.: PREFACE
ÖN SÖZ
PREFACE
Article Language: TR
Hipokrat'tan beri ruhsal, zihinsel etkinlikler yani her türlü duygular, düşünceler, istekler, düşler, düşlemler, devinimler beynin çalışması ile açıklanmaktadır. Buna karşın bilimsel gelişmeler ile birlikte insanoğlu beynin yapısını, fizyolojisini, biyokimyasını ve genetiğini en ince ayrıntılarına dek öğrenebilse ve birçok ruhsal bozukluğun organik kaynaklarını açıklayabilse de bireyin öznel duygu ve düşüncelerinin, istek, düşlem ve devinimlerinin içeriğini ve anlamını yalnızca nörobiyoloji ile her yönü ile açıklayabilmek mümkün görünmemektedir.1
Bilimsel gelişmeler ile birlikte hemşirelerin rollerinde, eski yıllara oranla oldukça büyük değişiklikler ve gelişmeler söz konusudur. Eğitim ve uygulama alanındaki gelişmeler, yaşanan sosyal olaylar ve teknolojik ilerlemeler, uzmanlık alanlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu uzmanlık alanlarından birisi de psikiyatri hemşireliğidir. Psikiyatri hemşireliği; insanın davranış sürecini anlamayı hedefleyen, hastayla olduğu kadar kişinin kendisi ile ilgilenmesini de kapsayan bir uzmanlık alanıdır. Amerikan Hemşireler Birliği 2007 yılında Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşiresini; ''Sanat olarak kendiliğin amaçlı kullanımı, bilim olarak ise psikososyal ve nörobiyolojik kuramların, araştırma bulgularının ve hemşireliğin çeşitli rollerinin kullanımı ile hizmet veren ruh sağlığı profesyoneli'' olarak tanımlamıştır.2
Ruh sağlığı ve psikiyatri hemşireliği; bilgiyi, deneyimi, hemşirelik becerisini, biyolojik ve sosyal bilim verilerini, kendi benliğini terapötik kullanma sanatı ile birleştiren bir disiplindir. Ruh sağlığı ve psikiyatri terimi hemşireliğin iki alanını içerir. Psikiyatri hemşireliği emosyonel bozuklukların bakım ve tedavisine, ruh sağlığı hemşireliği ise riskli gruplara, kriz durumunda ruhsal bozuklukların oluşumunu önlemeye yönelik girişimlere odaklanır.3 19. yüzyıla kadar ruh sağlığı mesleği olarak benimsenmeyen psikiyatri hemşireliği, günümüzde kanıta dayalı girişimlere yönelik bilimsel çalışmalar, toplumsal normlar, kültürel faktörler ve bunların insan davranışına etkileri ile ilgilenmektedir.4
Psikiyatri hemşireliğinin başlangıcı 18. ve 19. yüzyıllara dayanmaktadır. O yıllarda bakıcılar, delirdiği düşünülen insanları kapatmaya yardım etmekten sorumluydular. Geçen zamanla birlikte bakıcıların adı yardımcı, akıl hemşiresi, psikiyatri hemşiresi, hemşire terapist ve son olarak da ruh sağlığı hemşiresi olarak değişmiştir. Psikiyatri hemşiresinin rolleri de klinik deneyimlerle birlikte son elli-altmış yıl içerisinde değişim ve gelişim göstermiş, daha fazla otonomi sahibi olmuşlar, biyomedikal ve kişilerarası olmak üzere birçok rolleri tanımlanmıştır. 1960'lı yıllarda, psikiyatri hemşireliğinin, temelde psikoterapist ve danışman rollerine dayandığı görüşü yaygınlık kazanmıştır.5
Türkiye'de psikiyatri hemşireliğinden 1960'lı yıllarda söz edilmeye başlanmıştır. Kaynaklarda psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşirelerin mutlaka özel eğitimden geçmelerinin gerekliliği vurgulanmaktadır. Psikiyatri hemşireliği, hemşirelik mesleğinin özel alanlarından biridir. Ülkemizde psikiyatri hemşireliği uygulamalarına yönelik ilerlemeler diğer ülkelere kıyasla daha yavaş seyretmektedir.5 Günümüzde psikiyatri hemşirelerinin rol ve sorumluluklarının artmasına bağlı olarak, psikiyatri hemşireliği uygulamalarında da köklü gelişmelerin olması gerekliliği kaçınılmazdır. Bu nedenle ruh sağlığı hizmetlerinin sunumunda yer alan psikiyatri hemşirelerinin güncel bilgileri izlemesi bir zorunluluk ve sorumluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda kitapta; Psikoterapinin tanımı, türleri, psikoterapide kullanılan temel kavramlar ve psikoterapi ilişkisindeki temel ilkelerden, Bilişsel davranışçı terapilerden, Üstbiliş/metakognitif terapiden, Şema odaklı psikoterapiden, İşlevsel analitik psikoterapiden, Sorun çözme terapisinden, Farkındalık/mindfulness temelli terapilerden (Bilinçli farkındalık), Duygu düzenleme terapisinden, Motivasyonel görüşmeden, Transteorik modellerden, Kişilerarası terapilerden, Varoluş terapisinden, Psikodramadan, Sanat terapisi, Dans ve Hareket terapisinden, Bibliyoterapi, Sinema terapiden ve son olarak Ekoterapilerden (Hortikültürel terapi, Orman banyosu, Maceraterapi, Hayvan destekli terapi vb.) söz edilmiştir
Bu kapsamda birkaç özel teşekkürüm bulunmaktadır.
