperative complications of patients undergoing cardiac surgery? Eur J Cardiovasc Nurs. 2016;15(6):447-58. [Crossref] [PubMed]
- Sears SR, Bolton S, Bell KL. Evaluation of "Steps to Surgical Success" (STEPS): a holistic perioperative medicine program to manage pain and anxiety related to surgery. Holist Nurs Pract. 2013;27(6):349-57. [Crossref] [PubMed]
- Türgay S. Ameliyat öncesi, sırası ve sonrası bakım. Ay FA, editör. Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. 6. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2015. p.702-23. [Link]
- Kuş B, İnci F. Esansiyel hipertansiyonda uyku aktivitesinin tanılanması ve hemşirelik bakımı [Nursing care and definition of sleep activity in essential hypertension]. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;3(1):27-32. [Crossref]
- Lee SA, Paek JH, Han SH. Sleep hygiene and its association with daytime sleepiness, depressive symptoms, and quality of life in patients with mild obstructive sleep apnea. J Neurol Sci. 2015;359(1-2):445-9. [Crossref] [PubMed]
- Demir G, Öztunç G. Gürültünün yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların gece uykusu ve yaşamsal bulguları üzerine etkisi [Effect of noise on hospitalized patient's night's sleep and vital signs in intensive care unit]. Türk Yogun Bakim Dergisi. 2017;15(3):107-16. [Crossref]
- Vanhuffel H, Rey M, Lambert I, Da Fonseca D, Bat-Pitault F. Apport de la pleine conscience dans les thérapies cognitives et comportementales de l'insomnie [Contribution of mindfulness meditation in cognitive behavioral therapy for insomnia]. Encephale. 2018;44(2): 134-40. French. [Crossref] [PubMed]
- Güneş Z. Uyku sağlığının korunmasında uyku hijyenin rolü ve stratejileri [Role and strategies of sleep hygiene in promoting sleep health]. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi. 2018;27(2):188-98. [Crossref]
- Suzuki K, Miyamoto M, Hirata K. Sleep disorders in the elderly: Diagnosis and management. J Gen Fam Med. 2017;18(2):61-71. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Karaman Özlü Z, Özer N. The effect of enhancing environmental factors on the quality of patients' sleep in a cardiac surgical intensive care unit. Biological Rhythm Research. 2017;48(1):85-98. [Crossref]
- O'Donnell S, Driller MW. Sleep-hygiene education improves sleep indices in elite female athletes. Int J Exerc Sci. 2017;10(4):522-30. [PubMed] [PMC]
- Soleimani F, Motaarefi H, Hasanpour-Dehkordi A. Effect of sleep hygiene education on sleep quality in hemodialysis patients. JCDR 2016;10(12):LC01. [Link]
- Uğurlu N, Kostakoğlu N, Ağca D, Tekin L. Psikiyatri hastalarının uyku hijyeni eğitimi öncesi ve sonrası uyku durumlarının belirlenmesi. 2018;9(1):23-8. [Link]
- Serda EM, Batmaz İ, Karakoc M, Aydın A, Bozkurt M, Çağlayan M, et al. Determining sleep quality and its associated factors in patients with lower limb amputation. Turk J Phys Med Rehab. 2015;61:241-6. [Crossref]
- Aksu NT, Erdoğan A. Akciğer rezeksiyonu yapılan hastalarda uyku kalitesinin değer lendirilmesi [Evaluation of sleep quality in patients with lung resection]. Journal of Turkish Sleep Medicine. 2017;4(2):35-42. [Crossref]
- Özlü ZK, Özer N. Richard-Campbell uyku ölçeği geçerlilik ve güvenilirlik çalışması [Richard-Campbell Sleep Questionnaire validity and reliability study]. Journal of Turkish Sleep Medicine 2015;2:29-32. [Crossref]
- Ödül Özkaya B, Yüce Z, Gönenç M, Gül A, Alış H. Ameliyat sonrası erken dönemde hastanede yatan hastaların uyku düzenini etkileyen etmenler [Factors affecting the sleep patterns of hospitalized patients during the early post-operational period]. Medıcal Journal of Bakırkoy. 2013;9(3):121-25. [Crossref]
- Rozen P, Liphshitz I, Barchana M. The changing epidemiology of colorectal cancer and its relevance for adapting screening guidelines and methods. Eur J Cancer Prev. 2011;20(1): 46-53. [Crossref] [PubMed]
- Richards K. Techniques for measurement of sleep in critical care. Focus Crit Care. 1987; 14(4):34-40. [PubMed]
- Ayik C, Özden D. The effects of preoperative aromatherapy massage on anxiety and sleep quality of colorectal surgery patients: A randomized controlled study. Complement Ther Med. 2018;36:93-9. [Crossref] [PubMed]
- Lafçı D. Meme kanseri, uyku ve müzik tedavisi [Breast cancer, sleep and music therapy]. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2018;44(1):61-4. [Crossref]
- Yaşan A, Ünal S, Gedik E, Girgin S. Kalıcı ve geçici ostomi yapılmış kişilerde yaşam kalitesinde değişim, depresyon ve anksiyete [Quality of life, depression and anxiety among patients who have undergone permanent or temporary ostomy]. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2008;9(3):162-8. [Link]
- Ekinci S. Gebelere verilen uyku hijyeni eğitiminin uyku kalitesine etkisinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi; 2020. [Erişim tarihi: 04.06.2021]. [Link]
- Gellis LA, Lichstein KL. Sleep hygiene practices of good and poor sleepers in the United States: an internet-based study. Behav Ther. 2009;40(1):1-9. [Crossref] [PubMed]
- Wong SY, Zhang DX, Li CC, Yip BH, Chan DC, Ling YM, et al. Comparing the Effects of Mindfulness-Based Cognitive Therapy and Sleep Psycho-Education with Exercise on Chronic Insomnia: A Randomised Controlled Trial. Psychother Psychosom. 2017;86(4):241-53. [Crossref] [PubMed]
.: Process List