The right to health is one of the human rights that aims to protect and develop the person's personality in all aspects by accepting the human being as the most valuable asset of life. It is vital that all people have access to this fundamental right, regardless of religion, language, race, political opinion, belief, economic or social status. The most important worldwide social goal should be keeping health standards at the best possible level. In some cases, it is seen that this purpose is not followed, and negativities in access to the right to health and unethical behaviors may be experienced. The pandemic process has also brought about various problems in accessing the right to health. Nurses take responsibility for the enhancement and protection of the health of the individual, family, and society, curing in case of illness and increasing the quality of life. Hence, any event that affects the health and well-being of the individual and society adversely is closely associated with the nursing profession. Nurses work in close contact with the patient during the pandemic as in the pre-pandemic period, and they are at the forefront in the fight against the pandemic. Nurses also play a key role in people's access to the right to health. It can be stated in the context of access to health care services during the pandemic that especially advocacy roles of nurses come to the forefront. This study aims to discuss how the pandemic process affects access to the right to health and the roles of nurses in achieving the right to health. The work is a theoretical reflection based on scientific literature.
Keywords: Right to health; pandemic process; nursing roles
Sağlık hakkı, insanı yaşamın en değerli varlığı olarak kabul ederek, kişinin kişiliğini her yönüyle korumayı ve geliştirmeyi amaçlayan insan haklarından biridir. Din, dil, ırk, siyasi görüş, inanç, ekonomik veya sosyal statü ne olursa olsun, tüm insanların bu temel hakka erişmesi hayati önem taşımaktadır. Dünya çapında en önemli sosyal hedef, sağlık standartlarını mümkün olan en iyi seviyede tutmak olmalıdır. Bazı durumlarda, bu amaca uyulmadığı ve sağlık hakkına erişimde olumsuzluklar ve etik olmayan davranışlar yaşanabileceği görülmektedir. Pandemi süreci de sağlık hakkına erişim konusunda olumsuzlukları beraberinde getirmiştir. Hemşireler; bireyin, ailenin ve toplumun sağlığının iyileştirilmesi ve korunması, hastalık durumunda tedavi edilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması için sorumluluk alırlar. Bu nedenle bireyin ve toplumun, sağlığını ve refahını olumsuz yönde etkileyen herhangi bir olay hemşirelik mesleği ile yakından ilişkilidir. Hemşireler, pandemi öncesi dönemde olduğu gibi pandemi sırasında hastayla yakın temas hâlinde çalışırlar ve pandemiye karşı mücadelede ön saflarda bulunurlar. Hemşireler, kişilerin sağlık hakkına erişiminde de kilit rol oynamaktadırlar. Pandemi sürecinde sağlık hizmetlerine erişim bağlamında hemşirelerin özellikle savunucu rollerinin ön plana çıktığı söylenebilir. Bu çalışma, pandemi sürecinin sağlık hakkına erişimi nasıl etkilediğini ve hemşirelerin sağlık hakkına ulaşmadaki rollerinin önemini tartışmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, bilimsel literatüre dayanan teorik bir yansımadır.
Anahtar Kelimeler: Sağlık hakkı; pandemi süreci; hemşirelik rolleri
- Kanadoğlu K. [The fundamental rights in the fıeld of health in Turkish Constutıonal Law]. TBB Dergisi. 2015;119:11-34. [Link]
- Arslan KO. [Bir temel hak olarak sağlık hakkı]. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi EÜHFD. 2015;19(1-2):35-59. [Link]
- World Health Organization (WHO). [Cited: 23.11.2020]. Health and human rights over 25 questions 25 answers. Available from: [Link]
- Temel Sağlık Hizmetleri Uluslararası Konferansı Bildirisi (Alma Ata). [Cited: 23.11.2020]. Availablefrom: [Link]
- Universal Declaration of Human Rights. [Cited: 23.11.2020]. Available from: [Link]
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (law number: 2709, acceptance date: 07.11.1982) [Cited: 23.11.2020]. Available from: [Link]
- Kılıç M. [Socio-legal dynamics of the right to health in the face of pandemic threat]. YBHD. 2020;5(2):1-46. [Link]
- Üstün Ç, Özçiftçi S. [Effects of the COVID-19 pandemic on social life and ethics: an evaluation study]. Anatol Clin. 2020;25(Special Issue 1):142-53. [Crossref]
- Ekmekçi P, Arda B. [Evaluation of the concepts of justice and right to health in terms of basic ethical theories]. J Med Ethics. 2015;23(1):6-21. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bektaş MHM, Reçber K. [Examination of the link between the restrictions on access to health care in europe and the violation of the right to live during the covıd-19 outbreak process]. Inonu University Law Review. 2020;11(2):695-707. [Link]
- Bambi S, Iozzo PRN, Rasero L, Lucchini A. [COVID-19 in critical care units: rethinking the humanization of nursing care]. Dimensions of Critical Care Nursing. 2020;39(5):239-41. [Crossref] [PubMed]
- Er Ü. Sağlıkta dönüşümün aracı genel sağlık sigortası [Master's thesis]. Ankara, Turkey: Ankara University; 2011. [Cited: 23.11.2020]. Available from: [Link]
- International Council of Nurses (ICN). [Cited: 23.11.2020]. Nursing definitions. Available from: [Link]
- TR Ministry of Health. [Cited: 23.11.2020]. Nursing Regulation. Available from: [Link]
- Bayraktaroğlu T, Fidan E. [Nursing services recommendations in crisis and pandemic]. Med J West Black Sea. 2020;4(2):44-50. [Crossref]
- ICN (International Council of Nurses) [Cited: 23.11.2020]. Nursing the world to health ICN announces theme for international nurses day 2020. Available from: [Link]
- The Lancet. Redefining vulnerability in the era of COVID-19. Lancet. 2020;395(10230):1089. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: Process List