Bu kitabın içeriğinin oluşturulmasındaki katkılarından dolayı Doç. Dr. Hatice Öner ve Dr. Öğr. Üyesi Mehtap Kızılkaya'ya,
Kitabın yayınlanma sürecindeki titiz çalışmaları için Türkiye Klinikleri Baş Editörüne ve Yazı İşleri çalışanlarına,
Kitabın ortaya çıkmasını sağlayan alanında yetkin kıymetli bilim insanları tüm hocalarımıza; titiz çalışmaları ve emekleri için içten teşekkürlerimi sunarım.
Kitabın meslektaşlarımıza ve öğrencilerimize yararlı olması dileklerimle...
Prof. Dr. Hülya ARSLANTAŞ
Editör
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Psikiyatri Hemşireliği AD, Aydın, Türkiye
KAYNAKLAR
1. Öztürk MO. Psikanaliz ve psikoterapi. 2. Baskı. Ankara: Türkiye Psikiyatri Derneği. Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.; 2016.
2. Varcarolis EM, Halter MJ. Essentials of psychiatric mental health nursing: A communication approach to evidence based care. 4th ed. United States: Saunders Elsevier; 2020.
3. Johnson BS. Psychiatric mental health nursing ''Adaptation and Growth''. 4th ed. Philadelphia: Lippincott Company; 1997. p.10- 7.
4. Otong DA. Psychiatric nursing: Biological & Behavioral Concepts. 2nd ed. United States: Delmar Cengage Learning; 2007. p.3- 21.
5. Özbaş D, Buzlu S. Geçmişten günümüze psikiyatri hemşireliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2011;19(3):187-93.
Bilimsel gelişmeler ile birlikte hemşirelerin rollerinde, eski yıllara oranla oldukça büyük değişiklikler ve gelişmeler söz konusudur. Eğitim ve uygulama alanındaki gelişmeler, yaşanan sosyal olaylar ve teknolojik ilerlemeler, uzmanlık alanlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu uzmanlık alanlarından birisi de psikiyatri hemşireliğidir. Psikiyatri hemşireliği; insanın davranış sürecini anlamayı hedefleyen, hastayla olduğu kadar kişinin kendisi ile ilgilenmesini de kapsayan bir uzmanlık alanıdır. Amerikan Hemşireler Birliği 2007 yılında Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşiresini; ''Sanat olarak kendiliğin amaçlı kullanımı, bilim olarak ise psikososyal ve nörobiyolojik kuramların, araştırma bulgularının ve hemşireliğin çeşitli rollerinin kullanımı ile hizmet veren ruh sağlığı profesyoneli'' olarak tanımlamıştır.2
Ruh sağlığı ve psikiyatri hemşireliği; bilgiyi, deneyimi, hemşirelik becerisini, biyolojik ve sosyal bilim verilerini, kendi benliğini terapötik kullanma sanatı ile birleştiren bir disiplindir. Ruh sağlığı ve psikiyatri terimi hemşireliğin iki alanını içerir. Psikiyatri hemşireliği emosyonel bozuklukların bakım ve tedavisine, ruh sağlığı hemşireliği ise riskli gruplara, kriz durumunda ruhsal bozuklukların oluşumunu önlemeye yönelik girişimlere odaklanır.3 19. yüzyıla kadar ruh sağlığı mesleği olarak benimsenmeyen psikiyatri hemşireliği, günümüzde kanıta dayalı girişimlere yönelik bilimsel çalışmalar, toplumsal normlar, kültürel faktörler ve bunların insan davranışına etkileri ile ilgilenmektedir.4
