Objective: The study is a descriptive study conducted to determine the ability to adapt to lifestyle changes that are important in preventing complications in individuals with Type 2 diabetes, the causes of non-compliance, and their relationship with patient activity. Material and Methods: Hundred and eighty patients with Type 2 diabetes constitued the sample of this research. The data were collected using ''socio-demographic features form'', ''Lifestyle Change Questionnaire'' and ''Patient Activity Measure (PAM)''. Data were analyzed using descriptive statistical methods, Mann-Whitney U test, and t-test. Results: Of the individuals in this study, 63.9% (n=115) were female, 61.7% (n=111) were primary school graduates, 67.2% (n=121) were not working, 66.1% (n=119) equal to income, 41.1% (n=74) did not receive any diabetes education, 38.9% (n=70) have hypertension and 7.8% (n=14) have heart failure and 53.3% (n=96) evaluated health perception as worse. Individuals 78.3% (n=141) do not comply with the diet, 82.2% (n=148) had no physical activity, 52,8% (n=95) never check regular blood sugar, and 65.6% (n=118) never took care of their feet. Individuals with high PAM were found to be significantly better at adapting to lifestyle changes (p<0.05). Conclusion: Our findings show that the majority of people with Type 2 diabetes do not adapt to lifestyle changes. Methods that will increase the motivation of individuals, mobilize them, produce solutions according to work intensities and remedies to their economic inadequacies should be tried. In addition, planning, training and support should be provided to increase the activity level of people with diabetes.
Keywords: Type 2 diabetes; complications; lifestyle changes; patient activation
Amaç: Çalışma, Tip 2 diyabetli bireylerde komplikasyonları önlemede önemli olan yaşam tarzı değişikliklerine uyum sağlama yeteneği, uyumsuzluk nedenleri ve hasta aktifliği ile ilişkisini belirlemek amacıyla yapılmış tanımlayıcı bir araştırmadır. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırmanın örneklemini, Tip 2 diyabetli 180 hasta oluşturmuştur. Veriler, ''sosyodemografik özellikler formu'', ''Yaşam Tarzı Değişiklik Anketi'' ve ''Hasta Aktiflik Ölçeği [Patient Activity Measure (PAM)]'' kullanılarak toplanmıştır. Veriler, tanımlayıcı istatistiksel yöntemler ve t-testi kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin %63,9'u (n=115) kadın, %61,7'si (n=111) ilkokul mezunu, %67,2'si (n=121) çalışmıyor, %66,1'inin (n=119) geliri giderine eşit olduğu, %41,1'inin (n=74) herhangi bir diyabet eğitimi almadığı, %38,9'unun (n=70) hipertansiyon, %7,8'inin (n=14) kalp yetersizliği olduğu ve %53,3'ünün (n=96) sağlığı algılamasını kötü olarak değerlendirdiği bulunmuştur. Bireylerin %78,3'ünün (n=141) diyetine hiçbir zaman uymadığı, %82,2'sinin (n=148) hiçbir zaman fiziksel aktivite yapmadığı, %52,8'inin (n=95) düzenli kan şekerine hiçbir zaman bakmadığı ve %65,6'sının (n=118) hiçbir zaman ayak bakımını yapmadığı bulunmuştur. Yüksek PAM'li bireylerin yaşam tarzı değişikliklerine uyum sağlamada önemli ölçüde daha iyi olduğu saptanmıştır (p<0,05). Sonuç: Bulgularımız Tip 2 diyabetli bireylerin büyük çoğunluğunun yaşam tarzı değişikliklerine uyum sağlayamadığını göstermektedir. Bireylerin motivasyonunu artıracak, harekete geçirecek, iş yoğunluklarına göre çözüm üretecek ve ekonomik yetersizliklerine çare olacak yöntemler denenmelidir. Ayrıca diyabetli bireylerin aktivite düzeylerinin artırılması için planlama, eğitim ve destek sağlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Tip 2 diyabet; komplikasyonlar; yaşam tarzı değişiklikleri; hasta aktifliği
- Coughlin SS, Hatzigeorgiou C, Anglin J, Xie D, Besenyi GM, De Leo G, et al. Healthy lifestyle intervention for adult clinic patients with type 2 diabetes mellitus. Diabetes Manag (Lond). 2017;7(2):197-204. [PubMed] [PMC]
- Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu. 2022. Erişim tarihi: 2 Şubat 2022. Erişim linki: [Link]
