.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Tip 2 Diyabetli Bireylerde Kardiyovasküler Risk Düzeyi ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Kesitsel Araştırma
Determining the Relationship Between Cardiovascular Risk Level and Healthy Lifestyle Behaviors in Individuals with Type 2 Diabetes: Cross-Sectional Research
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2024;16(4):1188-97
doi: 10.5336/nurses.2024-103787
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Araştırma, Tip 2 diyabetli bireylerde kardiyovasküler risk düzeyleri ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntemler: Araştırma bir üniversite hastanesinin endokrinoloji kliniğinde Nisan-Ekim 2022 tarihleri arasında dâhil edilme kriterlerini karşılayan 131 hasta ile kesitsel olarak yapıldı. Araştırma verileri hasta bilgi formu, Framingham risk skoru ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II soru formu ile toplandı. Veri analizinde; sayı, yüzde, ortalama gibi tanımlayıcı istatistik ile birlikte normal dağılım testinden sonucunda tek yönlü varyans analizi, Mann-Whitney U, Kruskall-Wallis testleri, korelasyon analizinde ise Spearman korelasyon testi kullanıldı. Anlamlılık düzeyi olarak p<0,05 kabul edildi. Bulgular: Araştırmada, katılımcıların Framingham kardiyovasküler risk skoru puan ortalamalarının 10,48±4,52, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği puan ortalamalarının 96,10±17 olduğu belirlendi. Framingham kardiyovasküler risk toplam puanı ile yaş, sistolik kan basıncı ve diyastolik kan basıncı arasında zayıf pozitif anlamlı bir ilişki belirlendi (p<0,05). Framingham kardiyovasküler risk toplam skoru ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği toplam puan ve alt boyut puanları arasında anlamlı istatistiksel ilişki bulunmadı (p>0,05). Sonuç: Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda hemşirelerin, Tip 2 diyabetli bireylerde diyabet tedavisine uyum, kronik hastalıkların önlenmesi ve yönetimi, hipertansiyonun denetim altına alınması ve kilo kontrolü gibi önlenebilir kardiyovasküler risk faktörleri konularında hemşirelik girişimlerini planlanması ve bireylere eğitim verilmesi önerilir.
Anahtar Kelimeler: Diabetes mellitus; kalp hastalığı risk faktörleri; sağlıklı yaşam biçimi
Amaç: Araştırma, Tip 2 diyabetli bireylerde kardiyovasküler risk düzeyleri ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntemler: Araştırma bir üniversite hastanesinin endokrinoloji kliniğinde Nisan-Ekim 2022 tarihleri arasında dâhil edilme kriterlerini karşılayan 131 hasta ile kesitsel olarak yapıldı. Araştırma verileri hasta bilgi formu, Framingham risk skoru ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II soru formu ile toplandı. Veri analizinde; sayı, yüzde, ortalama gibi tanımlayıcı istatistik ile birlikte normal dağılım testinden sonucunda tek yönlü varyans analizi, Mann-Whitney U, Kruskall-Wallis testleri, korelasyon analizinde ise Spearman korelasyon testi kullanıldı. Anlamlılık düzeyi olarak p<0,05 kabul edildi. Bulgular: Araştırmada, katılımcıların Framingham kardiyovasküler risk skoru puan ortalamalarının 10,48±4,52, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği puan ortalamalarının 96,10±17 olduğu belirlendi. Framingham kardiyovasküler risk toplam puanı ile yaş, sistolik kan basıncı ve diyastolik kan basıncı arasında zayıf pozitif anlamlı bir ilişki belirlendi (p<0,05). Framingham kardiyovasküler risk toplam skoru ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği toplam puan ve alt boyut puanları arasında anlamlı istatistiksel ilişki bulunmadı (p>0,05). Sonuç: Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda hemşirelerin, Tip 2 diyabetli bireylerde diyabet tedavisine uyum, kronik hastalıkların önlenmesi ve yönetimi, hipertansiyonun denetim altına alınması ve kilo kontrolü gibi önlenebilir kardiyovasküler risk faktörleri konularında hemşirelik girişimlerini planlanması ve bireylere eğitim verilmesi önerilir.
