Amaç: Çocukların yargılama safhalarında gerek şikâyetçi (mağdur) gerek sanık veya tanık olarak bulunmaları hâlinde, erişkinlere ilişkin usul ve yöntemlerle yargılamaya dâhil edilmeleri mümkün değildir. Çok özel bir konu olan çocuk yargılaması ve mağdur çocuğun dinlenmesinde klasik yargılama usullerinin yetersizliği bilinen bir gerçektir. Bu sebeple yeni çözüm modelleri olarak türlü yöntemler geliştirilmiştir. Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 236. Maddesi'nde mağdur çocuğun dinlenmesine ilişkin usul düzenlenmiştir. Bu çalışma, mağdur çocuğun dinlenmesi sırasında uzman bulundurma zorunluluğuna ilişkin olarak yargılamanın değişik safhalarında görevli kamu personelinin, yasal düzenlemenin amacına matuf olarak uygulamayı ne oranda benimsediklerini ve konuya ilişkin mevcut mevzuatın çocuğun üstün yararı ilkesinin korunmasında yeterliliği hakkındaki görüş ve önerilerini öğrenmeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntemler: Bu amaçla, 2015 yılında İstanbul Adliyelerinde çocuk adalet sisteminde görevli polis, savcı, hâkim, avukat ve uzman olarak görev yapan 30 katılımcı ile derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiş, elde edilen bulgular içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmanın bazı önemli bulgularına göre; katılımcılar mevzuatın yeterliliğine ilişkin çoğunlukla olumlu görüş bildirmekle birlikte, bir kısmı mağdur çocuğun dinlenmesi hususunda yeterli donanım ve hizmet içi eğitime sahip olmadıklarını beyan etmişlerdir. Sonuç:Mağdur çocuğun dinlenmesinin mevzuat hükümlerince uygulanmasının adaletin tecellisinde önem arz ettiği düşünülmekte, çocuk adalet sisteminde görev yapanların ilgili eğitim ve farkındalık programlarına katılmaları önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Çocuk; ceza yasası; görüşme
Objective: For the judgement of children who take part as complainant (victim) as well as defendant and witness, it is not possible to practice the process and methods concerning adults. It is known that the classic proceedings are insufficient because of the charecteristics of children's judgement and examination. Therefore many new methods were improved to solve this problems. Article 236 which is a ten year old regulation in criminal proceedings law regulates the examination methods of victim children. The aim of this study is to evaulate the obligation about an expert being present during listening of victim children as per Article 236 of the Turkish Penal Procedure Code; at what rate public personnels such as police, prosecutor, judge, expert who are in charge at different phases of trial has adopted the procedure in accordance with the purpose of legislative regulation, and of whether existing regulation concerning to the subject is sufficient to protect the principle of best interest of children. Material and Methods: In order to achieve mentioned aims 30 in depth interviews was carried out with public personnels such as; prosecutors, judges, child justice experts and lawyers who authorized during hearing of children at courthouses of İstanbul at 2015. Results: According to some important findings of the study; the interviewees have found the regulation sufficient partially, the large part of interviewees have agreed about an expert being present during examination of victim children contributes justice. Conclusion: It is suggested that those who work in the juvenile justice system participate in the related education and awareness programs.
Keywords: Child; criminal law; interview
- Yenisey F. [Suggestions on the rights of victims] Mağdur Çocuk Haklarına İlişkin Öneriler Sunuş Yazısı. Mağdur Çocuk Hakları Raporu. İstanbul: Uğur Eğitim Pazarlama ve Yayıncılık; 2017. p.21-5.
- Sattler JM. Clinical and Forensic Interviewing of Children and Families: Guidelines for the Mental Health, Education, Pediatric, and Child Maltreatment Fields. 1st ed. La Mesa, CA, US: Jerome M Sattler Publisher; 1998. p.2-44.