Psikiyatri hemşireliğinin başlangıcı 18. ve 19. yüzyıllara dayanmaktadır. O yıllarda bakıcılar, delirdiği düşünülen insanları kapatmaya yardım etmekten sorumluydular. Geçen zamanla birlikte bakıcıların adı yardımcı, akıl hemşiresi, psikiyatri hemşiresi, hemşire terapist ve son olarak da ruh sağlığı hemşiresi olarak değişmiştir. Psikiyatri hemşiresinin rolleri de klinik deneyimlerle birlikte son elli-altmış yıl içerisinde değişim ve gelişim göstermiş, daha fazla otonomi sahibi olmuşlar, biyomedikal ve kişilerarası olmak üzere birçok rolleri tanımlanmıştır. 1960'lı yıllarda, psikiyatri hemşireliğinin, temelde psikoterapist ve danışman rollerine dayandığı görüşü yaygınlık kazanmıştır.5
Türkiye'de psikiyatri hemşireliğinden 1960'lı yıllarda söz edilmeye başlanmıştır. Kaynaklarda psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşirelerin mutlaka özel eğitimden geçmelerinin gerekliliği vurgulanmaktadır. Psikiyatri hemşireliği, hemşirelik mesleğinin özel alanlarından biridir. Ülkemizde psikiyatri hemşireliği uygulamalarına yönelik ilerlemeler diğer ülkelere kıyasla daha yavaş seyretmektedir.5 Günümüzde psikiyatri hemşirelerinin rol ve sorumluluklarının artmasına bağlı olarak, psikiyatri hemşireliği uygulamalarında da köklü gelişmelerin olması gerekliliği kaçınılmazdır. Bu nedenle ruh sağlığı hizmetlerinin sunumunda yer alan psikiyatri hemşirelerinin güncel bilgileri izlemesi bir zorunluluk ve sorumluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda kitapta; Psikoterapinin tanımı, türleri, psikoterapide kullanılan temel kavramlar ve psikoterapi ilişkisindeki temel ilkelerden, Bilişsel davranışçı terapilerden, Üstbiliş/metakognitif terapiden, Şema odaklı psikoterapiden, İşlevsel analitik psikoterapiden, Sorun çözme terapisinden, Farkındalık/mindfulness temelli terapilerden (Bilinçli farkındalık), Duygu düzenleme terapisinden, Motivasyonel görüşmeden, Transteorik modellerden, Kişilerarası terapilerden, Varoluş terapisinden, Psikodramadan, Sanat terapisi, Dans ve Hareket terapisinden, Bibliyoterapi, Sinema terapiden ve son olarak Ekoterapilerden (Hortikültürel terapi, Orman banyosu, Maceraterapi, Hayvan destekli terapi vb.) söz edilmiştir
Bu kapsamda birkaç özel teşekkürüm bulunmaktadır.
Bu kitabın içeriğinin oluşturulmasındaki katkılarından dolayı Doç. Dr. Hatice Öner ve Dr. Öğr. Üyesi Mehtap Kızılkaya'ya,
Kitabın yayınlanma sürecindeki titiz çalışmaları için Türkiye Klinikleri Baş Editörüne ve Yazı İşleri çalışanlarına,
Kitabın ortaya çıkmasını sağlayan alanında yetkin kıymetli bilim insanları tüm hocalarımıza; titiz çalışmaları ve emekleri için içten teşekkürlerimi sunarım.
Kitabın meslektaşlarımıza ve öğrencilerimize yararlı olması dileklerimle...
Prof. Dr. Hülya ARSLANTAŞ
Editör
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Psikiyatri Hemşireliği AD, Aydın, Türkiye
KAYNAKLAR
1. Öztürk MO. Psikanaliz ve psikoterapi. 2. Baskı. Ankara: Türkiye Psikiyatri Derneği. Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.; 2016.
2. Varcarolis EM, Halter MJ. Essentials of psychiatric mental health nursing: A communication approach to evidence based care. 4th ed. United States: Saunders Elsevier; 2020.
3. Johnson BS. Psychiatric mental health nursing ''Adaptation and Growth''. 4th ed. Philadelphia: Lippincott Company; 1997. p.10- 7.
4. Otong DA. Psychiatric nursing: Biological & Behavioral Concepts. 2nd ed. United States: Delmar Cengage Learning; 2007. p.3- 21.
5. Özbaş D, Buzlu S. Geçmişten günümüze psikiyatri hemşireliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2011;19(3):187-93.
