.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Annelerin Annelik Rolü ve Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi: Tanımlayıcı Çalışma
Evaluation of the Relationship Between the Maternal Role of Mothers and Their Happiness Levels: Descriptive Study
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2022;7(3):769-79
doi: 10.5336/healthsci.2022-88880
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, annelerin annelik rolü ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı türde olan araştırma Elazığ merkezde bulunan 4 aile sağlığı merkezine kayıtlı 0-3 yaş arası çocuğu olan, Haziran 2019 ve Ocak 2020 tarihleri arasında aile sağlığı merkezlerine başvuran 342 anne ile yürütülmüştür. Araştırma verilerin toplanmasında; kişisel bilgi formu, Anne Olma Ölçeği (AOÖ) ve Oxford Mutluluk Ölçeği (OMÖ) kullanılmıştır. Formlar, annelere uygulanmadan önce araştırma hakkında bilgilendirme yapılmıştır. Her bir anne ile görüşme, anket ve ölçekleri doldurma yaklaşık 15-20 dakika sürmüştür. Verilerin değerlendirilmesinde; güvenilirlik testi, yüzdelik dağılım, ortalama, tek yönlü varyans analizi, t-testi ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Annelerin; yaşanan yer, eğitim, çalışma durumu, aile tipi, gelir durumu algısı, gebelik sayısı, doğum şekli, gebeliği planlama durumu, doğumda sorun yaşama durumu, doğum öncesi bakım alma, doğum ve doğum sonrası destek alma durumu ve çocuğun cinsiyetinin annelik rolünden duyulan memnuniyeti etkilemediği belirlenmiştir (p>0,05). Annelerin yaşının, annelikten duyulan memnuniyeti etkilediği saptanmıştır (p<0,05). AOÖ ile OMÖ puan ortalamaları arasındaki ilişki değerlendirildiğinde; annelerin annelik rolü ile mutluluk düzeyleri arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur (p<0,01, r=-0,369). Sonuç: Annelerin, AOÖ'den ve OMÖ'den aldıkları toplam puan ortalamasına göre annelik rolünden duyulan memnuniyetin ve mutluluk düzeylerinin ise iyi düzeyde olduğu saptanmıştır. Annelik rolünden duyulan memnuniyet arttıkça mutluluk düzeyinin arttığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Anne olma; mutluluk; annelik rolü; ebe; annelik
Amaç: Bu çalışma, annelerin annelik rolü ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı türde olan araştırma Elazığ merkezde bulunan 4 aile sağlığı merkezine kayıtlı 0-3 yaş arası çocuğu olan, Haziran 2019 ve Ocak 2020 tarihleri arasında aile sağlığı merkezlerine başvuran 342 anne ile yürütülmüştür. Araştırma verilerin toplanmasında; kişisel bilgi formu, Anne Olma Ölçeği (AOÖ) ve Oxford Mutluluk Ölçeği (OMÖ) kullanılmıştır. Formlar, annelere uygulanmadan önce araştırma hakkında bilgilendirme yapılmıştır. Her bir anne ile görüşme, anket ve ölçekleri doldurma yaklaşık 15-20 dakika sürmüştür. Verilerin değerlendirilmesinde; güvenilirlik testi, yüzdelik dağılım, ortalama, tek yönlü varyans analizi, t-testi ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Annelerin; yaşanan yer, eğitim, çalışma durumu, aile tipi, gelir durumu algısı, gebelik sayısı, doğum şekli, gebeliği planlama durumu, doğumda sorun yaşama durumu, doğum öncesi bakım alma, doğum ve doğum sonrası destek alma durumu ve çocuğun cinsiyetinin annelik rolünden duyulan memnuniyeti etkilemediği belirlenmiştir (p>0,05). Annelerin yaşının, annelikten duyulan memnuniyeti etkilediği saptanmıştır (p<0,05). AOÖ ile OMÖ puan ortalamaları arasındaki ilişki değerlendirildiğinde; annelerin annelik rolü ile mutluluk düzeyleri arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur (p<0,01, r=-0,369). Sonuç: Annelerin, AOÖ'den ve OMÖ'den aldıkları toplam puan ortalamasına göre annelik rolünden duyulan memnuniyetin ve mutluluk düzeylerinin ise iyi düzeyde olduğu saptanmıştır. Annelik rolünden duyulan memnuniyet arttıkça mutluluk düzeyinin arttığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Anne olma; mutluluk; annelik rolü; ebe; annelik
ABSTRACT
Objective: The study was conducted to evaluate the relationship between mothers' maternal role and happiness levels. Material and Methods: The descriptive study was conducted with 342 mothers who applied to family health centers between the dates of June 2019 and January 2020, with children between the ages of 0-3 registered to 4 family health centers in Elazığ center. Personal information form, The Being a Mother Scale (BaM-13), and Oxford Happiness Scale (OHS) were used to collect the data of the study. Before the forms were applied to the mothers, they were informed about the research. Interviewing with each mother, filling out the questionnaires and scales took approximately 15-20 minutes. For assessment of data; reliability test, percentage distribution, mean, one-way analysis of variance, t-test, and Pearson correlation analysis were used. Results: It was also determined that living place, education, employment status, income status perception, number of pregnancy, form of delivery, pregnancy planning status, having problems at birth, receiving prenatal care, birth and postnatal support and child's gender was not affected the satisfaction with maternal role (p>0.05). Evaluating the relationship between mean scores of BaM-13 and OHS; a moderately significant negative relationship was determined between the maternal role of mothers and their happiness level (p<0.01, r=-0.369). Conclusion: It was determined that the satisfaction and happiness levels of the motherhood role were at a good level according to the total average score of the mothers in the BaM-13 and OHS. It was determined that the level of happiness increased as the satisfaction with the mother role increased.
