Amaç: Bu araştırmanın amacı, multipl skleroz (MS) tanısı almış bireylerin öznel iyi oluş düzeylerini ve ilişkili faktörleri belirlemektir. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırmanın örneklemi Samsun ilinde bir hastanede 01 Mayıs-30 Haziran 2019 tarihleri arasında, araştırmaya dâhil edilme kriterlerine uyan nöroloji polikliniğinde kayıtlı 18-69 yaş aralığındaki 150 MS tanılı birey ile yürütülmüştür. Araştırmanın örneklem büyüklüğü ise G* Power 3.1 programı A Priori güç analizi ile belirlenmiştir. Araştırmada verilerin toplanmasında, kişisel soru formu ve Öznel İyi Oluş Ölçeği kullanılmıştır. Veriler, IBM SPSS V23 ile analiz edildi. Normal dağılan verilerin demografik özelliklere göre karşılaştırılmasında bağımsız örnekler t- testi ve tek yönlü varyans analizi kullanıldı. Öznel İyi Oluş Ölçeği gü- venilirlik analizi Cronbach alfa ile incelendi. Korelasyon analizi Spearman sıra korelasyonu ile değerlendirildi. Bulgular: MS tanılı bireylerin yaş ortalaması 42,1 olup, %61,3'ü kadındır. Katılımcıların %35,4'ü ilkokul mezunu, %75,32'ü evli, %58,7'sinin geliri giderine denk ve %40'ının hastalığı 11 yıldan fazladır devam etmektedir. MS tanılı bi- reylerin Öznel İyi Oluş Ölçeği puan ortalamaları 166,25±31,78 olarak belirlenmiştir. Geliri giderinde az olanların ölçek puan ortalamaları 153,1±34,2 olarak belirlenmiş olup, geliri giderinden az olanların öznel iyi oluş düzeyleri düşük olarak belirlenmiştir. Sonuç: Çalışma sonucunda, MS tanılı bireylerin öznel iyi oluş düzeyleri ortalama değerin üstünde bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Multipl skleroz; psikiyatri hemşireliği; hemşirelik
Objective: Purpose of this study the aim of this study is to determine the subjective well-being levels and related factors of individuals diagnosed with multiple sclerosis (MS). Material and Methods: The sample of this descriptive study was conducted in a hospital in Samsun province between 01 May-30 June 2019, with 150 individuals diagnosed with MS, aged 18-69, registered in the neurology outpatient clinic, who met the inclusion criteria of the study. The sample size of the study was determined by the A Priori power analysis of the G* Power 3.1 program. Personal questionnaire and Subjective WellBeing Scale were used to collect data in the study. Data were analyzed with IBM SPSS V23. Independent samples t-test and one-way analysis of variance were used to compare normally distributed data according to demographic characteristics. Subjective Well-Being Scale reliability analysis was analyzed using Cronbach alpha. Correlation analysis was evaluated with Spearman rank correlation. Results: Themeanage of individuals diagnosed with MS is 42.1 and 61.3% of them are women. 35.4% of the participants are primary school graduates, 75.3% are married, 58.7% have the same income as their expenses, and 40% have the disease for more than 11 years. Subjective Well-Being Scale mean score was determined as 166,25±31.78. Scale score averages of those with less income and expenses were determined as 153.1±34.2, and subjective well-being levels of those with less income than expenses were determined as low. Conclusion: As a result of the study, subjective well-being levels of individuals with MS were found above the average value.
Keywords: Multiple sclerosis; psychiatric nursing; nursing
- Dyment DA, Ebers GC, Sadovnick AD. Genetics of multiple sclerosis. Lancet Neurol. 2004;3(2):104-10. [Crossref] [PubMed]
- Hauser S, Goodin D. Multiple sclerosis and other demyelinating diseases. In: Kasper D, Braunwald E, Fauci A, Hauser S, Longo D, Jameson J, eds. Harrison'Sprinciples of Internal Medicine. 16th ed. Newyork: Mcgraw-HillComp; 2005. p.56.
