.: PREFACE
Ön Söz
Preface
Article Language: TR
Türkiye Klinikleri'nin Değerli Okuyucuları,
Üzerinde uzun süredir çalıştığımız, Türkiye Klinikleri "Beyin Tümörlerinde Radyopatolojik Korelasyon" adlı çalışmasını özellikle genç meslektaşlarımızın yararlanması için sunuyoruz. Bu çalışmada radyolojiye patoloji açısından bakan bir yazım yöntemi kullanmayı hedefledik.
Bildiğiniz gibi radyoloji; patoloji ve normal vücut bölgelerinin görüntülenmesidir. Patolojik özelliklerin, radyolojik görününtülerin temelde "patolojinin filme yansıması" olması, radyologların patolojiyi de bilmeleri zorunluluğunu getirmektedir. Bu anlamda patolojinin radyolojik olarak ne anlama geldiğini veya tam tersi olan radyolojinin hangi patolojiyi gösterdiğini bilmek çok önemlidir. Örnek olarak: Difüzyon kısıtlaması, tümörler için patolojik anlamda artmış sellülarite; perfüzyon artışı ise neovaskülarizasyon anlamına gelir. Kanımızca sözkonusu bağlantının okuyucuya olgular eşliğinde, bol örnekle vurgulanması öğrenme, anlama ve hatırlamayı kolaylaştırır. Bu nedenle, editörler olarak, radyopatoloji korelasyonu ile öğrenme yönteminin, radyologlara histopatolojik temel bilgilerini radyolojik yöntemlerle birleştirme, ezberlemeden temelden öğrenme olanağı sunacağını düşünmekteyiz. Buradaki bilgilerin radyoloji bilgilerine rutin pratiklerinde ihtiyaç duyan patolog, beyin cerrahi ve diğer ilgili branşlara da yardımcı olacağını düşünmekteyiz.
Kısaca, bu çalışmada editörler ve yazarlar olarak hedefimiz; özet biçimde, rutin pratikte işe yarayacak önemli bilgileri radyolog ve patolog meslektaşlarımız ile birlikte, beyin tümörlerinde radyopatoloji korelasyonunu gerçek olgulara dayalı resimler ve çizimler ile olgularla tartışmaktır. Yazılarımızda amaç, başta radyoloji asistanları ve uzmanlar olmak üzere okuyucuların öncelikle görsel hafızalarına hitap edecek bir çalışma hazırlayarak, pratik ve akılda kalıcı bilgiler vermektir. Böylece edinilen bu bilgilerin, günlük rutin radyolojik uygulamalara yardımcı olması hedeflenmektedir.
Her biri kendi alanında tecrübeli, son derece değerli eğitici ve klinisyen yazarlarımızın bu titiz çalışmalarının, bilgi dağarcığınızı zenginleştirip tanı koymanızı kolaylaştırması ve zevkle okunması dileğiyle.
Prof. Dr. Yelda ÖZSUNAR DAYANIR
Editör
Türkiye Klinikleri'nin Değerli Okuyucuları,
En son olarak 2016 yılında güncellenmiş olan Dünya Sağlık Örgütü santral sinir sistemi tümörleri sınıflandırma sisteminde, bazı tümörler mikroskobik, morfolojik, moleküler ve genetik faktörlerin bir kombinasyonu ile tanımlanırken, bazıları da sadece morfoloji ile tanımlanmaya devam etmektedir. Moleküler ve genetik faktörler önem kazanmış olup, radyologların bu değişikliklerden haberdar olması gerekmektedir. Radyoloji ve patoloji birbirini tamamlayan ve birlikte sonuca ulaşmayı sağlayan bilim alanları olup Türkiye Klinikleri'nin "Beyin Tümörlerinde Radyopatolojik Korelasyon" adlı bu çalışmasında
radyoloji ve patoloji bulgularını özet ve anlaşılabilir kılmaya çalışarak sunmayı amaçladık.
Bu bilgilerin, öğrenci/asistan düzeyinden, deneyimli meslektaşlarımıza dek geniş bir yelpazede radyoloji, patoloji, beyin cerrahisi alanlarında faydalı olmasını diliyoruz. Bu eserde birlikte çalıştığım editör arkadaşlarım Prof. Dr. Yelda Özsunar Dayanır, Doç. Dr. Özüm Tunçyürek, Prof. Dr. Türkan Atasever Rezanko'ya gösterdikleri iş birliği ve özveri için teşekkür ederim. Ayrıca katkıda bulunan tüm meslektaşlarıma verdikleri emek, gösterdikleri özen için müteşekkirim. Türkiye Klinikleri yazı işleri çalışanlarına, Sayın Ayfer Koç nezdinde ayrıca teşekkürlerimi sunarım.