Keywords: Being a mother; happiness; maternal role; midwife; motherhood
Objective: The study was conducted to evaluate the relationship between mothers' maternal role and happiness levels. Material and Methods: The descriptive study was conducted with 342 mothers who applied to family health centers between the dates of June 2019 and January 2020, with children between the ages of 0-3 registered to 4 family health centers in Elazığ center. Personal information form, The Being a Mother Scale (BaM-13), and Oxford Happiness Scale (OHS) were used to collect the data of the study. Before the forms were applied to the mothers, they were informed about the research. Interviewing with each mother, filling out the questionnaires and scales took approximately 15-20 minutes. For assessment of data; reliability test, percentage distribution, mean, one-way analysis of variance, t-test, and Pearson correlation analysis were used. Results: It was also determined that living place, education, employment status, income status perception, number of pregnancy, form of delivery, pregnancy planning status, having problems at birth, receiving prenatal care, birth and postnatal support and child's gender was not affected the satisfaction with maternal role (p>0.05). Evaluating the relationship between mean scores of BaM-13 and OHS; a moderately significant negative relationship was determined between the maternal role of mothers and their happiness level (p<0.01, r=-0.369). Conclusion: It was determined that the satisfaction and happiness levels of the motherhood role were at a good level according to the total average score of the mothers in the BaM-13 and OHS. It was determined that the level of happiness increased as the satisfaction with the mother role increased.
Keywords: Being a mother; happiness; maternal role; midwife; motherhood
REFERANSLAR:
- Tokgöz MG. Prenatal dönemdeki kadınların gebeliğe ve annelik rolüne uyumlarının ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Medipol Üniversitesi; 2018.
- Beydağ KD. Doğum sonu dönemde anneliğe uyum ve hemşirenin rolü [Adaptation to motherhood in the postpartum period and the nurse's role]. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(6):479-84. [Link]
- Oruç M. Doğum sonu dönemde kadınların annelik fonksiyonu ile maternal bağlanma ilişkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Antalya: Akdeniz Üniversitesi; 2018. [Erişim tarihi: 25 Şubat 2020]. Erişim linki: [Link]
- Özkan S, Serçekuş P. Anne olmanın psikososyal yönü. Kabukcuoğlu K, editör. Kadın Sağlığı Sorunlarının Psikosomatik Yansımaları. 1. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık; 2017.
- Özkan H. Annelik kimlik gelişimi eğitiminin primiparların annelik rolü kazanımına ve bebeğim algısına etkisi [Doktora tezi]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi; 2010. [Erişim tarihi: 21 Mart 2020]. Erişim linki: [Link]
- Yıldız D, Akbayrak N. Doğum sonrası primipar annelere verilen eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin bebek bakımı, kaygı düzeyleri ve annelik rolüne etkisi [The effect of educationand counseling services given to the primipar amothers during postpartumperiod on infantcare, anxietylevel and role of motherhood]. Gulhane Medical Journal. 2014;56(1):36-41. [Crossref]
- Doğan Merih Y, Karabulut Ö, Gülşen Ç. Anne bebek okulunun postpartum uyum süreci ve anne memnuniyeti üzerine etkisi [The effect of mother infant school on postpartum adaptation and mothers' satisfaction]. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2017;19(3):21-33.
- Mercer RT. Nursing support of the process of becoming a mother. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2006;35(5):649-51. Erratum in: J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2007;36(1):table of contents. [Crossref] [PubMed]
- Mercer RT. A theoretical framework for studying factors that impact on the maternal role. Nurs Res. 1981;30(2):73-7. [Crossref] [PubMed]
- Shrooti S, Mangala S, Nirmala P, Devkumari S, Dharanidhar B. Perceived maternal role competence among the mothers attending immunization clinics of Dharan, Nepal. Int J Community Based Nurs Midwifery. 2016;4(2):100-6. [PubMed] [PMC]
- Nystedt A, Högberg U, Lundman B. Women's experiences of becoming a mother after prolonged labour. J Adv Nurs. 2008;63(3):250-8. [Crossref] [PubMed]
- Pınar Ş. Yeni çocuk sahibi olmuş ebeveynlerin anne baba rolüne hazır olma durumu ile sosyodemografik özelliklerinin karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Medipol Üniversitesi; 2017. [Erişim tarihi: 5 Mart 2020]. [Crossref]
- Deave T, Johnson D. The transition to parenthood: what does it mean for fathers? J Adv Nurs. 2008;63(6):626-33. [Crossref] [PubMed]
- Gençer E. Gebeliğin istenme durumunun öznel mutluluğa etkisi [Yüksek lisans tezi]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi; 2019.