- Goldman MD, Min S, Lobo JM, Sohn MW. Retrospective cohort study of the relationship between systolic blood pressure variability and multiple sclerosis disability. BMJ Open. 2020;10(2):e034355. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sabbagh S, Radmehr M, Sanjary HH, Nosratzehi H. Multiple sclerosis in South Iran: prevelance and risk factor. Scholar Research Library. 2017;9(3):31-9. [Link]
- Akdemir N, Terzi M, Arslan N, Onar M. Prevalence of multiple sclerosis in the middle black sea region of Turkey and demographic characteristics of patients. Noro Psikiyatr Ars. 2017;54(1):11-4. [PubMed] [PMC]
- Türk Börü Ü, Duman A, Kulualp AŞ, Güler N, Taşdemir M, Yılmaz Ü, et al. Multiple sclerosis prevalence study: the comparison of 3 coastal cities, located in the black sea and mediterranean regions of Turkey. Medicine (Baltimore). 2018;97(42):e12856. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Demir A, Yıldız E. Multiple skleroz ve beslenme [Multiple sclerosis and nutrition]. Ortadoğu Medical Journal. 2015;7(3):144-8. [Link]
- Mollaoğlu M, Kars Fertelli T, Özkan Tuncay F. Multiple sklerozlu hastalarda öz bakım gücünün değerlendirilmesi [Assessment of self-care agency in patients with multiple sclerosis]. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006;9(3):1-7. [Link]
- Altıntaş A. Multipl sklerozun immuno patogenezi ve patolojisi [Immunopathogenesis and pathology of multiple sclerosis]. Turkiye Klinikleri J Neurol-Special Topics. 2009;2(2):1-8. [Link]
- Mavioğlu H, Tülek Z, Bakar E, Tavşanlı NG. Multipl sklerozda yaşam kalitesi ve ölçümü [Quality of life and its measurement in multiple sclerosis]. Türk Nöroloji Dergisi. 2014;20(4):18-23. [Link]
- Isaksson AK, Ahlström G. From symptom to diagnosis: illness experiences of multiple sclerosis patients. J Neurosci Nurs. 2006;38(4):229-37. [Crossref] [PubMed]
- Diener E. Subjective well-being. The Science of Well-Being. 2009:11-58. [Crossref]
- Diener E, Biswas-Diener R. Happiness: Unlocking the Mysteries of Psycho- logical Wealth. 1st ed. Singapore: Blackwell Publishing; (Chapter 8: The Happiest Places on Earth: Culture and Wellbeing): Malden, MA; 2008. p.127-44. [Crossref]
- Thomaes S, Sedikides C, Bos N, Hutteman R, Reijntjes A. Happyto be "me?" authenticity, psychological need satisfaction, and subjective well‐being in adolescence. Child Dev Perspect. 2017;88(4):1045-56. [Crossref] [PubMed]
- Johnson S, Robertson I, Cooper CL. The Whole Person and Psychological Well-Being. Well-Being. 2nd ed. Switzerland: Springer Nature. Palgrave Macmillan, Cham; 2018. p.73-88. [Crossref] [PMC]
- Pattenden JF, Roberts H, Lewin RJ. Living with heart failure; patient and carer perspectives. Eur J Cardiovasc Nurs. 2007;6(4):273-9. [Crossref] [PubMed]
- Kum N. Psikiyatri Hemşireliği El Kitabı. 2. Baskı. İstanbul: Vehbi Koç Vakfı Yayınları; 2000.
- Çam O, Engin E. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı. 1. Baskı. İstanbul: Tıp Kitabevi; 2014.
- Faul F, Erdfelder E, Lang AG, Buchner A. G*Power 3: a flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behav Res Methods. 2007;39(2):175-91. [Crossref] [PubMed]
- Tuzgöl Dost M. Öznel iyi oluş ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik güvenirlik çalışması [Developing a subjective well-being scale: validity and reliability studies]. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2005;3(23):103-10. [Link]
- Tuzgöl Dost M. Ruh sağlığı ve öznel iyi oluş [Mental health and subjective well-being]. Eğitim Araştırmaları.2005;20:223-31. [Link]
- Strober LB. Personality in multiple sclerosis (MS): impact on health, psychological well-being, coping, and overall quality of life. Psychol Health Med. 2017;22(2):152-61. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Diener E, Diener C. Most people are happy. Psychological Science. 1996;7(3): 181-5. [Crossref]
- Saygın Y. Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Konya: Selçuk Üniversitesi; 2008. [Link]
- Stenager E, Stenager EN, Knudsen L, Jensen K. Multiple sclerosis: the impact on family and social life. Acta Psychiatr Belg. 1994;94(3):165-74. [PubMed]
- Ryan KA, Rapport LJ, Sherman TE, Hanks RA, Lisak R, Khan O. Predictors of subjective well-being among individuals with multiple sclerosis. Clin Neuropsychol. 2007;21(2):239-62. [Crossref] [PubMed]
- Yetim Ü. Toplumdan Bireye Mutluluk Resimleri. 1. Baskı. İstanbul: Bağlam Yayınları; 2001.
- Diener E, Suh EM, Lucas RE, Smith HL. Subjective well-being: three decades of progress. Psychological Bulletin. 1999;125(2):276-302. [Crossref]
- Pfleger CC, Flachs EM, Koch-Henriksen N. Social consequences of multiple sclerosis (1): early pension and temporary unemployment--a historical prospective cohort study. Mult Scler. 2010;16(1):121-6. [Crossref] [PubMed]
- Rivera-Navarro J, Morales-González JM, Benito-León J; Madrid Demyelinating Diseases Group (GEDMA). Informal caregiving in multiple sclerosis patients: data from the Madrid Demyelinating Disease Group study. Disabil Rehabil. 2003;25(18):1057-64. [Crossref] [PubMed]
- Box V, Hepworth M, Harrison J. Identifying information needs of people with multiple sclerosis. Nurs Times. 2003;99(49):32-6. [PubMed]
- Forbes A, While A, Mathes L. Informal carer activities, carer burden and health status in multiple sclerosis. Clin Rehabil. 2007;21(6):563-75. [Crossref] [PubMed]
- Türkdoğan T, Duru E. Üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluşun yordanmasında temel ihtiyaçların karşılanmasının rolü [The role of basic needs fulfillment in prediction of subjective well-being among university students]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012;12(4):2429-46. [Link]
- Hanna M, Strober LB. Anxiety and depression in multiple sclerosis (MS): antecedents, consequences, and differential impact on well-being and quality of life. Mult Scler Relat Disord. 2020;44:102261. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Veldhuijzen van Zanten J, Douglas MR, Ntoumanis N. Fatigue and fluctuations in physical and psychological wellbeing in people with multiple sclerosis: A longitudinal study. Mult Scler Relat Disord. 2021;47:102602. [Crossref] [PubMed]
.: Process List