Objective: This study aims to evaluate the perceptions of healthcare professionals regarding their knowledge, skills, and readiness for disaster management and to examine the effect of disaster awareness levels on their preparedness for disasters. Material and Methods: The research data were collected by conducting an online survey through Google Forms with healthcare professionals residing in a city centre. Participants (n=394) were selected using the random sampling method. To measure the disaster awareness levels of the participants, the Disaster Readiness Scale developed by Inal et al. was used, whereas the Disaster Readiness Scale developed by Şentuna and Çakı was used to measure disaster preparedness. The SPSS 25.0 program was used to analyze the data obtained. The Pearson correlation analysis was used to look at the relationship between the variables, whereas the simple regression analysis was used to observe the effect between variables. Results: As a result of the study, it was determined that there was a positive significant relationship between the disaster awareness levels of healthcare professionals and their disaster preparedness and its subdimensions. Additionally, it has been revealed that the level of disaster awareness has a positive and significant effect on disaster preparedness. It was found that the factors affecting the level of disaster awareness and disaster preparedness of healthcare professionals were profession, age, and gender. Conclusion: Study findings showed that disaster awareness levels had a significant impact on the disaster preparedness behaviors of healthcare professionals.
Keywords: Disaster; disaster awareness; preparedness; health professionals
Amaç: Bu çalışma, sağlık çalışanlarının afet yönetimine yönelik bilgi, beceri ve hazırlıklarına ilişkin algılarını değerlendirmek ve afet bilinç düzeylerinin afetlere hazırlık durumlarına etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma verileri bir il merkezinde ikamet etmekte olan sağlık çalışanlarına anket formu tekniği uygulanarak Google Forms üzerinden çevrim içi anketle toplanmıştır. Katılımcılar (n=394), tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak seçilmiştir. Katılımcıların afet bilinç düzeylerini ölçmek için İnal ve ark. tarafından geliştirilen Afet Bilinci Ölçeği, afetlere hazırlık durumlarını ölçmek için ise Şentuna ve Çakı tarafından geliştirilen Afetlere Hazırlık Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 25.0 programı kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiye değerlendirmek için Pearson korelasyon analizleri ve değişkenler arası etkiye bakmak için basit regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışma sonucunda, sağlık çalışanlarının afet bilinç düzeylerinin, afetlere hazırlık durumları ve alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca afet bilinç düzeyinin, afetlere hazırlık üzerinde pozitif yönde anlamlı bir etkiye sahip olduğu ortaya konulmuştur. Sağlık çalışanlarının afet bilinç düzeyleri ile afetlere hazırlık durumlarını etkileyen faktörlerin meslek, yaş ve cinsiyet olduğu bulunmuştur. Sonuç: Çalışma bulguları sağlık çalışanlarının afetlere hazırlık davranışlarında, afet bilinç düzeylerinin önemli etkisinin olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Afet; afet bilinci; hazırlık; sağlık çalışanları
- Kadıoğlu M, Özdamar E. Afet zararlarını azaltmanın temel ilkeleri [Basic principles of disaster mitigation]. JICA Turkey Office Publications. 2008;2:1-34. [Link]
- World Health Organization. International Council of Nurses. ICN framework of disaster nursing competencies. Geneva, Switzerland: WHO; 2009. Erişim tarihi: 08.09.2023. [Link]
- Collander B, Green B, Millo Y, Shamloo C, Donnellan J, DeAtley C. Development of an "all-hazards" hospital disaster preparedness training course utilizing multi-modality teaching. Prehospital and Disaster Medicine. 2008;23(1):63-7. [Crossref]
- Usher K. Editorial: Are we ready? Preparing nurses to respond to disasters and emerging infectious diseases. J Clin Nurs. 2010;19(11-12):1483-4. [Crossref] [PubMed]
- Rokkas P, Cornell V, Steenkamp M. Disaster preparedness and response: challenges for Australian public health nurses - a literature review. Nurs Health Sci. 2014;16(1):60-6. [Crossref] [PubMed]
- Duong K. Disaster education and training of emergency nurses in South Australia. Australasian Emergency Nursing Journal. 2009;12(3):86-92. [Crossref]
- Usher K, Mayner L. Disaster nursing: A descriptive survey of Australian undergraduate nursing curricula. Australasian Emergency Nursing Journal. 2011;14(2):75-80. [Crossref]
- Al Khalaileh MA, Bond E, Alasad JA. Jordanian nurses' perceptions of their preparedness for disaster management. Int Emerg Nurs. 2012;20(1):14-23. [Crossref] [PubMed]
- Erkin Ö, Aslan G, Öztürk M, Çam B, Ödek Ş. Hemşirelerin genel afete hazırlık durumları ve etkileyen faktörler [Nurses' general disaster preparedness of nurses and affecting factors]. Forbes Journal of Medicine. 2023;4(3):305-14. [Crossref]
- Çelebi İ, Uçku ŞR. Kayseri ili 112 acil sağlık hizmetlerinde görev yapan sağlık personelinin deprem bilgi düzeyi ve etkileyen etmenler [Earthquake knowledge level of health personnel working in 112 emergency health services in Kayseri province and factors affecting them]. Journal of Pre-Hospital. 2017;2(2):91-103. [Link]
- Ünal Y, Işık E, Şahin S, Yeşil ST. Sağlık afet çalışanlarının depremlere ilişkin bireysel hazırlık düzeylerinin değerlendirilmesi: Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE) Derneği örneği [Assessment of individual earthquake preparedness levels of health disaster workers: UMKE (National Medical Rescue Teams) association as an example]. Journal of Dokuz Eylül University Faculty of Medicine. 2017;31(2):71-80. [Link]
- Putra A, Petpichetchian W, Maneewat K. Perceived ability to practice in disaster management among public health nurses in Aceh, Indonesia. Nurse Media Journal of Nursing. 2011;1(2):169-86. [Link]
- Pang SM, Chan SS, Cheng Y. Pilot training program for developing disaster nursing competencies among undergraduate students in China. Nurs Health Sci. 2009;11(4):367-73. [Crossref] [PubMed]
- Weiner E, Irwin M, Trangenstein P, Gordon J. Emergency preparedness curriculum in nursing schools in the United States. Nurs Educ Perspect. 2005;26(6):334-9. [PubMed]
- Zhang Q. Analysis of the status quo of disaster nursing and enlightenment of nursing education toward disaster in China. Chinese Nursing Research. 2009;23(4A):923-4. [Link]
- Fung OW, Loke AY, Lai CK. Disaster preparedness among Hong Kong nurses. J Adv Nurs. 2008;62(6):698-703. [Crossref] [PubMed]
- Yin H, He H, Arbon P, Zhu J. A survey of the practice of nurses' skills in Wenchuan earthquake disaster sites: implications for disaster training. J Adv Nurs. 2011;67(10):2231-8. [Crossref] [PubMed]
- Collins M. Sampling. In: Worcester RM, Downham J, eds. Consumer Market Research Handbook. 3rd ed. Maidenhead: Esomar, McGraw-Hil; 1986. p.85-110.
