Modern Psikotravmatoloji ve Dissosiyasyon Teorileri
Modern Psychotraumatology and Dissociation Theories
Öztürk E. Modern psikotravmatoloji ve dissosiyasyon teorileri. Öztürk E, editör. Psikotravmatoloji. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2022. p.41-69.
Article Language: TR
ÖZET
Modern psikotravmatoloji: travma ve dissosiyasyon çalışmaları, erken yaşta başlayan kronik ve kompleks çocukluk çağı travmalarının hem kısa hem de uzun dönemli ruhsal sonuçları ile karakterize olan dissosiyatif bozukluklar ve travma sonrası stres bozukluğu temel alınarak gerçekleştirilmektedir. Olumsuz yaşam olayları ile en yakın ilişkiyi gösteren dissosiyatif bozukluklar ve travma sonrası stres bozukluğu, modern psikotravmatoloji uygulamalarının temel bileşenlerini ve ana psikiyatrik tanılarını oluşturmaktadır. Klinik psikoloji, psikiyatri ve psikotarih disiplinleri ile eşlenik bir zeminde bilimsel araştırmaların yürütüldüğü ve hem bir travma terapisti hem de bir dissoanalist ve bilim ikonu olan Pierre Janet'in dissosiyasyon çalışmalarının başlangıç noktası kabul edildiği modern psikotravmatoloji, travma kökenli olaylarla ilişkili hem insanların hem de toplumların dissosiyatif psikososyal tepkileri ile bu olumsuz yaşam olaylarının psikoterapilerine ve önleme stratejilerine odaklanan psikolojinin klinik kökenli esas çalışma alanı yöneliminde Öztürk tarafından tanımlanmıştır. Janet'in modern psikotravmatoloji konusundaki fikir ve düşünceleri, o dönemden günümüze olan zamandizinselde birçok kuram ve tedavi yöntemi için bir rehber ya da kılavuz niteliği taşımaktadır. Psikotravmatolojinin modern ve bütüncül bir perspektifte gelişim göstermesinde Janet'in teorik görüşlerini temel alarak Hilgard'ın yapılandırdığı 'Yeni Dissosiyasyon Teorisi' önemli bir köşebaşı taşı olarak fonksiyon görmektedir. Hilgard'ın teorisinde, dissosiyatif fenomenlerin sadece histeri ile sınırlı kalmayan 'evrensel' bir fenomen olduğu net olarak ortaya konulmuştur ki 'aktüel hayatın dissosiyasyonu' kavramı da bu doğrultuda ön plana çıkmıştır. Hilgard, bilincin tekliğinin bir yanılsama olduğunu ve normal zihinsel işlevler içerisinde dissosiyatif bir yelpazenin bulunduğunu önemle vurgulamaktadır ki bu vurgu, dissosiyasyonun kendisini olağanlaştırmaktadır. Uluslararası ve ulusal bilimsel platformlarda modern psikotravmatoloji: travma ve dissosiyasyon çalışmalarıyla birçok ruh sağlığı uzmanına akademik ve klinik yönelimde rehberlik eden Öztürk tarafından geliştirilen 'Psikotoplumsal Bilinç Alyansı Kuramı' ya da diğer ismiyle 'Travmatik Anılardan Uzaklaştırıcı Olağan Yaşam Deneyimleri Kuramı' ile 'Dissosiyatif Yansıtımlı Kimlik Geçişi Kuramı' bu çalışmada detaylı bir şekilde açıklanmaktadır. Aynı çalışmada; aktüel hayatın dissosiyasyonu: normatif dissosiyasyon teorisi, eşbilinçlilik, bilinçli tekillik, çift bilinçlilik ve kolektif kimlik fenomenleri, psikotravmatolojik ve bütüncül bir eksende ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Psikotravmatoloji; psikotoplumsal bilinç alyansı kuramı; dissosiyatif yansıtımlı kimlik geçişi kuramı; dissosiyatif bozukluklar; çocukluk çağı travmaları; neodissosiyasyon teorisi; normatif dissosiyasyon; eşbilinçlilik; çift bilinçlilik; kolektif kimlik; dissoanaliz
Modern psikotravmatoloji: travma ve dissosiyasyon çalışmaları, erken yaşta başlayan kronik ve kompleks çocukluk çağı travmalarının hem kısa hem de uzun dönemli ruhsal sonuçları ile karakterize olan dissosiyatif bozukluklar ve travma sonrası stres bozukluğu temel alınarak gerçekleştirilmektedir. Olumsuz yaşam olayları ile en yakın ilişkiyi gösteren dissosiyatif bozukluklar ve travma sonrası stres bozukluğu, modern psikotravmatoloji uygulamalarının temel bileşenlerini ve ana psikiyatrik tanılarını oluşturmaktadır. Klinik psikoloji, psikiyatri ve psikotarih disiplinleri ile eşlenik bir zeminde bilimsel araştırmaların yürütüldüğü ve hem bir travma terapisti hem de bir dissoanalist ve bilim ikonu olan Pierre Janet'in dissosiyasyon çalışmalarının