Since Hippocrates, spiritual, mental activities, that is, all kinds of emotions, thoughts, desires, dreams, dreams, movements have been explained by the work of the brain. Nonetheless, because to scientific advancements, people can now understand the physiology, genetics, biochemistry, and structure of the brain in finest detail and can identify the biological causes of a wide range of mental disorders. It does not seem possible to explain the content and meaning of an individual's subjective feelings and thoughts, desires, dreams and movements in every aspect with neurobiology alone.1
In addition to advances in science, there have been significant advancements in nursing roles in comparison to earlier times. Expertise has emerged as a result of social developments, technological advancements, and advancements in education and practice. The specialty of psychiatric nursing is one of these. Psychiatric nursing is a specialty that aims to understand the process of human behavior and involves taking care of the patient as well as the person himself. The American Nurses Association awarded the Mental Health and Psychiatric Nurse in 2007; He has defined it as ''a mental health professional who provides services through the purposeful use of the self as art, and through the use of psychosocial and neurobiological theories, research findings and various roles of nursing as science".2
The field of mental health and psychiatric nursing integrates knowledge, expertise, nursing techniques, data from social and biological sciences, and the skill of using oneself as a therapeutic tool. Psychiatry and mental health encompass two nursing specialties. While mental health nursing concentrates on risky populations and programs meant to stop mental disorders from developing in emergency situations, psychiatric nursing is more involved with the care and treatment of emotional disorders.3 Psychiatric nursing, which did not become a recognized field in mental health until a century ago, is currently drawn to research on evidencebased practices, social norms, cultural influences, and how these affect behavior in people.4
The beginning of psychiatric nursing goes to 18. and 19. it is based on centuries. In those years, caregivers were responsible for helping to close people who were considered insane. Over time, the names of caregivers have changed to assistant, mental nurse, psychiatric nurse, nurse therapist and finally mental health nurse. The roles of psychiatric nurses have also changed and developed over the past fifty years along with clinical experiences, they have become more autonomous, many roles have been defined, including biomedical and interpersonal. In the 1960s, the view that psychiatric nursing is mainly based on the roles of psychotherapists and counselors became widespread.5 Psychiatric nursing started to be mentioned in Türkiye in the 1960s. Sources emphasize the need for special training for nurses working in psychiatric clinics. Psychiatric nursing is one of the specialist areas of nursing. The development of psychiatric nursing is slower in our country than in other countries.5
Today, as the roles and responsibilities of psychiatric nurses are increasing, the radical development of psychiatric nursing is inevitable. Therefore, it is the responsibility and duty of psychiatric nurses involved in the provision of mental health services to verify current information. In this context, a book of; Definition and types of psychotherapy, basic concepts used in psychotherapy and basic principles in psychotherapy relationship, Cognitive behavioral therapies, Metacognitive/metacognitive therapy, Schema-oriented psychotherapy, Functional analytical psychotherapy, Problem solving therapy, Mindfulness/mindfulness based therapies (Conscious awareness), Emotion regulation therapy, Motivational interviewing, Transtheoric models, Interpersonal therapies, Existence therapy, Psychodrama, Art therapy, Dance and Movement therapy, Bibliotherapy, From cinema therapy and finally from Ecotherapies (Horticultural therapy, Forest bathing, Maceratherapy, Animal assisted therapy, etc.) has been mentioned.
I have a few special thanks in this regard.
For his contributions to the creation of the content of this book, Assoc. Prof. Dr. Hatice Öner and Dr. Teach Member Mehtap Kızılkaya,
To the Editor-in-Chief and Editorial staff of Türkiye Klinikleri for their meticulous work in the publishing process of the book,
I would like to express my sincere thanks to all our teachers, who are valuable scientists competent in their field who have enabled the book to appear; for their meticulous work and efforts.
I hope that the book will be useful to our colleagues and students
Prof. Dr. Hülya ARSLANTAŞ
Editor
Aydın Adnan Menderes University Faculty of Nursing, Department of Psychiatric Nursing, Aydın, Türkiye
REFERENCES
1. Öztürk MO. Psikanaliz ve psikoterapi. 2. Baskı. Ankara: Türkiye Psikiyatri Derneği. Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.; 2016.
2. Varcarolis EM, Halter MJ. Essentials of psychiatric mental health nursing: A communication approach to evidence based care. 4th ed. United States: Saunders Elsevier; 2020.
3. Johnson BS. Psychiatric mental health nursing ''Adaptation and Growth''. 4th ed. Philadelphia: Lippincott Company; 1997. p.10- 7.
4. Otong DA. Psychiatric nursing: Biological & Behavioral Concepts. 2nd ed. United States: Delmar Cengage Learning; 2007. p.3- 21.