- Acar YB, Kırımsoy E, Koman E, Karagöz D. [Situation of children in conflict with the law under the juvenile justice system (research report) administration of juvenile justice system in Turkey]. Çocuk Adalet Sistemi Odağında Kanunla İhtilaf Halindeki Çocukların Durumu (Araştırma Raporu) Türkiye?de Çocuk Adalet Sisteminin Yönetimi. 1. Baskı. Ankara: Algı Tanıtım; 2012. p.21-98.
- Ziyalar N, Atasoy S. [Criminological interview techniques with children, 1st national child and crime: causes and prevention studies symposium book]. Çocuklarla Kriminolojik Amaçlı Görüşme Teknikleri, 1. Ulusal Çocuk ve Suç: Nedenler ve Önleme Çalışmaları Sempozyumu Kitapçığı. Ankara: UNICEF; 2002. p.221-8.
- Davies G, Westcott HL. Interviewing child witnesses under the memorandum of good practice: a research review (No. 115). Home Office, Policing and Reducing Crime Unit, Research, Development and Statistics Directorate. London: Crown Publishing; 1999. p.2-66.
- Erem F. [Justice psychology in terms of crime science]. Suç Bilimi Açısından Adalet Psikolojisi. 7. Baskı. Ankara: Adil Yayınevi; 1997. p.1381.
- Wright DB, London K, Waechter M. Social anxiety moderates memory conformity in adolescents. Appl Cognitive Psych 2010;24(7): 1034-45. [Crossref]
- Meyer J, Jesilow P. Research on bias in judicial sentencing. New Mexico Law Rev 1996;26:107-31.
- Peterson C, Dowden C, Tobin J. Interviewing preschoolers: comparisons of yes/no and whquestions. Law Hum Behav 1999;23(5):539-55. [Crossref] [PubMed]
- Myers JE, Saywitz KJ, Goodman GS. Psychological research on children as witnesses: practical implications for forensic interviews and courtroom testimony. Pac LJ 1996;28(3): 7-26.
- Schwarz S, Roebers CM. Age differences in the effects of social influence on children?s eyewitness performance and their metacognitive monitoring. J Exp Child Psychol 2006;94 (3):229-48. [Crossref] [PubMed]
- London K, Bruck M, Ceci SJ, Shuman DW. Disclosure of child sexual abuse: what does the research tell us about the ways that children tell? Psychol Public Policy Law 2005;11(1):194. [Crossref]
- Roberts KP, Blades M. Children?s memory and source monitoring of real-life and televised events. J Appl Dev Psychol 1999;20(4): 575-96. [Crossref]
- UNICEF Türkiye. [Training book for social worker]. Sosyal Çalışma Görevlileri için Eğitim Kitabı. Ankara: Türkiye?de Çocuklar İçin Adalet Projesi; 2013. p.94-105.
- Cross TP, Whitcomb D. The practice of prosecuting child maltreatment: results of an online survey of prosecutors. Child Abuse Negl 2017;69:20-8. [Crossref][PubMed]
- Johnson M, Magnussen S, Thoresen C, Lønnum K, Burrell LV, Melinder A. Best practice recommendations still fail to result in action: a national 10‐year follow ‐up study of investigative interviews in CSA cases. Appl Cognitive Psych 2015;29(5):661-8. [Crossref]
- Murray M, Hook M, Seymour A. Listen to my story: Communicating with victims of crime, Video Discussion Guide. Office for the victims of crime. U.S. Department of Justice; 2005.
- Yenisey F, Nuhoğlu A. [Criminal procedure law]. Ceza Muhakemesi Hukuku. 3. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınları; 2016. p.163-8.
- Herbert JL, Bromfield L. Better together? A review of evidence for multi-disciplinary teams responding to physical and sexual child abuse. Trauma Violence Abuse 2017. Doi: 10.1177/1524838017697268. [Epub ahead of print]. [Crossref][PubMed]
- Herbert JL, Walsh W, Bromfield L. A national survey of characteristics of child advocacy centers in the United States: do the flagship models match those in broader practice? Child Abuse Negl 2018;76:583-95. [Crossref] [PubMed]
.: Process List