Doç. Dr. Melda APAYDIN
Yardımcı Editör
Türkiye Klinikleri'nin Değerli Okuyucuları, Sevgili Meslektaşlarım,
Beyin tümörleri; diğer sık görülen akciğer, meme, prostat ve kolon tümörlerinden daha nadir görülmeleri, kompleks anatomik ve fonksiyonel yapıları içermeleri ve tedavi yaklaşımlarındaki sınırlılıklar nedeniyle farklı tümörlerdir. Dolayısıyla bu bölge tümörleri tanı ve tedavi aşamasında daha spesifik yaklaşım ve multidisipliner değerlendirmeyi zorunlu kılmaktadır. Çoğu olguda sınırlı örnekleme, patologların sık sık radyolojiden destek almasını gerektirdiği gibi; radyolojik ve patolojik tanının korele edilmesi de doğru tanıda kritik öneme sahiptir. Son yıllarda tümör genetiği üzerinde yoğunlaşan çalışmalar bu tümörleri daha iyi anlamamıza yardımcı olmakla birlikte hâlâ keşfedilmeyi bekleyen pek çok konunun olduğunu tahmin etmek zor değildir. Geniş seri çalışmalar, sadece radyolojik ve morfolojik bulgularla değerlendirme, morfolojik tanı ve derecelemenin, tümörlerin davranışını ve tedaviye yanıtını öngörmede yeterli olmadığını göstermiştir. Son çalışmalar bazı tümörlere özgü genetik değişiklikleri ortaya koymuş ve bunları histopatolojik değerlendirme sonuçları ile birleştirerek "Entegre Tanı" kavramını ortaya çıkarmıştır. Dünya Sağlık Örgütü, 2016 yılında santral sinir sistemi tümörlerinde klinik gidişi ve tedaviye yanıtı etkileyen söz konusu moleküler genetik bulgular ışığında tümörleri yeniden sınıflandırmıştır.
Türkiye Klinikleri'nin "Beyin Tümörlerinde Radyopatolojik Korelasyon" adlı bu çalışmasında, son gelişmelere dair meslektaşlarımızı bilgilendirmeyi ve radyolog-patolog işbirliğini kuvvetlendirerek doğru tanıya ulaşmada birlikte çalışmanın önemini vurgulamayı amaçladık. Radyolog-patolog işbirliğine güzel bir örnek oluşturacağına inandığım bu çalışmanın ortaya çıkmasında emeği geçen tüm meslektaşlarıma ve bu konuda öncülük eden Türkiye Kinikleri'ne teşekkür ederim.
Saygılarımla.
Prof. Dr. Türkan ATASEVER REZANKO
Yardımcı Editör
Beyin tümörlerinin görüntülemesi, radyolojinin temel yapıtaşlarından birisidir. Temel görüntüleme yöntemi Manyetik Rezonans Görüntüleme olmasına rağmen, hastaların büyük çoğunluğu sadece Bilgisayarlı Tomografi ile değerlendirilmektedir. Tümörlerin etyopatogenezi göz önüne alındığında her iki tetkikle birlikte değerlendirilmesi, radyolojik tanıyı hızlandırmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü 2016 yılında yayınladığı son versiyonunda, patolojik tanıdaki son gelişmeleri bünyesine kattı. Gliomatozis serebri, PNET, protoplazmik ve fibriler astrositoma varyantları ve pilomiksoid astrositoma evrelemesinden bahis edilmez oldu.
Avrupa Nöroradyoloji Derneği ve yayın kurulu aktif üyesi olan, Türk Radyoloji Derneği ve ESMRMB bünyesinde aktif olarak çalışan; Nöroradyoloji alanında çok sayıda uluslararası yayını ve atıfı olan Prof. Dr Yelda Özsunar Dayanır'ın bu çalışmadaki editörlüğü ile birlikte, yayın dünyasına ve özellikle meslektaşlarımıza katkılarımızın olacağını düşünüyorum.
Türkiye Klinikleri'nin bu çalışmasında beyin tümörlerinin sınıflaması, patolojisi, teknik bazlı konular, evreleme gibi başlıklar yazarlar tarafından ele alınacaktır. Amacımız: Nöroradyolojide birçok merkezde; Radyoloji, Cerrahi, Patoloji ve Onkoloji Departmanlarının multidisipliner toplantılarıyla radyopatolojik korelasyonun devamlılığına katkıda bulunmaktır.
Bu çalışmada emeği geçen tüm hekim arkadaşlarıma ve yayın ekibine teşekkürlerimi sunarım.
Saygılarımla.