5. Özbaş D, Buzlu S. Geçmişten günümüze psikiyatri hemşireliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2011;19(3):187-93.
In addition to advances in science, there have been significant advancements in nursing roles in comparison to earlier times. Expertise has emerged as a result of social developments, technological advancements, and advancements in education and practice. The specialty of psychiatric nursing is one of these. Psychiatric nursing is a specialty that aims to understand the process of human behavior and involves taking care of the patient as well as the person himself. The American Nurses Association awarded the Mental Health and Psychiatric Nurse in 2007; He has defined it as ''a mental health professional who provides services through the purposeful use of the self as art, and through the use of psychosocial and neurobiological theories, research findings and various roles of nursing as science".2
The field of mental health and psychiatric nursing integrates knowledge, expertise, nursing techniques, data from social and biological sciences, and the skill of using oneself as a therapeutic tool. Psychiatry and mental health encompass two nursing specialties. While mental health nursing concentrates on risky populations and programs meant to stop mental disorders from developing in emergency situations, psychiatric nursing is more involved with the care and treatment of emotional disorders.3 Psychiatric nursing, which did not become a recognized field in mental health until a century ago, is currently drawn to research on evidencebased practices, social norms, cultural influences, and how these affect behavior in people.4
The beginning of psychiatric nursing goes to 18. and 19. it is based on centuries. In those years, caregivers were responsible for helping to close people who were considered insane. Over time, the names of caregivers have changed to assistant, mental nurse, psychiatric nurse, nurse therapist and finally mental health nurse. The roles of psychiatric nurses have also changed and developed over the past fifty years along with clinical experiences, they have become more autonomous, many roles have been defined, including biomedical and interpersonal. In the 1960s, the view that psychiatric nursing is mainly based on the roles of psychotherapists and counselors became widespread.5 Psychiatric nursing started to be mentioned in Türkiye in the 1960s. Sources emphasize the need for special training for nurses working in psychiatric clinics. Psychiatric nursing is one of the specialist areas of nursing. The development of psychiatric nursing is slower in our country than in other countries.5
Today, as the roles and responsibilities of psychiatric nurses are increasing, the radical development of psychiatric nursing is inevitable. Therefore, it is the responsibility and duty of psychiatric nurses involved in the provision of mental health services to verify current information. In this context, a book of; Definition and types of psychotherapy, basic concepts used in psychotherapy and basic principles in psychotherapy relationship, Cognitive behavioral therapies, Metacognitive/metacognitive therapy, Schema-oriented psychotherapy, Functional analytical psychotherapy, Problem solving therapy, Mindfulness/mindfulness based therapies (Conscious awareness), Emotion regulation therapy, Motivational interviewing, Transtheoric models, Interpersonal therapies, Existence therapy, Psychodrama, Art therapy, Dance and Movement therapy, Bibliotherapy, From cinema therapy and finally from Ecotherapies (Horticultural therapy, Forest bathing, Maceratherapy, Animal assisted therapy, etc.) has been mentioned.
I have a few special thanks in this regard.
For his contributions to the creation of the content of this book, Assoc. Prof. Dr. Hatice Öner and Dr. Teach Member Mehtap Kızılkaya,
To the Editor-in-Chief and Editorial staff of Türkiye Klinikleri for their meticulous work in the publishing process of the book,
I would like to express my sincere thanks to all our teachers, who are valuable scientists competent in their field who have enabled the book to appear; for their meticulous work and efforts.
I hope that the book will be useful to our colleagues and students
Prof. Dr. Hülya ARSLANTAŞ
Editor
Aydın Adnan Menderes University Faculty of Nursing, Department of Psychiatric Nursing, Aydın, Türkiye
REFERENCES
1. Öztürk MO. Psikanaliz ve psikoterapi. 2. Baskı. Ankara: Türkiye Psikiyatri Derneği. Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.; 2016.
2. Varcarolis EM, Halter MJ. Essentials of psychiatric mental health nursing: A communication approach to evidence based care. 4th ed. United States: Saunders Elsevier; 2020.
3. Johnson BS. Psychiatric mental health nursing ''Adaptation and Growth''. 4th ed. Philadelphia: Lippincott Company; 1997. p.10- 7.
4. Otong DA. Psychiatric nursing: Biological & Behavioral Concepts. 2nd ed. United States: Delmar Cengage Learning; 2007. p.3- 21.
5. Özbaş D, Buzlu S. Geçmişten günümüze psikiyatri hemşireliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2011;19(3):187-93.
.: Process List