Serbest eczaneler, işletmelerin hukuksal yapısı içinde tek kişilik özel işletmeler sınıfına girmektedir. Eczaneler, eczacılık mevzuatı içinde değerlendirilirken aynı zamanda bir işletme olarak, vergi kanunlarında belirtilen yükümlülükleri de yerine getirmek durumundadır. Serbest eczaneler, eczacı sorumluluğunda açılabilen ticari işletmelerdir ve yapmış oldukları ticari faaliyetler sonucunda gelir elde ettikleri için vergilendirmeye tabidirler. Serbest eczacılar, her tür vergilendirmeyi beyan etmek ve beyanlarına istinaden vergi takvimi çerçevesinde ilgili vergi dairesine ödeme yapmak zorundadır. Eczaneler, ticari işletme niteliğine haiz kurumlardır. Gelir Vergisi'ne tabi olan eczaneler; Gelir Vergisi Kanunu'nun 2. maddesi kapsamında gelirlerini, 40. maddesi kapsamında da giderlerini düzenleyerek vergiye tabi kılınırlar. Ayrıca eczanede satışını ve üretimini yaptıkları ürünlerin Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 6. maddesinde belirtilen kâr üzerinden de vergilendirilirler. Serbest eczanelerin kârlılıkları ise çeşitli faktörlere göre değişmektedir. Dağıtım kanallarından eczanede satış amacıyla alınan ilaç ve ilaç dışı ürünlerin kârlılığını etkileyen faktörlerden başlıcaları, ilacın birim fiyatı, mal fazlası ve dağıtım kanallarından alınan peşin ödeme iskontolarıdır.Bu faktörler, serbest eczanelerin ürün alış kapasitesine göre dağıtım kanallarınca farklı oranlarda uygulanmaktadır. Bu çalışmada, serbest eczanelerin tabi olduğu vergiler ve eczane kârlılığı işlemleri mevzuat ve uygulamalar açısından gözden geçirilerek mevcut durum derlenmiştir. Eczanelerin mevzuat çerçevesinde vergi sorumlulukları yanında serbest eczanelere uygulanan mal fazlası, iskontolar ve harcama kalemleri de göz önünde bulundurularak, eczane kârlılığı değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın öğrenciler ve yeni mezun eczacılar için rehber olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Eczaneler; eczacılık mevzuatı; vergilendirme; eczane ekonomileri
Community pharmacies are classified as single private companies with in the legal structure of enterprises. Pharmacies are evaluated with in the pharmaceutical legislation. However, as an enterprise, it must also fulfill the obligations set out in the tax laws. Community pharmacies are commercial enterprises that can be opened under the responsibility of the pharmacist. They are subject to taxation because they generate income as a result of their commercial activities. Pharmacists who operate a community pharmacy have to declare any taxation and pay the tax they have declared to the tax office according to the dates in the tax calendar. Pharmacies are subject to Income Tax and regulate their income in accordance with Article 2 of the Income Tax Law and their expenses according to Article 40. In addition, the products sold and produced at the pharmacy are also taxed on the profit specified in Article 6 of the Corporate Tax Law. The profitability of community pharmacies varies according to various factors. The main factors affecting the profitability of the products sold in pharmacies are: free-of-charge products which are given gradually in product purchases and prepayment discounts. These factors are applied at different rates by the distribution channels according to the purchasing capacity of the community pharmacies. This study is a review of the current situation by reviewing the taxes and pharmacy profitability procedures of community pharmacies. In addition to tax liability of pharmacies, pharmacy profitability was tried to be evaluated by taking into consideration the goods surplus, discounts and expenditure items applied to community pharmacies. This study is thought to be a guide for the students and newly graduated pharmacists.
Keywords: Pharmacies; pharmacy legislation; taxation; pharmacy economics
- Yalcin Balcik P, Karsavuran S. [Pharmaceutical pricing in the world and Turkey]. Hacettepe Saglik Idaresi Dergisi. 2012;15(2):38-67.
- Resmi Gazete (14.2.2004, Sayi: 25373), Beseri Tibbi urunlerin Fiyatlandirilmasina Dair Karar; 2004.
- Akyurek CE. [Global budget as a reimbursement method in health and Turkey]. Journal of Social Security. 2012;2(2):138-40.
- Bayrac ZB. ilac pazarinin gelisimi ve Karaman ili eczaneleri uzerinde bir arastirma (Yuksek Lisans Tezi, Karamanoglu Mehmetbey Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu). 2011. p.1-108.
- Turkiye Istatistik Kurumu Istatistiksel Tablolar ve Dinamik Sorgulama, Tuketici Fiyat Endeksi http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1014 [Erisim Tarihi: 12.07.2019].