Doç. Dr. Özüm TUNÇYÜREK
Yardımcı Editör
Üzerinde uzun süredir çalıştığımız, Türkiye Klinikleri "Beyin Tümörlerinde Radyopatolojik Korelasyon" adlı çalışmasını özellikle genç meslektaşlarımızın yararlanması için sunuyoruz. Bu çalışmada radyolojiye patoloji açısından bakan bir yazım yöntemi kullanmayı hedefledik.
Bildiğiniz gibi radyoloji; patoloji ve normal vücut bölgelerinin görüntülenmesidir. Patolojik özelliklerin, radyolojik görününtülerin temelde "patolojinin filme yansıması" olması, radyologların patolojiyi de bilmeleri zorunluluğunu getirmektedir. Bu anlamda patolojinin radyolojik olarak ne anlama geldiğini veya tam tersi olan radyolojinin hangi patolojiyi gösterdiğini bilmek çok önemlidir. Örnek olarak: Difüzyon kısıtlaması, tümörler için patolojik anlamda artmış sellülarite; perfüzyon artışı ise neovaskülarizasyon anlamına gelir. Kanımızca sözkonusu bağlantının okuyucuya olgular eşliğinde, bol örnekle vurgulanması öğrenme, anlama ve hatırlamayı kolaylaştırır. Bu nedenle, editörler olarak, radyopatoloji korelasyonu ile öğrenme yönteminin, radyologlara histopatolojik temel bilgilerini radyolojik yöntemlerle birleştirme, ezberlemeden temelden öğrenme olanağı sunacağını düşünmekteyiz. Buradaki bilgilerin radyoloji bilgilerine rutin pratiklerinde ihtiyaç duyan patolog, beyin cerrahi ve diğer ilgili branşlara da yardımcı olacağını düşünmekteyiz.
Kısaca, bu çalışmada editörler ve yazarlar olarak hedefimiz; özet biçimde, rutin pratikte işe yarayacak önemli bilgileri radyolog ve patolog meslektaşlarımız ile birlikte, beyin tümörlerinde radyopatoloji korelasyonunu gerçek olgulara dayalı resimler ve çizimler ile olgularla tartışmaktır. Yazılarımızda amaç, başta radyoloji asistanları ve uzmanlar olmak üzere okuyucuların öncelikle görsel hafızalarına hitap edecek bir çalışma hazırlayarak, pratik ve akılda kalıcı bilgiler vermektir. Böylece edinilen bu bilgilerin, günlük rutin radyolojik uygulamalara yardımcı olması hedeflenmektedir.
Her biri kendi alanında tecrübeli, son derece değerli eğitici ve klinisyen yazarlarımızın bu titiz çalışmalarının, bilgi dağarcığınızı zenginleştirip tanı koymanızı kolaylaştırması ve zevkle okunması dileğiyle.
Prof. Dr. Yelda ÖZSUNAR DAYANIR
Editör
Türkiye Klinikleri'nin Değerli Okuyucuları,
En son olarak 2016 yılında güncellenmiş olan Dünya Sağlık Örgütü santral sinir sistemi tümörleri sınıflandırma sisteminde, bazı tümörler mikroskobik, morfolojik, moleküler ve genetik faktörlerin bir kombinasyonu ile tanımlanırken, bazıları da sadece morfoloji ile tanımlanmaya devam etmektedir. Moleküler ve genetik faktörler önem kazanmış olup, radyologların bu değişikliklerden haberdar olması gerekmektedir. Radyoloji ve patoloji birbirini tamamlayan ve birlikte sonuca ulaşmayı sağlayan bilim alanları olup Türkiye Klinikleri'nin "Beyin Tümörlerinde Radyopatolojik Korelasyon" adlı bu çalışmasında
radyoloji ve patoloji bulgularını özet ve anlaşılabilir kılmaya çalışarak sunmayı amaçladık.
Bu bilgilerin, öğrenci/asistan düzeyinden, deneyimli meslektaşlarımıza dek geniş bir yelpazede radyoloji, patoloji, beyin cerrahisi alanlarında faydalı olmasını diliyoruz. Bu eserde birlikte çalıştığım editör arkadaşlarım Prof. Dr. Yelda Özsunar Dayanır, Doç. Dr. Özüm Tunçyürek, Prof. Dr. Türkan Atasever Rezanko'ya gösterdikleri iş birliği ve özveri için teşekkür ederim. Ayrıca katkıda bulunan tüm meslektaşlarıma verdikleri emek, gösterdikleri özen için müteşekkirim. Türkiye Klinikleri yazı işleri çalışanlarına, Sayın Ayfer Koç nezdinde ayrıca teşekkürlerimi sunarım.
