.: PREFACE
ÖN SÖZ
PREFACE
Article Language: TR
Değerli Meslektaşlarım,
Günümüzde hâlen dünya çapında etkisini sürdürmeye devam eden COVID-19 [Coronavirus Disease-19 (COVID-19)] salgını, bedensel sağlık, ruh sağlığı ve sosyoekonomik etkileri ile küresel boyutta birtakım olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Salgın döneminde mevcut olan kırılganlıkların ve sosyal eşitsizliklerin artabileceği bilinmektedir. Fiziksel mesafenin ve kısıtlamaların çocuk sağlığının izlenmesini ve koruyucu hizmetlere erişimini tehdit ettiği bu dönemde yenidoğan, çocuk ve ergen sağlığını korumaya yönelik öncelikler göz ardı edilmemelidir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), anne sütünün yararlarını hesaba katarak COVID-19 ile enfekte annelerin maske ve el hijyenine dikkat ederek anne sütüyle beslemeye devam etmesini önermektedir. COVID-19 döneminde salgın ile mücadele süreci rutin çocuk sağlığı izlem vizitlerini ve çocukluk çağı rutin aşılama hizmetlerini tüm dünyada olumsuz bir şekilde etkilemiştir. Bu durum aşı ile önlenebilen hastalıkların salgın riskini doğurmaktadır. Rutin bağışıklamanın salgın sırasında devam ettirilmesi hem toplum hem sağlık çalışanları açısından önemlidir. Pandeminin kendisi veya günlük hayatta yarattığı sosyal ve ekonomik değişimler, çocukların sağlığını; beslenmesini; güvenliğini; aldıkları bakımın özelliklerini etkilemesi ve yarattığı stres yanıtı nedeniyle çocuk gelişimi ve ruh sağlığı açısından yüksek risk oluşturmaktadır. Küresel pandemi sırasında okulların kapatılması bir milyardan fazla öğrenciyi fiziksel/zihinsel sağlık, sosyal/duygusal gelişim ve eğitim kazanımları açısından etkilemiştir. Fiziksel aktivite, ekran süresi, uyku açısından sağlıklı yaşam tarzı davranışlarının benimsenmesi, pandeminin çocuklar üzerindeki yükünü azaltmaya yardımcı olabilir. Bu dönemlerde seçilecek gıdaların dengeli, enerji, protein, lif, vitamin, mineral ve antioksidanlardan zengin olması büyük önem taşımaktadır. DSÖ tarafından COVID-19 hastalığının küresel bir halk sağlığı acil durumu olarak açıklanmasının ardından, benzeri görülmemiş bir hızla etkin ve güvenli aşı geliştirme çabaları başlamıştır. Ancak şu anda, 16 yaşın altındaki çocuklarda kullanılması onaylanmış bir aşı bulunmamaktadır. Çocuk nüfusu aşılanmadan önce pandemiyi durduracak sosyal bağışıklık eşiğine ulaşmak zor görünmektedir. Bu nedenle, hastalık bulaşını önlemek için kullanılan maske, mesafe, temizlik ve sosyal izolasyon hâlen en etkili yöntemlerdir. Bu kitabın hazırlanmasının amacı, COVID-19 pandemi sürecinde koruyucu çocuk sağlığı uygulamalarının sürekli ve etkin bir şekilde yürütülebilmesi için, sağlık profesyonellerine doğru ve güncel bilgiler sağlamaktır.
Tüm yazarlara katkıları için çok teşekkür ederim.
Pandemi süresince kaybettiğimiz tüm meslektaşlarımızın hatırasına saygıyla...
Sevgiler, saygılar
Prof. Dr. Nilgün ÇÖL
Editör
Günümüzde hâlen dünya çapında etkisini sürdürmeye devam eden COVID-19 [Coronavirus Disease-19 (COVID-19)] salgını, bedensel sağlık, ruh sağlığı ve sosyoekonomik etkileri ile küresel boyutta birtakım olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Salgın döneminde mevcut olan kırılganlıkların ve sosyal eşitsizliklerin artabileceği bilinmektedir. Fiziksel mesafenin ve kısıtlamaların çocuk sağlığının izlenmesini ve koruyucu hizmetlere erişimini tehdit ettiği bu dönemde yenidoğan, çocuk ve ergen sağlığını korumaya yönelik öncelikler göz ardı edilmemelidir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), anne sütünün yararlarını hesaba katarak COVID-19 ile enfekte annelerin maske ve el hijyenine dikkat ederek anne sütüyle beslemeye devam etmesini önermektedir. COVID-19 döneminde salgın ile mücadele süreci rutin çocuk sağlığı izlem vizitlerini ve çocukluk çağı rutin aşılama hizmetlerini tüm dünyada olumsuz bir şekilde etkilemiştir. Bu durum aşı ile önlenebilen hastalıkların salgın riskini doğurmaktadır. Rutin bağışıklamanın salgın sırasında devam ettirilmesi hem toplum hem sağlık çalışanları açısından önemlidir. Pandeminin kendisi veya günlük hayatta yarattığı sosyal ve ekonomik değişimler, çocukların sağlığını; beslenmesini; güvenliğini; aldıkları bakımın özelliklerini etkilemesi ve yarattığı stres yanıtı nedeniyle çocuk gelişimi ve ruh sağlığı açısından yüksek risk oluşturmaktadır. Küresel pandemi sırasında okulların kapatılması bir milyardan fazla öğrenciyi fiziksel/zihinsel sağlık, sosyal/duygusal gelişim ve eğitim kazanımları açısından etkilemiştir. Fiziksel aktivite, ekran süresi, uyku açısından sağlıklı yaşam tarzı davranışlarının benimsenmesi, pandeminin çocuklar üzerindeki yükünü azaltmaya yardımcı olabilir. Bu dönemlerde seçilecek gıdaların dengeli, enerji, protein, lif, vitamin, mineral ve antioksidanlardan zengin olması büyük önem taşımaktadır. DSÖ tarafından COVID-19 hastalığının küresel bir halk sağlığı acil durumu olarak açıklanmasının ardından, benzeri görülmemiş bir hızla etkin ve güvenli aşı geliştirme çabaları başlamıştır. Ancak şu anda, 16 yaşın altındaki çocuklarda kullanılması onaylanmış bir aşı bulunmamaktadır. Çocuk nüfusu aşılanmadan önce pandemiyi durduracak sosyal bağışıklık eşiğine ulaşmak zor görünmektedir. Bu nedenle, hastalık bulaşını önlemek için kullanılan maske, mesafe, temizlik ve sosyal izolasyon hâlen en etkili yöntemlerdir. Bu kitabın hazırlanmasının amacı, COVID-19 pandemi sürecinde koruyucu çocuk sağlığı uygulamalarının sürekli ve etkin bir şekilde yürütülebilmesi için, sağlık profesyonellerine doğru ve güncel bilgiler sağlamaktır.