- Aktaş A. Tip 2 Diyabetik Hastalarda Kapsamlı Diyabet Tedavisi Eğitimi ve Uygulamalarının Glisemik Kontrolün Sağlanmasına Etkileri [Uzmanlık Tezi]. İstanbul: T.C. Sağlık Bakanlığı Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Koordinatörlüğü; 2008. [02.02.2024]. [Link]
- Sözen E, Kızılcı S. Examination and comparison of foot care behaviors of individuals who have type 2 diabetes [Tip 2 diyabetlilerde ayak bakım davranışlarının incelenmesi ve karşılaştırılması]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2012;28(2):41-53. [Link]
- Gülşen G, Olgun N. Diyabetli hastalarda ayak bakımı ve ayakkabı kullanım alışkanlıklarının belirlenmesi [Determination of foot care and footwear habits in patients with diabetes]. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi. 2014;1(2):38-58. [Link]
- Fan L, Sidani S, Cooper-Brathwaite A, Metcalfe K. Feasibility, acceptability and effects of a foot self-care educational intervention on minor foot problems in adult patients with diabetes at low risk for foot ulceration: a pilot study. Can J Diabetes. 2013;37(3):195-201. [Crossref] [PubMed]
- NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). Worldwide trends in diabetes since 1980: a pooled analysis of 751 population-based studies with 4.4 million participants. Lancet. 2016;387(10027):1513-30. Erratum in: Lancet. 2017;389(10068):e2. [PubMed] [PMC]
- Kayar Y, Çetin H, Ağın M. Tip 2 diyabetes mellitus hastalarında sigara içiciliği ve miktarı ile diyabetik komplikasyonlar arasındaki ilişkisi [Relationship between smoking and quantity with diabetic complications in type 2 diabetes mellitus patients]. Cukurova Medical Journal. 2019;44(1):110-7. [Crossref]
- Chakkarwar VA. Smoking in diabetic nephropathy: sparks in the fuel tank? World J Diabetes. 2012;3(12):186-95. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Dönder A, Balahoroğlu R, Dülger H, Şekeroğlu RM. Sigara ve böbrek fonksiyonları [Smoking and kidney functions]. Eur J Basic Med Sci. 2014;4(1):16-21. [Crossref]
- Shultz JA, Sprague MA, Branen LJ, Lambeth S. A comparison of views of individuals with type 2 diabetes mellitus and diabetes educators about barriers to diet and exercise. J Health Commun. 2001;6(2):99-115. [Crossref] [PubMed]
- Hankó B, Kázmér M, Kumli P, Hrágyel Z, Samu A, Vincze Z, et al. Self-reported medication and lifestyle adherence in Hungarian patients with Type 2 diabetes. Pharm World Sci. 2007;29(2):58-66. [Crossref] [PubMed]
- Saleh F, Mumu SJ, Ara F, Hafez MA, Ali L. Non-adherence to self-care practices & medication and health related quality of life among patients with type 2 diabetes: a cross-sectional study. BMC Public Health. 2014;14:431. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Marinho FS, Moram CBM, Rodrigues PC, Leite NC, Salles GF, Cardoso CRL. Treatment adherence and its associated factors in patients with Type 2 diabetes: results from the Rio de Janeiro Type 2 diabetes cohort study. J Diabetes Res. 2018;2018:8970196. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ayele AA, Emiru YK, Tiruneh SA, Ayele BA, Gebremariam AD, Tegegn HG. Level of adherence to dietary recommendations and barriers among type 2 diabetic patients: a cross-sectional study in an Ethiopian hospital. Clin Diabetes Endocrinol. 2018;4:21. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Rask KJ, Ziemer DC, Kohler SA, Hawley JN, Arinde FJ, Barnes CS. Patient activation is associated with healthy behaviors and ease in managing diabetes in an indigent population. Diabetes Educ. 2009;35(4):622-30. [Crossref] [PubMed]
- Hibbard JH, Greene J. What the evidence shows about patient activation: better health outcomes and care experiences; fewer data on costs. Health Aff (Millwood). 2013;32(2):207-14. [Crossref] [PubMed]
- Kosar C, Besen DB. Adaptation of a patient activation measure (PAM) into Turkish: reliability and validity test. Afr Health Sci. 2019;19(1):1811-20. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ramos CI, Klug JC, Pretto ADB. Compliance with dietary recommendations for users with type 2 diabetes. Demetra. 2014;9(2);561-75. [Crossref]
