Safra taşı (kolelityaz) gastrointestinal sistem içerisinde sık görülen hastalıklardan biridir. Safra taşları, safra yolu hastalığında en önemli nedendir. Safra taşları sıklıkla üst karın ağrısı ile kendini gösterir. Gebelik, kadın cinsiyeti ve kullanılan bazı ilaçlar önemli risk faktörlerindendir. Bununla birlikte safra taşı oluşumunda beslenmeyle ilgili de birçok risk faktörü vardır. Günümüz şartlarında beslenme alışkanlıkları hızla değişerek geleneksel olarak yüksek posa, düşük yağ ve düşük enerjili tüketim alışkanlıkları yerini Batı tipi yüksek yağlı, yüksek rafine karbonhidrat ve düşük posa içeren besinlerin tüketimine bırakmıştır. Bu tarzdaki beslenme, safra taşı oluşumunda önemli risk faktörlerindendir. Safra taşlarını önlemek için spesifik bir beslenme tedavisi yoktur ancak obezite, açlık gibi beslenmeyle ilişkili faktörlerin önlenmesi safra taşı oluşum riskini azaltabilir. Bununla birlikte, bazı besin maddelerinin safra taşı oluşumunu önleyici ve tedavi edici özellikleri bulunmasından dolayı safra taşı hastalığında beslenmenin etkisinin anlaşılması önem taşımaktadır. Bu derlemede, safra taşı hastalığında bazı besin ve besin maddelerinin etkisi literatüre dayandırılarak beslenme tedavisinin önemini ortaya koymak amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Safra taşı; diyet tedavisi; tedavi
Gallstone is one of the common diseases in the gastrointestinal system.Gallstones are the most important cause of bile duct disease. Gallstones often present with upper abdominal pain. Pregnancy, female gender and some medications used are important risk factors. However, there are many dietary risk factors in the formation of gallstones. Nowadays, eating habits have changed rapidly and traditionally high fiber, low fat and low energy consumption habits have been replaced by the consumption of western-style highfat, high-refined carbohydrate and low-fiber foods. This type of diet is one of the important risk factors for gallstone pathogenesis. There is no specific nutritional treatment to prevent gallstones, but preventing factors such as obesity and hunger can reduce the risk of gallstone formation. However, it is important to understand the effect of nutrition in gallstone disease, since some nutrients have preventive and therapeutic properties of gallstone formation. In this review, we aimed to reveal the importance of nutritional therapy in gallstone disease based on the effects of some foods and nutrients cited in the literature.
Keywords: Gallstones; diet therapy; therapy
- Shabanzadeh DM. Incidence of gallstone disease and complications. Curr Opin Gastroenterol. 2018;34(2):81-9. [Crossref] [PubMed]
- Everhart JE, Khare M, Hill M, Maurer KR. Prevalence and ethnic differences in gallbladder disease in the United States. Gastroenterology. 1999;117(3):632-9. [Crossref] [PubMed]
- Öztürk H, Beyler AR. Safra kesesi taşlarında epidemiyoloji ve tedavi. Güncel Gastroenteroloji. 1997;1(2):254-62. [Link]
- Göral V. Safra taşı etyopatogenezi, Lith ve Mucin genleri ve tedavi. Güncel Gastroenteroloji. 2015;19(4):285-94. [Link]
- Gutt C, Schläfer S, Lammert F. The treatment of gallstone disease. Dtsch Arztebl Int. 2020;117(9):148-58. [PubMed] [PMC]
- Tazuma S, Unno M, Igarashi Y, Inui K, Uchiyama K, Kai M, et al. Evidence-based clinical practice guidelines for cholelithiasis 2016. J Gastroenterol. 2017;52(3):276-300. [Crossref] [PubMed]
- Lammert F, Gurusamy K, Ko CW, Miquel JF, Méndez-Sánchez N, Portincasa P, et al. Gallstones. Nat Rev Dis Primers. 2016;2:16024. [Crossref] [PubMed]
- Stokes CS, Krawczyk M, Lammert F. Gallstones: environment, lifestyle and genes. Dig Dis. 2011;29(2):191-201. [Crossref] [PubMed]
- Méndez-Sánchez N, Zamora-Valdés D, Chávez-Tapia NC, Uribe M. Role of diet in cholesterol gallstone formation. Clin Chim Acta. 2007;376(1-2):1-8. [Crossref] [PubMed]
- Idiz C, Cakir C. The effect of diet on gallstones formation in Turkish patients: a case-control study. Euras J Fam Med. 2020;9(3):147-53. [Crossref]
- Del Pozo R, Mardones L, Villagrán M, Mu-oz K, Roa S, Rozas F, et al. Efecto de una dieta alta en grasas en el proceso de formación de cálculos biliares de colesterol [Effect of a high-fat diet on cholesterol gallstone formation]. Rev Med Chil. 2017;145(9):1099-105. [Crossref] [PubMed]
- Jenkins SA. Biliary lipids, bile acids and gallstone formation in hypovitaminotic C guinea-pigs. Br J Nutr. 1978;40(2):317-22. [Crossref] [PubMed]
- Gaby AR. Nutritional approaches to prevention and treatment of gallstones. Altern Med Rev. 2009;14(3):258-67. [PubMed]
- Simon JA. Ascorbic acid and cholesterol gallstones. Med Hypotheses. 1993;40(2):81-4. [Crossref] [PubMed]
- Simon JA, Hudes ES. Serum ascorbic acid and gallbladder disease prevalence among US adults: the Third National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES III). Arch Intern Med. 2000;160(7):931-6. [Crossref] [PubMed]
- Castro-Torres IG, De La OAM, Gallegos-Estudillo J, Martinez-Vazquez M, Naranjo-Rodriguez EB, Dominguez-Ortiz MA, et al. Natural products in the research of cholesterol gallstones. Cellmed. 2013;3(3):21. [Crossref]
- Vidyashankar S, Sambaiah K, Srinivasan K. Regression of preestablished cholesterol gallstones by dietary garlic and onion in experimental mice. Metabolism. 2010;59(10): 1402-12. [Crossref] [PubMed]
- Raghavendra CK, Srinivasan K. Potentiation of anti-cholelithogenic influence of dietary tender cluster beans (Cyamopsis tetragonoloba) by garlic (Allium sativum) in experimental mice. Indian J Med Res. 2015;142(4):462-70. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Nelson KM, Dahlin JL, Bisson J, Graham J, Pauli GF, Walters MA. The essential medicinal chemistry of curcumin. J Med Chem. 2017;60(5):1620-37. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sharma SK, Vij AS, Sharma M. Mechanisms and clinical uses of capsaicin. Eur J Pharmacol. 2013;720(1-3):55-62. [Crossref] [PubMed]
- Shubha MC, Reddy RR, Srinivasan K. Antilithogenic influence of dietary capsaicin and curcumin during experimental induction of cholesterol gallstone in mice. Appl Physiol Nutr Metab. 2011;36(2):201-9. [Crossref] [PubMed]
- Li Y, Li M, Wu S, Tian Y. Combination of curcumin and piperine prevents formation of gallstones in C57BL6 mice fed on lithogenic diet: whether NPC1L1/SREBP2 participates in this process? Lipids Health Dis. 2015;14:100. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Song XY, Xu S, Hu JF, Tang J, Chu SF, Liu H, et al. Piperine prevents cholesterol gallstones formation in mice. Eur J Pharmacol. 2015;751: 112-7. [Crossref] [PubMed]
.: Process List