- Diener E, Diener C. Most people are happy. Psychological Science. 1996;7(3):181-5. [Crossref]
- Diener E. Subjective well-being. Psychological Bulletin. 1984;95(3):542-75. [Crossref] [PubMed]
- Coşkun E. Kişilerin mutluluk düzeyleri ve yaşam doyumlarının evlilik uyumları ile evlilik süreleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi; 2018.
- Eryılmaz A. Investigating adolescents' subjective well-being with respect to using subjective well-being increasing strategies and determining life goals. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences. 2011;24(1):44-51. [Crossref]
- Tavakol Z, Nasrabadi AN, Moghadam ZB, Salehiniya H. The presence of the child, the opportunity or a threat to marital satisfaction: A qualitative study. J Educ Health Promot. 2019;8:67. [PubMed] [PMC]
- Prinds C, Hvidt NC, Mogensen O, Buus N. Making existential meaning in transition to motherhood--a scoping review. Midwifery. 2014;30(6):733-41. [Crossref] [PubMed]
- Yağmur Y, Oltuluoğlu H, Ergin İO. İntrauterin dönemde fetal cinsiyetin annelerin mutluluk düzeyine etkisi [How does fetal gender affect mothers' levels of happiness during pregnancy]. ACU Sağlık Bil Derg. 2019;10(1):89-93. [Crossref]
- Manav G, Yıldırım F. Term ve preterm bebek annelerinin bebeklerini algılama durumları [Perception of term and preterm babies by their mothers]. Cumhuriyet Medical Journal. 2010;32(2):149-57. [Link]
- Kuğu N, Akyüz G. Gebelikte ruhsal durum [Psychical situation in pregnancy]. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2001;23(1):61-4. [Link]
- Terzioğlu F. Ebeveynliğe hazırlanma ve doğum öncesi bakım. Taşkın L, editör. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. 13. Baskı. Ankara: Reaksiyon Matbaacılık; 2016:157-99.
- Mete S. Gebenin sağlığını değerlendirme. Şirin A, editör. Kadın Sağlığı. 1. Baskı. İstanbul: Bedray Basın Yayıncılık Ltd. Şti; 2008:471-8.
- Matthey S. Assessing the experience of motherhood: the Being a Mother Scale (BaM-13). J Affect Disord. 2011;128(1-2):142-52. [Crossref] [PubMed]
- Sevimli Güler D. Annelerin algıladıkları sosyal destek ve annelik deneyimleri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Sakarya: Sakarya Üniver-sitesi; 2016. [Erişim tarihi: 27 Şubat 2020]. Erişim linki: [Link]
- Hills P, Argyle M. The Oxford Happiness Questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and İndividual Differences. 2002;33(7):1073-82. [Crossref]
- Doğan T, Sapmaz F. Oxford mutluluk ölçeği Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin üniversite öğrencilerinde incelenmesi [Examination of psychometric properties of the Turkish version form of the Oxford Happiness Questionnaire in university students]. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 2012;25(4):297-304. [Link]
- Erbay E, Topal S, Tiryaki Ö, Çınar N. Annelik deneyimi ile çocuk sevme düzeyi arasindaki ilişki ve etkileyen faktörlerin incelenmesi [Evaluation of the relationship between maternal experience and liking of children levels ond factor affecting]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2018;34(3):34-44. [Link]
- Küçükaslan S. Yenidoğan yoğun bakımda bebeği yatan annelerin annelik memnuniyeti ve ilişkili faktörler [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Okan Üniversitesi; 2019.
- Evcili F. Doğum sonu dönemdeki kadınların annelik rolüne hazıroluşluk durumlarının ve özgüvenlerinin değerlendirilmesi [The evaluation of readiness for maternal role and self-confidence among women in postpartum period]. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2018;27(1):56-61. [Link]
- Hıra S. Adölesan annelerin bebek bakımı hakkındaki özgüvenleri ile annelik memnuniyeti arasındaki ilişkinin ve etkileyen faktörlerin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Sakarya: Sakarya Üniversitesi; 2019. [Erişim tarihi: 26 Haziran 2020]. Erişim linki: [Link]
- Cır KG. Çocukların Ve Ebeveynlerinin Mutluluk ve Umut Düzeylerinin Karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi; 2019.
- Sezer T, Uyanık G, Karabulut AG, Sazlı EK. 5-6 yaşında çocuğu olan annelerin çocukluk deneyimleri ve öznel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [The investigation of relationship between childhood experiences and subjective happiness levels of the mothers that have 5-6 year-old-child]. Kalem Uluslar Arası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 2019;9(1):177-93. [Crossref]
.: İşlem Listesi