.: REVIEW
Bilim, Güç ve Güç İstismarı: Psikososyal Mesleki Risk Faktörü Olarak Akademik Kurumlarda Gücün Kullanımı ve İstismarı: Geleneksel Derleme
Science, Power and Power Abuse: The Use and Abuse of Power in Academic Institutions as a Psycho-Social Occupational Risk Factor: Traditional Review
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2022;30(2):199-208
doi: 10.5336/mdethic.2021-87122
Article Language: TR
Full Text
ÖZET
Bir çalışma alanı olarak akademik kurumlarda iş ve iş yeri koşulları, işten kaynaklanan güç istismarı alanları oluşturma potansiyeli taşır. Güç istismarına uğrayan kişi için bu bir psikososyal risk hâline gelmektedir. Akademide unvan ya da bilimsel tanınırlık elde etme ve hatta ekonomik beklentiler, hem kişisel hem de kişiler arası bir yarışma ortamı oluşturmaktadır. Ülkemizde akademik kurumların örgütlenme ve çalışma koşulları yasal bir zemine sahiptir. Ancak yine de akademik çalışma koşulları, belirli bir hiyerarşi içerisinde olduğu için güç kullanımını kaçınılmaz kılmaktadır. Liyakat, beceri ve eğitim gibi nesnel kriterlerle belirlenmiş olsa da yetkisi olan birey gücü kötüye kullanabilir. Ya da moral ilkelerin mevcut koşullar içinde karşı karşıya gelmesi ile etik çatışma ortaya çıkabilir. Farklı koşullarda ortaya çıksa da çatışmanın hedef olan birey üzerindeki sonuçları yıkıcı olabilir. Ayrıca bu durum, kurumsal kodların tümünü sarsıcı sonuçlara da ulaştırabilir. Bu nedenle kurum, güç istismarı ve ilişkili tüm etik ihlallere karşı duruşunu deklare etmeli ve mücadele yöntemini tarafsız, şeffaf ve dinamik bir şekilde yapılandırmalıdır. Bu süreçte, mağdurların kimlikleri gizli tutulmalı ve mağdurlar yeni güç istismarlarına karşı korunmalıdır. Bu çalışmada, konuya ilişkin mevzuat ve literatür incelenmiş, güç istismarı akademik kurumlarda ve özelde üniversitelerde güç istismarı hem etik bir sorun hem de psiko-sosyal bir risk faktörü olarak ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Akademik etik; güç istismarı; iş yeri; üniversite
Bir çalışma alanı olarak akademik kurumlarda iş ve iş yeri koşulları, işten kaynaklanan güç istismarı alanları oluşturma potansiyeli taşır. Güç istismarına uğrayan kişi için bu bir psikososyal risk hâline gelmektedir. Akademide unvan ya da bilimsel tanınırlık elde etme ve hatta ekonomik beklentiler, hem kişisel hem de kişiler arası bir yarışma ortamı oluşturmaktadır. Ülkemizde akademik kurumların örgütlenme ve çalışma koşulları yasal bir zemine sahiptir. Ancak yine de akademik çalışma koşulları, belirli bir hiyerarşi içerisinde olduğu için güç kullanımını kaçınılmaz kılmaktadır. Liyakat, beceri ve eğitim gibi nesnel kriterlerle belirlenmiş olsa da yetkisi olan birey gücü kötüye kullanabilir. Ya da moral ilkelerin mevcut koşullar içinde karşı karşıya gelmesi ile etik çatışma ortaya çıkabilir. Farklı koşullarda ortaya çıksa da çatışmanın hedef olan birey üzerindeki sonuçları yıkıcı olabilir. Ayrıca bu durum, kurumsal kodların tümünü sarsıcı sonuçlara da ulaştırabilir. Bu nedenle kurum, güç istismarı ve ilişkili tüm etik ihlallere karşı duruşunu deklare etmeli ve mücadele yöntemini tarafsız, şeffaf ve dinamik bir şekilde yapılandırmalıdır. Bu süreçte, mağdurların kimlikleri gizli tutulmalı ve mağdurlar yeni güç istismarlarına karşı korunmalıdır. Bu çalışmada, konuya ilişkin mevzuat ve literatür incelenmiş, güç istismarı akademik kurumlarda ve özelde üniversitelerde güç istismarı hem etik bir sorun hem de psiko-sosyal bir risk faktörü olarak ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Akademik etik; güç istismarı; iş yeri; üniversite
ABSTRACT
In academic institutions, working and workplace con¬ditions have the potential to create areas of work-related abuse of power. For the abused person, this becomes a psychosocial risk. The desire of obtaining academic title or scientific recognition in academia and even economic expectations create an environment of competi¬tion, both personal and interpersonal. . Organization and working conditions of academic institutions in our country have a legal basis. However, academic working conditions still make the use of force inevitable as it is in a certain hierarchy. A person in authority can abuse power, even if it is determined by objective criteria such as merit, skill, and education. Or, ethical conflict may arise when moral prin¬ciples conflict in current circumstances. It can arise in different cir-cumstances, yet the consequences of conflict on the target individual can be devastating. In addition, this situation can have devastating consequences for all corporate codes. For this reason, the institution should demonstrate its stance against abuse of power and all related ethical violations, and should structure its method of struggle in an objective, transparent and dynamic way. In this process, the victim should be anonymized and protected. In this study, the legislation and literature on the subject were examined, and abuse of power in academic institutions and esspecially universities was discussed as both an ethical problem and a psycho-social risk factor.
