Kozmetik diş hekimliği; sağlık için gerekli olmayan fakat kişilerin isteğiyle ve görünümün iyileştirilmesi amacıyla yapılan uygulamalardır. Son yıllarda artan bu uygulamalar, sosyolojik açıdan modern dünyada belli temsillere sahiptir. Kozmetik diş hekimliği; kişinin kendine yatırımını, sosyal statüsünü ve refahını simgelemektedir. Medya ve sosyal medya ise bu bakış açısının yayılımını sağlamaktadır ve yeni bir gülüş kültürü oluşmasına sebep olmaktadır. Kişilerde gerçekçi olmayan beklentiler ve toplumda yeni bir güzellik standardı oluşmaktadır. Kozmetik diş hekimliğinin, bu psikososyal doğasının ve günümüz modern insanı için bedenin ne ifade ettiğinin kavranmasının bu uygulamaları sıklıkla yapan diş hekimlerine farklı bir bakış açısı sunacağı düşünülmektedir. Tıbbi endikasyon olmadan psikolojik ve sosyal endikasyonlarla yapılan kozmetik diş hekimliği bu yönüyle etik açıdan oldukça tartışmalıdır. Ruhsal ve sosyal sağlıkla ilişkili olan kozmetik diş hekimliği, bağlamıyla beraber detaylıca ele alınması gereken bir konudur. Feminist biyoetik ise tıp kurumunu ve sağlık hizmetlerini kadın bakış açısıyla ele almaktadır ve geleneksel biyoetiğin dışarıda bıraktığı, erkek egemen etik ilkelerin dışındaki konulara değinebilmektedir. Bu nedenle kozmetik diş hekimliğinin feminist biyoetik açıdan değerlendirilmesinin, geleneksel biyoetik değerlendirmeye katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Sonuç olarak bu makalenin amacı; kozmetik diş hekimliğinin feminist biyoetik açıdan değerlendirilmesinin, diş hekimlerine etik açıdan yol gösterici olmasını sağlamak ve bedenin hikâyesine, güzelliğin dayatılmasına da değinerek bütünlüklü bir bakış sunmaktır.
Anahtar Kelimeler: Kozmetik diş hekimliği; estetik diş hekimliği; feminizm; feminist biyoetik
Cosmetic dentistry is a practice that is not necessary for health but is performed at the request of people and to enhance appearance. This practice has increased in recent years and from a sociological perspective in the modern world it has some representation. Cosmetic dentistry symbolizes people's investment in themselves, social status and welfare. Media and social media disseminate this perspective and induce a new culture of smiles. People has unrealistic expectations and society has new beauty standards. It is thought that to comprehend the psychosocial side of cosmetic dentistry and the expression of the body for modern-day people will offer a different perspective to dentists who frequently perform these practices. Cosmetic dentistry is a very controversial field from an ethical perspective because of psychological and social indications and without medical indications. It is related to mental and social health and needs to be discussed with context and its detail. On the other hand, feminist bioethics examines medicine and medical services from the female viewpoint and mentions the issues other than male-dominated ethical principles that traditional bioethics excludes. Therefore, evaluating cosmetic dentistry from a feminist bioethics perspective will contribute to traditional bioethics. Consequently, the purpose of this article is to ensure that the feminist bioethical evaluation of cosmetic dentistry provides ethical guidance to dentists and to offer a holistic understanding by mentioning the story of the body and the imposition of beauty.
Keywords: Cosmetic dentistry; esthetic dentistry; feminisim; feminist bioethics
- Bingöl O. Bedenin sosyolojisi: nasıl? Niçin [Sociology of the body: how? Why?]. Mavi Atlas. 2017;5(1):86-96. [Crossref]
- Ecevit Y. Cinsellik ve beden. In: Yıldız Ecevit, Karkıner N, eds. Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları; 2011. p.140-61.
- Bilgin R. Geleneksel ve modern toplumda kadın bedeni ve cinselliği [Body and sexuality of women ın traditional and modern society]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016;26(1):219-44. [Crossref]
- User İ. Biyoteknolojiler ve kadın bedeni. In: İnceoğlu Y, Kar A, eds. Kadın ve Bedeni Dişilik, Güzellik ve Şiddet Sarmalında. 1. Baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları; 2010. p.133-69.
- Köse H. Tüketim toplumunda bir "sosyal beden" kurgusu olarak kadın [Women as a "social body" fiction in consumption society]. Selçuk İletişim. 2011;6(4):76-89. [Link]
- Baudrillard J ed. Tutal N, Keskin F, çeviri editörleri. Tüketim Toplumu. 16. Baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları; 2021.