başlangıç noktası kabul edildiği modern psikotravmatoloji, travma kökenli olaylarla ilişkili hem insanların hem de toplumların dissosiyatif psikososyal tepkileri ile bu olumsuz yaşam olaylarının psikoterapilerine ve önleme stratejilerine odaklanan psikolojinin klinik kökenli esas çalışma alanı yöneliminde Öztürk tarafından tanımlanmıştır. Janet'in modern psikotravmatoloji konusundaki fikir ve düşünceleri, o dönemden günümüze olan zamandizinselde birçok kuram ve tedavi yöntemi için bir rehber ya da kılavuz niteliği taşımaktadır. Psikotravmatolojinin modern ve bütüncül bir perspektifte gelişim göstermesinde Janet'in teorik görüşlerini temel alarak Hilgard'ın yapılandırdığı 'Yeni Dissosiyasyon Teorisi' önemli bir köşebaşı taşı olarak fonksiyon görmektedir. Hilgard'ın teorisinde, dissosiyatif fenomenlerin sadece histeri ile sınırlı kalmayan 'evrensel' bir fenomen olduğu net olarak ortaya konulmuştur ki 'aktüel hayatın dissosiyasyonu' kavramı da bu doğrultuda ön plana çıkmıştır. Hilgard, bilincin tekliğinin bir yanılsama olduğunu ve normal zihinsel işlevler içerisinde dissosiyatif bir yelpazenin bulunduğunu önemle vurgulamaktadır ki bu vurgu, dissosiyasyonun kendisini olağanlaştırmaktadır. Uluslararası ve ulusal bilimsel platformlarda modern psikotravmatoloji: travma ve dissosiyasyon çalışmalarıyla birçok ruh sağlığı uzmanına akademik ve klinik yönelimde rehberlik eden Öztürk tarafından geliştirilen 'Psikotoplumsal Bilinç Alyansı Kuramı' ya da diğer ismiyle 'Travmatik Anılardan Uzaklaştırıcı Olağan Yaşam Deneyimleri Kuramı' ile 'Dissosiyatif Yansıtımlı Kimlik Geçişi Kuramı' bu çalışmada detaylı bir şekilde açıklanmaktadır. Aynı çalışmada; aktüel hayatın dissosiyasyonu: normatif dissosiyasyon teorisi, eşbilinçlilik, bilinçli tekillik, çift bilinçlilik ve kolektif kimlik fenomenleri, psikotravmatolojik ve bütüncül bir eksende ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Psikotravmatoloji; psikotoplumsal bilinç alyansı kuramı; dissosiyatif yansıtımlı kimlik geçişi kuramı; dissosiyatif bozukluklar; çocukluk çağı travmaları; neodissosiyasyon teorisi; normatif dissosiyasyon; eşbilinçlilik; çift bilinçlilik; kolektif kimlik; dissoanaliz
ABSTRACT
Modern psychotraumatology, trauma and dissociation studies are carried out on the basis of dissociative disorders and post-traumatic stress disorder, which are characterized by both short-term and long-term psychological consequences of chronic and complex childhood traumas. Dissociative disorders and post-traumatic stress disorder, which are most closely related to negative life events, are the main components and the primary psychiatric diagnoses of modern psychotraumatology practices. Modern psychotraumatology, in which scientific research is carried out on a congruent basis with the disciplines of clinical psychology, psychiatry and psychohistory, whose starting point is the studies of Pierre Janet on dissociation, who is both a trauma therapist and a dissoanalyst and a scientific icon, has been defined as ''the clinically oriented main field of study of psychology that focuses on the dissociative psychosocial reactions of both people and societies related to traumatic events, and the psychotherapy and prevention strategies of these negative life events'' by Öztürk. Janet's ideas and thoughts on modern psychotraumatology have been a guide for many theories and treatment methods in the chronology from that period to the present. The ''Neodissociation Theory'' created by Hilgard, based on Janet's theoretical views, functions as an important cornerstone in the development of psychotraumatology in a modern and holistic perspective. In Hilgard's theory, it has been clearly demonstrated that dissociative phenomena are ''universal'' and not limited to hysteria, and the concept of ''dissociation of actual life'' has come to the fore in this direction. Hilgard emphasizes that the unity of consciousness is an illusion and that there is a dissociative spectrum