Anahtar Kelimeler: Diabetes mellitus; kalp hastalığı risk faktörleri; sağlıklı yaşam biçimi
ABSTRACT
Objective: The research was conducted to determine the relationship between cardiovascular risk levels and healthy lifestyle behaviors in individuals with Type 2 diabetes. Material and Methods: The research was conducted cross-sectionally in the endocrinology clinic of a university hospital between April and October 2022 with 131 patients who met the inclusion criteria. The research data was collected with the Patient information form, Framingham risk score and Healthy Lifestyle Behavior Scale-II questionnaire. In data analysis, one-way analysis of variance,MannWhitney U, Kruskall-Wallis tests were used as a result of normal distributiontest along with descriptive statistics such as number, percentage,mean, and Spearman Correlation test was used in correlation analysis.p<0.05 was accepted as the significance level. Results: In the study, it was determined that the participants' mean Framingham cardiovascular risk score score was 10.48±4.52, and their Healthy Lifestyle Behavior Scale mean score was 96.10±17. A weak positive significant correlation was found between Framingham cardiovascular risk total score and age, systolic blood pressure and diastolic blood pressure (p<0.05).. There was no significant statistical relationship between the Framingham cardiovascular risk total score and the Healthy Lifestyle Behaviors Scale total score and subscale scores (p>0.05). Conclusion: In line with the results obtained in the study, it is recommended that nurses plan nursing interventions and provide training to individuals on preventable cardiovascular risk factors such as compliance with diabetes treatment, prevention and management of chronic diseases, control of hypertension and weight control in individuals with Type 2 diabetes.
Keywords: Diabetes mellitus; heart disease risk factor; healthy lifestyle
Objective: The research was conducted to determine the relationship between cardiovascular risk levels and healthy lifestyle behaviors in individuals with Type 2 diabetes. Material and Methods: The research was conducted cross-sectionally in the endocrinology clinic of a university hospital between April and October 2022 with 131 patients who met the inclusion criteria. The research data was collected with the Patient information form, Framingham risk score and Healthy Lifestyle Behavior Scale-II questionnaire. In data analysis, one-way analysis of variance,MannWhitney U, Kruskall-Wallis tests were used as a result of normal distributiontest along with descriptive statistics such as number, percentage,mean, and Spearman Correlation test was used in correlation analysis.p<0.05 was accepted as the significance level. Results: In the study, it was determined that the participants' mean Framingham cardiovascular risk score score was 10.48±4.52, and their Healthy Lifestyle Behavior Scale mean score was 96.10±17. A weak positive significant correlation was found between Framingham cardiovascular risk total score and age, systolic blood pressure and diastolic blood pressure (p<0.05).. There was no significant statistical relationship between the Framingham cardiovascular risk total score and the Healthy Lifestyle Behaviors Scale total score and subscale scores (p>0.05). Conclusion: In line with the results obtained in the study, it is recommended that nurses plan nursing interventions and provide training to individuals on preventable cardiovascular risk factors such as compliance with diabetes treatment, prevention and management of chronic diseases, control of hypertension and weight control in individuals with Type 2 diabetes.