Tüm yazarlara katkıları için çok teşekkür ederim.
Pandemi süresince kaybettiğimiz tüm meslektaşlarımızın hatırasına saygıyla...
Sevgiler, saygılar
Prof. Dr. Nilgün ÇÖL
Editör
Dear Colleagues,
The COVID-19 [Coronavirus Disease-19 (COVID-19)] pandemic, which also continues to have a worldwide impact, causing some negative effects on a global scale with its outcomes on physical health, mental health, and socioeconomic status. It should be considered that the vulnerabilities and social inequalities that existed during the pandemic period may increase. During this period, where physical distance and restrictions threaten access to child health care and preventive services, priorities for preserving newborn, child and adolescent health should not be overlooked. The World Health Organization (WHO) recommends continuing breastfeeding by paying attention to the mask and hand hygiene of COVID-19 infected mothers, taking into account the benefits of breast milk. The struggle against COVID-19 pandemic has adversely affected routine child health follow-up visits and routine childhood vaccination services worldwide and a decline in vaccination rates was observed. This raises the risk of epidemics of vaccine-preventable diseases. Continuing routine vaccination during the pandemic is important for both the community and healthcare professionals. The direct or the indirect effects of the pandemic has caused social and economical changes on daily life that affect the health, security, safety, and caregiving of children. In addition the stress response created poses a high risk for child development and psychological health. School closures have impacted more than a billion students in terms of physical/mental health, social/emotional development and educational gains. Adopting healthy lifestyle behaviors in regard to physical activity, screen time and sleep may help to reduce the burden of the pandemic on children. It is very important that, foods chosen during these periods are balanced and rich in energy, protein, fiber, vitamins, minerals and antioxidants. After the declaration of COVID-19 disease as a global public health emergency by the WHO, efforts to develop safe and effective vaccines at an unprecedented pace began. However, currently, there is no vaccine approved for use in children under 16 years of age. Hence, it seems difficult to reach the threshold of social immunity that would halt the pandemic before the child population is vaccinated. For this reason, masks, distance, cleaning and social isolation used to prevent disease transmission are still the most effective methods.
The aim of the preparation of this book is to provide accurate and up-to-date information to healthcare professionals on ensuring the continuous and effective implementation of preventive child health practices during the COVID-19 pandemic process.
I am thankful to the all authors for their contributions.
With respect to the memory of all our colleagues we lost during pandemic...
Best regards.
Prof. Dr. Nilgün ÇÖL
Editor
The COVID-19 [Coronavirus Disease-19 (COVID-19)] pandemic, which also continues to have a worldwide impact, causing some negative effects on a global scale with its outcomes on physical health, mental health, and socioeconomic status. It should be considered that the vulnerabilities and social inequalities that existed during the pandemic period may increase. During this period, where physical distance and restrictions threaten access to child health care and preventive services, priorities for preserving newborn, child and adolescent health should not be overlooked. The World Health Organization (WHO) recommends continuing breastfeeding by paying attention to the mask and hand hygiene of COVID-19 infected mothers, taking into account the benefits of breast milk. The struggle against COVID-19 pandemic has adversely affected routine child health follow-up visits and routine childhood vaccination services worldwide and a decline in vaccination rates was observed. This raises the risk of epidemics of vaccine-preventable diseases. Continuing routine vaccination during the pandemic is important for both the community and healthcare professionals. The direct or the indirect effects of the pandemic has caused social and economical changes on daily life that affect the health, security, safety, and caregiving of children. In addition the stress response created poses a high risk for child development and psychological health. School closures have impacted more than a billion students in terms of physical/mental health, social/emotional development and educational gains. Adopting healthy lifestyle behaviors in regard to physical activity, screen time and sleep may help to reduce the burden of the pandemic on children. It is very important that, foods chosen during these periods are balanced and rich in energy, protein, fiber, vitamins, minerals and antioxidants. After the declaration of COVID-19 disease as a global public health emergency by the WHO, efforts to develop safe and effective vaccines at an unprecedented pace began. However, currently, there is no vaccine approved for use in children under 16 years of age. Hence, it seems difficult to reach the threshold of social immunity that would halt the pandemic before the child population is vaccinated. For this reason, masks, distance, cleaning and social isolation used to prevent disease transmission are still the most effective methods.
The aim of the preparation of this book is to provide accurate and up-to-date information to healthcare professionals on ensuring the continuous and effective implementation of preventive child health practices during the COVID-19 pandemic process.
I am thankful to the all authors for their contributions.
With respect to the memory of all our colleagues we lost during pandemic...
Best regards.
Prof. Dr. Nilgün ÇÖL
Editor
.: Process List