Amaç: Bu çalışmada, özel bir üniversitede çalışanların ortoreksiya nervoza eğilimlerinin antropometrik ölçümlerine etkisi incelenmiştir. Gereç ve Yöntemler: Araştırma evrenini Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne ilçesinde özel bir üniversitede çalışan 25-65 yaş arasındaki bireyler oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi ise evreni temsil edecek 400 kişi (200 kadın, 200 erkek) ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma verileri Eylül-Aralık 2020 tarihleri arasında yüz yüze görüşülerek elde edilmiştir. Katılımcıların anket formu ile genel demografik bilgileri, ortorektik davranış değerlendirmesi için Ortoreksiya-15 (ORTO-15) Ölçeği kullanılmıştır. Taşınabilir vücut analiz cihazı ile antropometrik ölçümleri alınmıştır. Ayrıca esnemeyen mezür ile boy uzunluğu, bel çevresi ve kalça çevresi ölçümleri alınmıştır. Verilerin analizi için SPSS 26.0 paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların, ORTO-15 Ölçeği'nden aldıkları puan ortalamaları kadınların 36,6±3,4 puan ve erkeklerin 32,8±2,4 puandır. ORTO-15 kesim puanına göre kadınların %75,8'i, erkeklerin %72,2'si ortorektiktir. Kadın ve erkeklerin beden kitle indeksi (BKİ) ortalamalarına bakıldığında sırasıyla 28,68±2,05 kg/m2, 23,26±5,01 kg/m2'dir. Ortorektiklerin BKİ ortalaması 24,65±4,28 kg/m2'dir. Ortoreksiya eğilimli bireylerin, sağlıklı olan bireylere göre BKİ, bel çevresi, kalça çevresi, kas kütlesi ve sıvı miktarı daha düşük olmakla birlikte bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Katılımcıların antropometrik ölçümleri ile ORTO-15 puanının korelasyonuna bakıldığında; ORTO-15 puanı ile BKİ arasında pozitif yönde korelasyon bulunmuştur (r=0,102, p=0,035). Yağ yüzdesi ile ORTO-15 puanı arasında pozitif yönlü korelasyon bulunmuştur (r=0,056, p=0,049). Kas yüzdesi ORTO-15 puanı arasında negatif yönlü korelasyon bulunmuştur (r=-0,055, p=0,230). Sonuç: Bireylerin ortorektik davranışları arttıkça BKİ'leri azalmaktadır. Aynı zamanda kas kütleleri de azalmaktadır. Bu da kişilerde yeme davranışı bozukluğuna ve obsesif davranış eğilimine sebep olabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Obsesif davranış; beslenme bozuklukları; vücut ağırlıkları ve ölçüleri; üniversite çalışanları
Objective: In this study, the effect of orthorexia nervosa tendencies on anthropometric measurements of those working at a private university was investigated. Material and Methods: The population of the research consists of individuals between the ages of 25-65 working at a private university in the Kyrenia district of the Turkish Republic of Northern Cyprus. The research sample was carried out with 400 people (200 female, 200 male) to represent the universe. Study data were obtained through faceto- face interviews between September-December 2020. The general demographic information of the participants, Orthorexia-15 (ORTO-15) Scale were used to evaluate orthorexic behavior. Anthropometric measurements were made with a portable body analyzer. Also, height, waist circumference, and hip circumference measurements were taken with the non-stretch measure. SPSS 26.0 was used for data analysis. Results: The mean score of the participants on the ORTO-15 Scale is 36.6±3.4 points for women and 32.8±2.4 points for men. According to the ORTO-15 cut score, 75.8% of women and 72.2% of men are orthorexic. When looking at the average body mass index (BMI) of women and men, it is 28.68±2.05 kg/m2, 23.26±5.01 kg/m2, respectively. The average BMI of orthorexics is 24.65±4.28 kg/m2. BMI, waist circumference, hip circumference, and muscle mass, fluid amount were found to be statistically significant between orthorexia tendencies and healthy ones (p<0.05). Considering the correlation between the anthropometric measurements of the participants and the ORTO-15 score; A positive correlation was found between the ORTO-15 score and BMI (r=0.102, p=0.035). A positive correlation was found between fat percentage and ORTO-15 score (r=0.056, p=0.049). A negative correlation was found between muscle percentage ORTO-15 score (r=-0.055, p=0.230). Conclusion: As the orthorexic behaviors of individuals increase, their BMI decreases. At the same time, their muscle mass decreases. This can cause eating behavior disorders and obsessive behavior tendencies in people.