Keywords: Diabetes mellitus; heart disease risk factor; healthy lifestyle
REFERANSLAR:
- Damaskos C, Garmpis N, Kollia P, Mitsiopoulos G, Barlampa D, Drosos A, et al. Assessing cardiovascular risk in patients with diabetes: an update. Curr Cardiol Rev. 2020;16(4):266-74. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Tanrıverdi B, Savaş Tetik S. Aterosklerozun patofizyolojisi ve risk faktörleri [Pathophysiology and risk factors of atherosclerosis]. Marmara Pharmaceutical Journal. 2017;21(1):1-9. [Crossref]
- Civek S, Akman M. Dünyada ve Türkiye'de kardiyovasküler hastalıkların sıklığı ve riskin değerlendirilmesi [Frequency and risk assessment of cardiovascular diseases in the world and Turkey]. Jour Turk Fam Phy 2022;13(1):21-8. [Crossref]
- Keskin Ö, Balcı B. Diabetes mellitus ve kardiyovasküler komplikasyonlar [Diabetes mellitus and cardiovascular complications]. Kafkas J Med Sci 2011;1(2):81-5. [Crossref]
- Karakoç Kumsar A, Taşkın Yılmaz F. Kardiyovasküler hastalıklar risk faktörlerinden korunmada hemşirenin rolü korunmada hemşirenin rolü [The role of nurses in the prevention of cardiovascular risk factors]. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;2(4):18-27. [Crossref]
- Bozdemir Özel C, Arıkan H, Dağdelen S, Çalık Kütükcü E, Karadüz BN, Kabakcı G, et al. Tip 2 diyabetli bireylerde kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri bilgi düzeyi ve fiziksel aktivite seviyelerinin incelenmesi [Investigation of cardiovascular disease risk factors knowledge and physical activity levels in patients with Type 2 diabetes]. Journal Of Exercise Therapy And Rehabilitation. 2021;8(1):99-105. [Link]
- Franklin BA, Myers J, Kokkinos P. Importance of lifestyle modification on cardiovascular risk reduction: counseling strategies to maximize patient outcomes. J Cardiopulm Rehabil Prev. 2020;40(3):138-43. [Crossref] [PubMed]
- Bartels DW, Davidson MH, Gong WC. Type 2 diabetes and cardiovascular disease: reducing the risk. J Manag Care Pharm. 2007;13(2 Suppl A):S2-15; quiz S16-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yavuz R, Yavuz DH, Tontuş Ö. Artan mortalite ve morbidite nedeni olarak kardiyovasküler risk faktörlerine sistematik yaklaşım [A systematic approach to the cardiovascular risk factors as the cause of incremental mortality and morbidity]. Journal of Experimental and Clinical Medicine. 2013;30(1):47-53. [Crossref]
- Liu G, Li Y, Hu Y, Zong G, Li S, Rimm EB, et al. Influence of lifestyle on incident cardiovascular disease and mortality in patients with diabetes mellitus. J Am Coll Cardiol. 2018;71(25):2867-76. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Asil E, Haklı G, Yılmaz MV, Özdoğan Y, Uçar A, Çakıroğlu FP, et al. 65 yaş ve üstü bireylerin Framingham risk skoruna göre kardiyovasküler risk faktörleri [Cardiovascular risk factors according to Framingham risk score for individuals aged 65 and over]. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;24(3):129-34. [Link]
- Walker SN, Hill-Polrecky DM. Psychometric evaluation of the health promoting lifestyle profile-II. 1996. [Link]
- Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II'nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;12(1):1-13. [Link]
- ElSayed NA, Aleppo G, Aroda VR, Bannuru RR, Brown FM, Bruemmer D, et al. 3. Prevention or delay of Type 2 diabetes and associated comorbidities: standards of care in diabetes-2023. Diabetes Care. 2023;46(Suppl 1):S41-S8. Erratum in: Diabetes Care. 2023;46(9):1716-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- ElSayed NA, Aleppo G, Aroda VR, Bannuru RR, Brown FM, Bruemmer D, et al. 10. Cardiovascular disease and risk management: standards of care in diabetes-2023. Diabetes Care. 2023;46(Suppl 1):S158-S90. Erratum in: Diabetes Care. 2023;46(4):898. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Summary of revisions for the 2009 Clinical Practice Recommendations. Diabetes Care. 2009;32 Suppl 1(Suppl 1):S3-5. Erratum in: Diabetes Care. 2009;32(4):754. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Lorber D. Importance of cardiovascular disease risk management in patients with Type 2 diabetes mellitus. Diabetes Metab Syndr Obes. 2014;7:169-83. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Gür CÇ, Polat H, Müderrisoglu C, Altunoglu E, Yılmaz M. Tip 2 diyabet hastalarında diyabet regülasyonu, HbA1C, diyabet yası, BMI, dislipidemi ve mikroalbuminüri ile makrovasküler komplikasyonların karşılaştırılması [In patients with Type-2 diabetes, diabetes regulation, HBA1C, duration of diabetes, BMI, dyslipidemia, and microalbuminuria compared with macrovascular complications]. İstanbul Med J. 2013;14:243-47. [Crossref]