- Gürbüz S, Şahin F. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2014. p.271.
- İnal E, Kocagöz S, Turan M. Temel afet bilinci ve hazırlık düzeyinin belirlenmesine yönelik bir araştırma [A research for determination of basic disaster awareness and preparedness level]. Turkey Emergency Medicine Journal. 2012;12(1):15-9. [Link]
- Şentuna B, Çakı F. Balıkesir örnekleminde bir ölçek geliştirme çalışması: afete hazırlık ölçeği [A scale development study in balıkesir sample: disaster readiness scale]. Journal of Urban Studies. 2020;11(31):1959-83. [Crossref]
- Kılıç S. Cronbach's alpha güvenilirlik katsayısı [Cronbach's alpha reliability coefficient]. Journal of Mood Disorders. 2016;6(1):47-8. [Link]
- Ogedegbe C, Nyirenda T, DelMoro G, Yamin E, Feldman J. Health care professionals and disaster preparedness: barriers to and facilitators of willingness to respond. International Journal of Emergency Medicine. 2012;5(1):1-9. [Crossref]
- Akbar Z, Suryaratri RD, Tri Y, Gumelar G, Ariyani M. Disaster risk perception and household disaster preparedness: Lesson learned from tsunami in Banten. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. 2020;448(1):012099. [Link]
- Ao Y, Zhang H, Yang L, Wang Y, Martek I, Wang G, et al. Impacts of earthquake knowledge and risk perception on earthquake preparedness of rural residents. Nat Hazards. 2021;107(2):1287-310. [Crossref]
- Paul BK, Bhuiyan RH. Urban earthquake hazard: perceived seismic risk and preparedness in Dhaka City, Bangladesh. Disasters. 2010;34(2):337-59. [Crossref] [PubMed]
- McNeill IM, Dunlop PD, Heath JB, Skinner TC, Morrison DL. Expecting the unexpected: predicting physiological and psychological wildfire preparedness from perceived risk, responsibility, and obstacles. Risk Anal. 2013;33(10):1829-43. [Crossref] [PubMed]
- Sevinç Ö, Güner Y, Ayşen T. Knowledge levels of personnel working in 112 emergency health services stations in Çanakkale province on disaster medicine. Pamukkale Medical Journal. 2017;11(2):119-25. [Link]
- Tan YF, Acımış NM. Denizli 112'de çalışan sağlık personelinin afete hazırlık durumlarının değerlendirilmesi [Evaluation of disaster preparedness of health personnel working in Denizli 112]. Pamukkale Medical Journal. 2022;15(1):107-15. [Crossref]
- Polat T. Erzincan Yavuz Selim Mahallesinde ikamet eden ulaşılabilen 18 yaş ve üstü bireylerin temel afet bilinci bilgi düzeylerinin saptanması [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi; 2014. [Erişim tarihi: 29 Ağustos 2023]. Erişim linki: [Link]
- Heller K, Alexander DB, Gatz M, Knight BG, Rose T. Social and personal factors as predictors of earthquake preparation: the role of support provision, network discussion, negative affect, age, and education 1. Journal of Applied Social Psychology. 2005;35(2):399-422. [Crossref]
- Aras M, Mumcu A, Karabey T. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin afet farkındalık düzeylerinin belirlenmesi [Determination of disaster awareness levels of faculty of health sciences students]. TOGÜ Journal of Health Sciences. 2021;1(2):40-9. [Link]
- Seçer İ, Şahin S, Aydın OA. Sağlık çalışanlarında afet bilinci. 4. Uluslararası 14. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi; 14-17 Ekim 2021; İstanbul. 2021. [Link]
- Koçak H, Çaliskan C, Kaya E, Yavuz Ö, Altintas KH. Determination of individual preparation behaviors of emergency health services personnel towards disasters. Journal of Acute Disease. 2015;4(3):180-5. [Crossref]
.: Process List