Keywords: Obsessive behavior; nutrition disorders; body weights and measures; university staff
- Bratman S. Health food junkie: Obsession with dietary perfection can sometimes do more harm than good, says one who has been there. Yoga Journal. 1997;136:42-6. [Link]
- Bratman S. Orthorexia vs. theories of healthy eating. Eat Weight Disord. 2017;22(3):381-5. [Crossref] [PubMed]
- Donini LM, Marsili D, Graziani MP, Imbriale M, Cannella C. Orthorexia nervosa: a preliminary study with a proposal for diagnosis and an attempt to measure the dimension of the phenomenon. Eat Weight Disord. 2004;9(2): 151-7. [Crossref] [PubMed]
- Lopes R, Melo R, Dias Pereira B. Orthorexia nervosa and comorbid depression successfully treated with mirtazapine: a case report. Eat Weight Disord. 2020;25(1):163-7. [Crossref] [PubMed]
- Bratman S, Knight D. Orthorexia Nervosa: Overcoming the Obsession with Healthful Eating Health Food Junkies. 1st ed. New York: Broadway Books; 2000. [Link]
- Sanlier N, Yassibas E, Bilici S, Sahin G, Celik B. Does the rise in eating disorders lead to increasing risk of orthorexia nervosa? Correlations with gender, education, and body mass index. Ecol Food Nutr. 2016;55(3):266-78. [Crossref] [PubMed]
- Oberle CD, Samaghabadi RO, Hughes EM. Orthorexia nervosa: Assessment and correlates with gender, BMI, and personality. Appetite. 2017;108:303-10. [Crossref] [PubMed]
- Sinton S. Healthy eating may be hazardous to your health. 2006. Erişim tarihi: Ocak 2021. Erişim linki: [Link]
- Barrada JR, Roncero M. Bidimensional structure of the orthorexia: Development and initial validation of a new instrument. Anales De Psicología/Annals of Psychology. 2018;34(2): 283-91. [Crossref]
- Tepe SÖ. Sosyal medya üzerinden diyet yapan bireylerin ortoreksiya nervoza ve yeme tutumlarının saptanması: İnstagram örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Malatya: İnönü Üniversitesi; 2019. Erişim tarihi: Ocak 2021 [Link]
- Bağci Bosi AT, Camur D, Güler C. Prevalence of orthorexia nervosa in resident medical doctors in the faculty of medicine (Ankara, Turkey). Appetite. 2007;49(3):661-6. [Crossref] [PubMed]
- Fidan T, Ertekin V, Işikay S, Kirpinar I. Prevalence of orthorexia among medical students in Erzurum, Turkey. Compr Psychiatry. 2010; 51(1):49-54. [Crossref] [PubMed]
- Varga M, Dukay-Szabó S, Túry F, van Furth EF. Evidence and gaps in the literature on orthorexia nervosa. Eat Weight Disord. 2013;18(2):103-11. Erratum in: Eat Weight Disord. 2013;18(2):113. van Furth Eric, F [corrected to van Furth, Eric F]. [Crossref] [PubMed]
- McInerney-Ernst EM. Orthorexia nervosa: Real construct or newest social trend? [Doktora Tezi]. Kolombiya: University of Missouri; 2011. Erişim tarihi: Şubat 2021. [Link]
- Aksoydan E, Camci N. Prevalence of orthorexia nervosa among Turkish performance artists. Eat Weight Disord. 2009;14(1):33-7. [Crossref] [PubMed]
- Ergin G. Sağlık personeli olan ve olmayan bireylerde ortoreksiya nervoza sıklığı araştırması [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Başkent Üniversitesi; 2015. Erişim tarihi: Şubat 2021 [Link]
- Donini LM, Marsili D, Graziani MP, Imbriale M, Cannella C. Orthorexia nervosa: validation of a diagnosis questionnaire. Eat Weight Disord. 2005;10(2):e28-32. [Crossref] [PubMed]
- Larsen KI. Similarities and differences between eating disorders and orthorexia nervosa [Yüksek Lisans Tezi]. Roma: The University of Rome; 2013. Erişim tarihi: Ocak 2021 [Link]
- Tatlises, M. Spor salonunda düzenli spor yapan kişilerin ortoreksiya nervoza belirtileri ile beden algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü). 2016. Erişim tarihi: Ağustos 2021 [Link]
- Dege G. Beslenme ve diyetetik öğrencilerinde ortoreksiya nervozanın saptanması [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: Okan Üniversitesi; 2017. Erişim Tarihi: Şubat.2021. [Link]
.: Process List