- Wagner J, Abbott G, Lacey K. Knowledge of heart disease risk among spanish speakers with diabetes: the role of interpreters in the medical encounter. Ethn Dis. 2005;15(4):679-84. [PubMed]
- Tocci G, Battistoni A, D'Agostino M, Palano F, Passerini J, Francia P, et al. Impact of hypertension on global cardiovascular risk stratification: analysis of a large cohort of outpatient population in Italy. Clin Cardiol. 2015;38(1):39-47. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Emdin CA, Rahimi K, Neal B, Callender T, Perkovic V, Patel A. Blood pressure lowering in Type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis. JAMA. 2015;313(6):603-15. [Crossref] [PubMed]
- Ettehad D, Emdin CA, Kiran A, Anderson SG, Callender T, Emberson J, et al. Blood pressure lowering for prevention of cardiovascular disease and death: a systematic review and meta-analysis. Lancet. 2016;387(10022):957-67. [Crossref] [PubMed]
- Brunström M, Carlberg B. Effect of antihypertensive treatment at different blood pressure levels in patients with diabetes mellitus: systematic review and meta-analyses. BMJ. 2016;352:i717. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Thomopoulos C, Parati G, Zanchetti A. Effects of blood-pressure-lowering treatment on outcome incidence in hypertension: 10-Should blood pressure management differ in hypertensive patients with and without diabetes mellitus? Overview and meta-analyses of randomized trials. J Hypertens. 2017;35(5):922-44. [Crossref] [PubMed]
- Satman I, Yilmaz T, Sengül A, Salman S, Salman F, Uygur S, et al. Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: results of the turkish diabetes epidemiology study (TURDEP). Diabetes Care. 2002;25(9):1551-6. [Crossref] [PubMed]
- Vázquez LA, Rodríguez Á, Salvador J, Ascaso JF, Petto H, Reviriego J. Relationships between obesity, glycemic control, and cardiovascular risk factors: a pooled analysis of cross-sectional data from Spanish patients with type 2 diabetes in the preinsulin stage. BMC Cardiovasc Disord. 2014;14:153. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Çıtıl R, Öztürk Y, Günay O. Kayseri il merkezinde bir sağlık ocağına başvuran diyabetik hastalarda metabolik kontrol durumu ve eşlik eden faktörler [Metabolic regulation and related factors in diabetic patients referred to a primary health center in provincial center of Kayseri]. Erciyes Tıp Dergisi. 2010;32:111-22. [Link]
- Li G, Zhang P, Wang J, An Y, Gong Q, Gregg EW, et al. Cardiovascular mortality, all-cause mortality, and diabetes incidence after lifestyle intervention for people with impaired glucose tolerance in the Da Qing Diabetes Prevention Study: a 23-year follow-up study. Lancet Diabetes Endocrinol. 2014;2(6):474-80. [Crossref] [PubMed]
- Kayaniyil S, Ardern CI, Winstanley J, Parsons C, Brister S, Oh P, et al. Degree and correlates of cardiac knowledge and awareness among cardiac inpatients. Patient Educ Couns. 2009;75(1):99-107. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Laing SP, Swerdlow AJ, Slater SD, Burden AC, Morris A, Waugh NR, et al. Mortality from heart disease in a cohort of 23,000 patients with insulin-treated diabetes. Diabetologia. 2003;46(6):760-5. [Crossref] [PubMed]
- Diabetes Control and Complications Trial/Epidemiology of Diabetes Interventions and Complications (DCCT/EDIC) Research Group. Risk factors for cardiovascular disease in Type 1 diabetes. Diabetes. 2016;65(5):1370-9. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Costacou T, Evans RW, Orchard TJ. High-density lipoprotein cholesterol in diabetes: is higher always better? J Clin Lipidol. 2011;5(5):387-94. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Peters SA, Huxley RR, Woodward M. Diabetes as risk factor for incident coronary heart disease in women compared with men: a systematic review and meta-analysis of 64 cohorts including 858,507 individuals and 28,203 coronary events. Diabetologia. 2014;57(8):1542-51. [Crossref] [PubMed]
- El Mokadem NM. Health promoting lifestyle behaviors among women at high risk for cardiovascular diseases. The Medical Journal of Cairo University. 2013;81(2):83-8. [Link]
.: İşlem Listesi