- Çınar FI, Akbayrak N, Çınar M, Karadurmuş N, Şahin M, Doğru T. Tip 2 diabetes mellitus hastalarında telefonla hemşire takibinin etkileri [The effectiveness of nurse-led telephone follow-up in patients with type 2 diabetes mellitus]. Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism. 2010;14:1-5. [Link]
- Aslantekin F, Uluşen M, Kaplan B, Uysal M. An evaluation of health literacy situations of patients with type 2 diabetes. Medical Journal of Islamic World Academy of Sciences. 2013;21(3):105-14. [Crossref]
- Acemoğlu H, Ertem M, Bahçeci M, Tuzcu A. Tip 2 diyabetes mellituslu hastaların sağlık hizmetlerinden yararlanma düzeyleri [Levels of health care utilization in patients with type 2 diabetes mellitus]. The Eurasian Journal of Medicine. 2006;89-95. [Link]
- Elley CR, Kenealy T, Robinson E, Drury PL. Glycated haemoglobin and cardiovascular outcomes in people with Type 2 diabetes: a large prospective cohort study. Diabet Med. 2008;25(11):1295-301. [Crossref] [PubMed]
- Mumu SJ, Saleh F, Ara F, Afnan F, Ali L. Non-adherence to life-style modification and its factors among type 2 diabetic patients. Indian J Public Health. 2014;58(1):40-4. [Crossref] [PubMed]
- Reyes J, Tripp-Reimer T, Parker E, Muller B, Laroche H. Factors influencing diabetes self-management among medically underserved patients with Type II diabetes. Glob Qual Nurs Res. 2017;4:2333393617713097. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Vincze G, Barner JC, Lopez D. Factors associated with adherence to self-monitoring of blood glucose among persons with diabetes. Diabetes Educ. 2004;30(1):112-25. [Crossref] [PubMed]
- Ünlüsoy F. Tip 2 Diyabetlilerde kan şekeri izlemenin yaşam kalitesi ve diyabet kontrolü üzerine etkisi [Uzmanlık Tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2009. [02.02.2024]. [Link]
- Sunay D, Yücel F. Assessment of knowledge, attitudes and behaviours of diabetic patients about diabetic foot and foot care. Ankara Med J. 2016;16(3):270‐84. [Link]
- Aypak C, Koç A, Yıkılkan H, Görpelioğlu S. Diyabetik ayak bakımı: Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastalar tarafından bildirilen uygulama durumu [Diabetic foot care: self reported practice among patients attending family medicine outpatient clinics]. Cumhuriyet Tıp Dergisi. 2012;34:423-8. [Crossref]
- Ekore RI, Ajayi IO, Arije A, Ekore JO. Knowledge of and attitude to foot care among type 2 diabetes patients attending university based primary care clinic in Nigeria. African Journal of Primary Health Care & Family Medicine. 2010;2(1):175-8. [Crossref] [PMC]
- Remmers C, Hibbard J, Mosen DM, Wagenfield M, Hoye RE, Jones C. Is patient activation associated with future health outcomes and healthcare utilization among patients with diabetes? J Ambul Care Manage. 2009;32(4):320-7. [Crossref] [PubMed]
- Parchman ML, Zeber JE, Palmer RF. Participatory decision making, patient activation, medication adherence, and intermediate clinical outcomes in type 2 diabetes: a STARNet study. Ann Fam Med. 2010;8(5):410-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Mayberry R, Willock RJ, Boone L, Lopez P, Qin H, Nicewander D. A high level of patient activation ıs observed but unrelated to glycemic control among adults with Type 2 diabetes. Diabetes Spectr. 2010;23(3):171-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Hendriks M, Rademakers J. Relationships between patient activation, disease-specific knowledge and health outcomes among people with diabetes; a survey study. BMC Health Serv Res. 2014;14:393. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Rushforth B, McCrorie C, Glidewell L, Midgley E, Foy R. Barriers to effective management of type 2 diabetes in primary care: qualitative systematic review. Br J Gen Pract. 2016;66(643):e114-27. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: Process List