Keywords: Academic ethics; power abuse; workplace; university
In academic institutions, working and workplace con¬ditions have the potential to create areas of work-related abuse of power. For the abused person, this becomes a psychosocial risk. The desire of obtaining academic title or scientific recognition in academia and even economic expectations create an environment of competi¬tion, both personal and interpersonal. . Organization and working conditions of academic institutions in our country have a legal basis. However, academic working conditions still make the use of force inevitable as it is in a certain hierarchy. A person in authority can abuse power, even if it is determined by objective criteria such as merit, skill, and education. Or, ethical conflict may arise when moral prin¬ciples conflict in current circumstances. It can arise in different cir-cumstances, yet the consequences of conflict on the target individual can be devastating. In addition, this situation can have devastating consequences for all corporate codes. For this reason, the institution should demonstrate its stance against abuse of power and all related ethical violations, and should structure its method of struggle in an objective, transparent and dynamic way. In this process, the victim should be anonymized and protected. In this study, the legislation and literature on the subject were examined, and abuse of power in academic institutions and esspecially universities was discussed as both an ethical problem and a psycho-social risk factor.
Keywords: Academic ethics; power abuse; workplace; university
REFERENCES:
- Vredenburgh D, Yael B. The hierarchical abuse of power in work organizations. Journal of Business Ethics. 1998;17(12):1337-47. [Crossref]
- Ricoeur P, ed. Hünler H, çeviri editörü. Başkası Olarak Kendisi. 1. Baskı. Ankara: Doğu Batı Yayınları; 2010.
- Kalimo R, El-Batawi MA, Cooper CL. Psychosocial Factors at Work and Their Relation to Health. Geneva: World Health Organization (WHO); 1987. [Link]
- UNESCO [İnternet]. © UNESCO 2017. Erişim linki: [Link]
- Levi L. Definitions and the conceptual aspects of health in relation to work. In: Kalimo R, El-Batawi MA, Cooper CL, eds. Psychosocial Factors at Work and Their Relation to Health. Geneva: World Health Organization (WHO); 1987. p.8-9. [Link]
- Örnek BN. Türkiye örneğinde akademik dünya ve akademik etik. Hacettepe Tıp Dergisi. 2006;37(3):164-70. [Link]
- Resmî Gazete (18.2.1982, Sayı: 17609) sayılı Üniversitelerde Akademik Teşkilat Yönetmeliği; 1982. p.4. Erişim Tarihi 23/05/2022 Erişim link: [Link]
- Demircioğlu MY. İdari yargı kararları çerçevesinde bilimsel yayın etiği soruştu rmaları. Ankara Barosu Dergisi. 2014;(1):145-217. Erişim linki: [Link]
- Aktaran: Lasser ve ark. 2021:50. Aktarımın yapıldığı kaynaklar: [Beadle B, et al. (2020). Being a Doctoral Researcher in the Leibniz Association: 2019 Leibniz PhD Network Survey Report.], [Olsthoorn, L. H. M.et al. (2020). Max Planck PhDnet Survey 2019 Report.]., [Peukert, K., Jacobi, L., Geuer, J., et al. (2020). Survey report 2019. Helmholtz Juniors],. [Schraudner, M., et al. (2019). Work culture and work atmospherein the Max Planck Society. Fraunhofer Center for Responsible Research and Innovation].
- Lasser J, Bultema L, Jahn A, Löffler M, Minneker V, van Scherpenberg C. Power abuse and anonymous accusations in academia-Perspectives from early career researchers and recommendations for improvement. Beiträge zur Hochschulforschung. 2021;43(1-2):48-61. [Link]
- AAUP. On Collegiality as a Criterion for Faculty Evaluation. AAUP Collegiality Report; 2016. Erişim linki: [Link]
- Ruacan Ş. Türkiye'de bir etik serüveni: Doçentlik sınavı etik komisyonu. Yılmaz O, editör. Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık. Ankara: TÜBİTAK; 2009. p.41-4.
- Resmî Gazete (15.4.2018, Sayı: 30392) sayılı Doçentlik Yönetmeliği; 2018. p.1. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (4.11.1981/2547) 17506 sayılı Yükseköğretim Kanunu; 1981. p.121. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (23.7.1965/657) 12056 Sayılı Devlet Memurları Kanunu; 1965. p.188. Erişim tarihi: 23/05/2022 Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (12.10.2004/5237) 25611 sayılı Türk Ceza Kanunu; 2004. p.96. Erişim tarihi: 23/05/2022 Erişim linki: [Link]
- Tümer EÖ, editör. İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Bilgilendirme Rehberi. 2. Baskı. Ankara: Özel Matbaası; 2014. p.36. [Link]
.: Process List