Doç. Dr. Melda APAYDIN
Yardımcı Editör
Türkiye Klinikleri'nin Değerli Okuyucuları, Sevgili Meslektaşlarım,
Beyin tümörleri; diğer sık görülen akciğer, meme, prostat ve kolon tümörlerinden daha nadir görülmeleri, kompleks anatomik ve fonksiyonel yapıları içermeleri ve tedavi yaklaşımlarındaki sınırlılıklar nedeniyle farklı tümörlerdir. Dolayısıyla bu bölge tümörleri tanı ve tedavi aşamasında daha spesifik yaklaşım ve multidisipliner değerlendirmeyi zorunlu kılmaktadır. Çoğu olguda sınırlı örnekleme, patologların sık sık radyolojiden destek almasını gerektirdiği gibi; radyolojik ve patolojik tanının korele edilmesi de doğru tanıda kritik öneme sahiptir. Son yıllarda tümör genetiği üzerinde yoğunlaşan çalışmalar bu tümörleri daha iyi anlamamıza yardımcı olmakla birlikte hâlâ keşfedilmeyi bekleyen pek çok konunun olduğunu tahmin etmek zor değildir. Geniş seri çalışmalar, sadece radyolojik ve morfolojik bulgularla değerlendirme, morfolojik tanı ve derecelemenin, tümörlerin davranışını ve tedaviye yanıtını öngörmede yeterli olmadığını göstermiştir. Son çalışmalar bazı tümörlere özgü genetik değişiklikleri ortaya koymuş ve bunları histopatolojik değerlendirme sonuçları ile birleştirerek "Entegre Tanı" kavramını ortaya çıkarmıştır. Dünya Sağlık Örgütü, 2016 yılında santral sinir sistemi tümörlerinde klinik gidişi ve tedaviye yanıtı etkileyen söz konusu moleküler genetik bulgular ışığında tümörleri yeniden sınıflandırmıştır.
Türkiye Klinikleri'nin "Beyin Tümörlerinde Radyopatolojik Korelasyon" adlı bu çalışmasında, son gelişmelere dair meslektaşlarımızı bilgilendirmeyi ve radyolog-patolog işbirliğini kuvvetlendirerek doğru tanıya ulaşmada birlikte çalışmanın önemini vurgulamayı amaçladık. Radyolog-patolog işbirliğine güzel bir örnek oluşturacağına inandığım bu çalışmanın ortaya çıkmasında emeği geçen tüm meslektaşlarıma ve bu konuda öncülük eden Türkiye Kinikleri'ne teşekkür ederim.
Saygılarımla.
Prof. Dr. Türkan ATASEVER REZANKO
Yardımcı Editör
Beyin tümörlerinin görüntülemesi, radyolojinin temel yapıtaşlarından birisidir. Temel görüntüleme yöntemi Manyetik Rezonans Görüntüleme olmasına rağmen, hastaların büyük çoğunluğu sadece Bilgisayarlı Tomografi ile değerlendirilmektedir. Tümörlerin etyopatogenezi göz önüne alındığında her iki tetkikle birlikte değerlendirilmesi, radyolojik tanıyı hızlandırmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü 2016 yılında yayınladığı son versiyonunda, patolojik tanıdaki son gelişmeleri bünyesine kattı. Gliomatozis serebri, PNET, protoplazmik ve fibriler astrositoma varyantları ve pilomiksoid astrositoma evrelemesinden bahis edilmez oldu.
Avrupa Nöroradyoloji Derneği ve yayın kurulu aktif üyesi olan, Türk Radyoloji Derneği ve ESMRMB bünyesinde aktif olarak çalışan; Nöroradyoloji alanında çok sayıda uluslararası yayını ve atıfı olan Prof. Dr Yelda Özsunar Dayanır'ın bu çalışmadaki editörlüğü ile birlikte, yayın dünyasına ve özellikle meslektaşlarımıza katkılarımızın olacağını düşünüyorum.
Türkiye Klinikleri'nin bu çalışmasında beyin tümörlerinin sınıflaması, patolojisi, teknik bazlı konular, evreleme gibi başlıklar yazarlar tarafından ele alınacaktır. Amacımız: Nöroradyolojide birçok merkezde; Radyoloji, Cerrahi, Patoloji ve Onkoloji Departmanlarının multidisipliner toplantılarıyla radyopatolojik korelasyonun devamlılığına katkıda bulunmaktır.
Bu çalışmada emeği geçen tüm hekim arkadaşlarıma ve yayın ekibine teşekkürlerimi sunarım.
Saygılarımla.
Doç. Dr. Özüm TUNÇYÜREK
Yardımcı Editör
.: Process List