within normal mental functions, which normalizes dissociation itself. The ''Theory of Psychosocial Consciousness Alliance ''or the ''Theory of Traumatic Memory Repellent Ordinary Life Experiences'' and the ''Theory of Dissociative Projective Identity Transition'' developed by Öztürk, who academically and clinically guided many mental health professionals with his work on modern psychotraumatology, namely, trauma and dissociation studies in international and national scientific platforms, is explained in detail in this study. In this study, the dissociation of actual life, that is, the ''normative dissociation theory'', the phenomena of co-consciousness, conscious singularity, dual consciousness and collective identity are discussed on a psychotraumatological and holistic axis.
Keywords: Psychotraumatology; theory of psychosocial consciousness alliance; theory of dissociative projective identity transition; dissociative disorders; childhood trauma; neodissociation theory; normative dissociation; co-consciousness; dual consciousness; collective identity; dissoanalysis
Modern psychotraumatology, trauma and dissociation studies are carried out on the basis of dissociative disorders and post-traumatic stress disorder, which are characterized by both short-term and long-term psychological consequences of chronic and complex childhood traumas. Dissociative disorders and post-traumatic stress disorder, which are most closely related to negative life events, are the main components and the primary psychiatric diagnoses of modern psychotraumatology practices. Modern psychotraumatology, in which scientific research is carried out on a congruent basis with the disciplines of clinical psychology, psychiatry and psychohistory, whose starting point is the studies of Pierre Janet on dissociation, who is both a trauma therapist and a dissoanalyst and a scientific icon, has been defined as ''the clinically oriented main field of study of psychology that focuses on the dissociative psychosocial reactions of both people and societies related to traumatic events, and the psychotherapy and prevention strategies of these negative life events'' by Öztürk. Janet's ideas and thoughts on modern psychotraumatology have been a guide for many theories and treatment methods in the chronology from that period to the present. The ''Neodissociation Theory'' created by Hilgard, based on Janet's theoretical views, functions as an important cornerstone in the development of psychotraumatology in a modern and holistic perspective. In Hilgard's theory, it has been clearly demonstrated that dissociative phenomena are ''universal'' and not limited to hysteria, and the concept of ''dissociation of actual life'' has come to the fore in this direction. Hilgard emphasizes that the unity of consciousness is an illusion and that there is a dissociative spectrum within normal mental functions, which normalizes dissociation itself. The ''Theory of Psychosocial Consciousness Alliance ''or the ''Theory of Traumatic Memory Repellent Ordinary Life Experiences'' and the ''Theory of Dissociative Projective Identity Transition'' developed by Öztürk, who academically and clinically guided many mental health professionals with his work on modern psychotraumatology, namely, trauma and dissociation studies in international and national scientific platforms, is explained in detail in this study. In this study, the dissociation of actual life, that is, the ''normative dissociation theory'', the phenomena of co-consciousness, conscious singularity, dual consciousness and collective identity are discussed on a psychotraumatological and holistic axis.
Keywords: Psychotraumatology; theory of psychosocial consciousness alliance; theory of dissociative projective identity transition; dissociative disorders; childhood trauma; neodissociation theory; normative dissociation; co-consciousness; dual consciousness; collective identity; dissoanalysis
.: Process List