- Resmi Gazete (6.1.1961/10700), 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu; 2004. p. 3349-414.
- Resmi Gazete (13.6.2006/26205), 5520 Sayili Kurumlar Vergisi Kanunu; 2004. p. 9881-912.
- Resmi Gazete (2.11.1984/18563), 3065 Sayili Katma Deger Vergisi Kanunu; 1984. p.6473-94.
- Resmi Gazete (11.1.2011/27836), 6098 Sayili Turk Borclar Kanunu; 2011. p.10757-1870.
- Resmi Gazete (13.1.2011/27846), 6102 Sayili Turk Ticaret Kanunu; 2011. p.10975 -11308.
- Resmi Gazete (24.12.1953/8591), 6197 Sayili Eczacilar ve Eczaneler Hakkinda Kanun, Madde 5; 1953. p.2516.
- Dolayli ve Dolaysiz Vergilerin Turk Mali Sistemi Icindeki Yeri: Siyasal, Sosyal ve Ekonomik Sonuclari, Ekim 2012, Yayin no: TUSIAD-T/2012-10/532. Istanbul: Sis Matbaacilik Prom. Tanitim Hiz. Tic. Ltd. Sti: 2012. p.13-93.
- Resmi Gazete (1.7.1964/11751), 488 Sayili Damga Vergisi Kanunu; 1964. p.3885-901.
- Resmi Gazete (29, 30, 31.7.1964-1.8.1964/11766-11779), 506 Sayili Sosyal Sigortalar Kanunu; 1964. p.3959-73.
- Resmi Gazete (23.7.2004/25531), 5216 Sayili Buyuksehir Belediyesi Kanunu, Madde: 23/e; 2004. p.8910.
- Resmi Gazete (29.5.1981/17354), 2464 Sayili Belediye Gelirleri Kanunu; 1981. p.5255-80.
- Resmi Gazete (30.12. 2007/26742), 2007/ 13033 Sayili Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Deger Vergisi Oranlarinin Tespitine iliskin Karar; 2007. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/12/20071230-4.htm. [Erisim Tarihi: 12.12.2018]
- Resmi Gazete (2.11.1984/18563), 3065 Sayili Katma Deger Vergisi Kanunu, Madde: 8; 1984. p.6475.
- Resmi Gazete (2.11.1984/18563), 3065 Sayili Katma Deger Vergisi Kanunu, Madde: 39; 1984. p.6485-6.
- Sosyal Guvenlik Kurumu Kapsamindaki Kisilerin Turk Eczacilari Birligi Uyesi Eczanelerden ilac Teminine iliskin Ek Protokol (2018/1). 2018. p.1-6.
- Resmi Gazete (2.11.1984/18563), 3065 Sayili Katma Deger Vergisi Kanunu, Madde: 5; 1984. p.6475.
- Resmi Gazete (6.1.1961/10700), 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu, Madde: 2; 1961. p.3349.
- Resmi Gazete (6.1.1961/10700), 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu, Mukerrer Madde: 120; 1961. p.3400-1.
- Resmi Gazete (6.1.1961/10700), 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu, Madde: 103; 1961. p.3395.
- Resmi Gazete (6.1.1961/10700), 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu, Madde: 104; 1961. p.3396.
- Resmi Gazete (6.1.1961/10700), 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu, Madde: 84; 1961. p. 3386-7.
- Resmi Gazete (6.1.1961/10700), 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu, Madde: 94; 1961. p. 3390-3-92.
- Resmi Gazete (6.1.1961/10700), 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu, Madde: 94/5-a; 1961. p.3390-4.
- Resmi Gazete (6.1.1961/10700), 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu, Madde: 61; 1961. p. 3374-5.
- Resmi Gazete (1.7.1964/11751), 488 Sayili Damga Vergisi Kanunu; 1964. p.3885.
- Kocabacak S. [A research related to problems of community pharmacies in Turkey]. Hacettepe Saglik Idaresi Dergisi. 2011;14(2): 115-20.
- Ergin Oguzhan G, Kockaya G. Eczane Verimliligine Etki Eden Faktorlerin ve Eczane Verimliliginin Arttirilmasi icin Egitim Ihtiyaclarinin Belirlenmesi Calismasi. http://www.beo.org.tr/download/343fx4-tl6CZmeY. [Erisim Tarihi: 10.11.2018].
- Kiran B, Karaca EG, Ulkar D. Serbest eczane ekonomilerine etkili dissal faktorlerin etki duzeyleri hakkindaki eczaci gorusleri. [Opinions of Pharmacists' on Effect Levels of External Factors on Community Pharmacy Economies]. Marmara Pharm J. 2017;21(4):1015-23 [Crossref]
.: Process List