- Kurtdaş EM. Kadınların omuzlarındaki ağır yük: "güzellik" [Heavy duty on women's shoulders: "beauty"]. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2021;39:220-59. [Crossref]
- Frederick D, Forbes M, Jenkins B, Reynolds T, Walters T. Beauty standards. In: Bolin A, Whelehan P, eds. The International Encyclopedia of Human Sexuality. 1st ed. Boston: John Wiley & Sons, Ltd; 2015. p.113-96. [Crossref]
- Güzel E. Güzellik dayatması altında tüketim nesnesine dönüşen kadın [The problem of woman becoming a consumption commodity under the beauty enforcement]. Global Media Journal: Turkish Edition. 2013;4(7):81-96. [Link]
- Koirala S. Minimally invasive cosmetic dentistry-concept and treatment protocol. Cos Dent. 2009;4(1):28-33. [Link]
- Imre MM, Preoteasa E, Tancu A, Preoteasa CT, Pantea M, Perlea P. Ethical limits between aesthetic and cosmetic dentistry. Rom J Mil Med. 2018;121(2):16-20. [Crossref]
- Doughty J, Lala R, Marshman Z. The dental public health implications of cosmetic dentistry: a scoping review of the literature. Community Dent Health. 2016;33(3):218-24. [PubMed]
- Lala R. The great british smile: an institutional ethnography of power in cosmetic dentistry [PhD thesis]. Sheffield: The University of Sheffield; 2020. [Cited: July 4, 2024]. Available from: [Link]
- Hajjaji S, Karray S, Hajjemi H, Boughzela A. Ethical considerations in cosmetic dentistry. International Journal of Scientific Engineering and Science. 2021;5(10):67-70. [Link]
- Exley C. Bridging a gap: the (lack of a) sociology of oral health and healthcare. Sociol Health Illn. 2009;31(7):1093-108. [Crossref] [PubMed]
- Holden ACL. Cosmetic dentistry: a socioethical evaluation. Bioethics. 2018;32(9):602-10. [Crossref] [PubMed]
- Pithon MM, Nascimento CC, Barbosa GC, Coqueiro Rda S. Do dental esthetics have any influence on finding a job? Am J Orthod Dentofacial Orthop. 2014;146(4):423-9. [Crossref] [PubMed]
- Abbott FB, Abbott N. Esthetics and psychology. In: Aschheim KW, ed. Esthetic Dentistry. 3rd ed. St. Louis: Elsevier; 2015. p.532-42. [Crossref]
- Holden ACL. Consumed by prestige: the mouth, consumerism and the dental profession. Med Health Care Philos. 2020;23(2):261-8. [Crossref] [PubMed]
- Binalrimal S. The effect of social media on the perception and demand of aesthetic dentistry. Journal of Advanced Medical and Dental Sciences Research. 2019;7(5):63-7. [Link]
- Theobald AH, Wong BK, Quick AN, Thomson WM. The impact of the popular media on cosmetic dentistry. N Z Dent J. 2006;102(3):58-63. [PubMed]
- Carson F. Feminism and the body. In: Gamble S, ed. Routledge Companion to Feminism and Postfeminism. 1st ed. New York: Taylor & Francis Group; 1999. p.94-102.
- De Rosa AS, Holman A. Social representations of female-male beauty and aesthetic surgery: a cross-cultural analysis. Temas em Psicologia. 2011;19(1):75-98. [Link]
- Latham M. The shape of things to come: feminism, regulation and cosmetic surgery. Med Law Rev. 2008;16(3):437-57. [Crossref] [PubMed]
- Altınbaş D. Feminist tartışmalarda liberal feminizm [Liberal feminism in feminist debates]. Kadın Araştırmaları Dergisi. 2006;(9):21-52. [Link]
- Büken NÖ. Feminist Biyoetik. Türk Tıp Etiği, Tıp Hukuku ve Tıp Tarihi Araştırmaları Yıllığı. 2014-2015-2016;7-8-9:89-96. [Link]
- Donchin A. Scully JL. Feminist bioethics. In: Zalta EN, Nodelman U, eds. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. 2021. [Link]
- Şahinoğlu S. Tıp ve feminist biyoetik. Demirhan Erdemir A, Sezgin G, Keskinbora K, Usmanbaş Ö, Şaylıgil Ö, editörler. Çağdaş Klinik Etik. 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2019. p.153-63.
- Naini FB, Gill DS. Body dysmorphic disorder: a growing problem? Prim Dent Care. 2008;15(2):62-4. [Crossref] [PubMed]
- Büken NÖ. Etik, Estetik ve Güzellik Endüstrisi. Sağlığın Sesi. Ocak 2013. p.14. [Link]
- FDI's Definition Of Oral Health [Internet]. [Cited: July 4, 2024]. Aveilable from: [Link]
- Nash DA. Professional ethics and esthetic dentistry. J Am Dent Assoc. 1988;117(4):7E-9E. [Crossref] [PubMed]
- Sherwin S. Whither bioethics? How feminism can help reorient bioethics. IJFAB: International Journal of Feminist Approaches to Bioethics. 2008;1(1):7-27. [Crossref]
- AACD 2007 State of Cosmetic Dentistry Survey [Internet]. [Cited: September 18, 2024]. Findings. Aveilable from: [Link]
- AACD [Internet]. [Cited: September 18, 2024]. Cosmetic Dentistry State of the Industry Survey. 2011. Aveilable from: [Link]
- Cosmetic Dentistry Treatment Popular With Men. British Dental Journal. 2008;205(11):588. [Crossref] [PubMed]
.: Process List