.: DERLEME
Siber Şiddetin Önlenmesine Yönelik Tedbirler ve Hemşirelerin Rolü: Geleneksel Derleme
The Measures to Prevent Cyber Violence and the Roles of Nurses: Traditional Review
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2022;14(1):232-8
doi: 10.5336/nurses.2021-81741
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
İnsanlık tarihi kadar eski olan ve her gün artarak farklı şekillerde kendini gösteren şiddet, halk sağlığını tehdit eden önemli bir sorundur. Şiddet, kişinin kendine veya bir başka canlıya zarar verme niyetiyle kasıtlı olarak güç kullanmayı içeren, biyolojik, sosyal, kültürel, ekonomik, politik ve psikolojik nedenleri olan, kişinin düşünce ve davranışlarıyla ilişkili, çok boyutlu bir olgudur. Dünya Sağlık Örgütüne göre şiddet; kişinin kendine yönelik uyguladığı şiddet, kişiler arası şiddet ve kolektif şiddet olarak 3'e ayrılmaktadır. Uygulama türüne göre ise fiziksel, cinsel, duygusal, ekonomik ve siber şiddet olmak üzere 5'e ayrılmaktadır. Toplumun her kesiminde ve her yaş grubunda önemli sağlık sorunlarına neden olan siber şiddet, küresel ve ciddi bir halk sağlığı problemidir. Siber şiddet, bilişim teknolojisi araçlarından birini veya birkaçını kullanarak, karşıdaki kişinin kasıtlı olarak rahatsız edilmesi, tehdit edilmesi veya zarar verilmesi olarak tanımlanmaktadır. Siber şiddet küresel olarak her yaş grubu ve her kesim birey tarafından deneyimlenmesine rağmen geleneksel şiddet kadar dikkate alınmamakta ve rapor edilmemektedir. Siber şiddetin önlenmesi için güvenli internet kullanımının bilinmesi, internetin yararlarının ve zararlarının objektif şekilde değerlendirilmesi gerekir. Hemşireler, multidisipliner yaklaşımla farklı gruplara yapacağı eğitimlerle siber şiddetin önlenmesine katkı sağlayabilir. Bu derlemede, siber şiddet kavramına ve siber şiddetin önlenmesine yönelik hemşirelik uygulamalarına yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Şiddet; siber zorbalık; hemşireler; önleyici tedbirler
İnsanlık tarihi kadar eski olan ve her gün artarak farklı şekillerde kendini gösteren şiddet, halk sağlığını tehdit eden önemli bir sorundur. Şiddet, kişinin kendine veya bir başka canlıya zarar verme niyetiyle kasıtlı olarak güç kullanmayı içeren, biyolojik, sosyal, kültürel, ekonomik, politik ve psikolojik nedenleri olan, kişinin düşünce ve davranışlarıyla ilişkili, çok boyutlu bir olgudur. Dünya Sağlık Örgütüne göre şiddet; kişinin kendine yönelik uyguladığı şiddet, kişiler arası şiddet ve kolektif şiddet olarak 3'e ayrılmaktadır. Uygulama türüne göre ise fiziksel, cinsel, duygusal, ekonomik ve siber şiddet olmak üzere 5'e ayrılmaktadır. Toplumun her kesiminde ve her yaş grubunda önemli sağlık sorunlarına neden olan siber şiddet, küresel ve ciddi bir halk sağlığı problemidir. Siber şiddet, bilişim teknolojisi araçlarından birini veya birkaçını kullanarak, karşıdaki kişinin kasıtlı olarak rahatsız edilmesi, tehdit edilmesi veya zarar verilmesi olarak tanımlanmaktadır. Siber şiddet küresel olarak her yaş grubu ve her kesim birey tarafından deneyimlenmesine rağmen geleneksel şiddet kadar dikkate alınmamakta ve rapor edilmemektedir. Siber şiddetin önlenmesi için güvenli internet kullanımının bilinmesi, internetin yararlarının ve zararlarının objektif şekilde değerlendirilmesi gerekir. Hemşireler, multidisipliner yaklaşımla farklı gruplara yapacağı eğitimlerle siber şiddetin önlenmesine katkı sağlayabilir. Bu derlemede, siber şiddet kavramına ve siber şiddetin önlenmesine yönelik hemşirelik uygulamalarına yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Şiddet; siber zorbalık; hemşireler; önleyici tedbirler
ABSTRACT
Violence, which is as old as human history and increasingly manifests itself in various ways every day, is an important problem that threatens public health. Violence is a multidimensional phenomenon associated with an individual's thoughts and behaviors, which involves intentionally using force with the intent to self-harm or harm another living being, has biological, social, cultural, economic, political and psychological reasons. According to the World Health Organization, violence is divided into three: self-inflicted, interpersonal or collective violence. According to its type, it is divided into five: physical, sexual, emotional, economic and cyber violence. Cyber violence, which causes significant health problems in every part of society and in every age group, is a global and serious public health problem. Cyber violence is defined as disturbing, threatening, or harming the others intentionally by using one or more of the information technology tools. Although cyber violence is globally experienced by every age group and every individual in every segment, it is not considered and reported as much as the traditional violence. It is necessary to know the use of secure Internet, and to evaluate its benefits and damages objectively for the prevention of cyber violence. Nurses can contribute to the prevention of cyber violence by the training to be provided to different groups with a multidisciplinary approach. In this regard, this review addresses the concept of cyber violence and nursing practices in the prevention of cyber violence.
Keywords: Violence; cyberbullying; nurses; preventive measures
Violence, which is as old as human history and increasingly manifests itself in various ways every day, is an important problem that threatens public health. Violence is a multidimensional phenomenon associated with an individual's thoughts and behaviors, which involves intentionally using force with the intent to self-harm or harm another living being, has biological, social, cultural, economic, political and psychological reasons. According to the World Health Organization, violence is divided into three: self-inflicted, interpersonal or collective violence. According to its type, it is divided into five: physical, sexual, emotional, economic and cyber violence. Cyber violence, which causes significant health problems in every part of society and in every age group, is a global and serious public health problem. Cyber violence is defined as disturbing, threatening, or harming the others intentionally by using one or more of the information technology tools. Although cyber violence is globally experienced by every age group and every individual in every segment, it is not considered and reported as much as the traditional violence. It is necessary to know the use of secure Internet, and to evaluate its benefits and damages objectively for the prevention of cyber violence. Nurses can contribute to the prevention of cyber violence by the training to be provided to different groups with a multidisciplinary approach. In this regard, this review addresses the concept of cyber violence and nursing practices in the prevention of cyber violence.
Keywords: Violence; cyberbullying; nurses; preventive measures
REFERANSLAR:
- Güneri Yöyen E. Şiddet türleri ve kişilik özellikleri [Violence and personality traits]. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi. 2017;1(1):35-50. [Crossref]
- World Health Organization. © 2020 WHO. [Erişim tarihi: 17.06.2020]. School-based violence prevention: a practical handbook 2019. Erişim linki: [Link]
- Çakır Koçak Y, Öztürk Can H. Flört şiddeti: tanımı, sınıflaması ve değerlendirmesi. Özbaşaran F, editör. Toplumsal Cinsiyet ve Kadın. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2019. p.43-53. [Link]
- Polat O. Şiddet [Violence]. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 2016;22(1):15-34. [Link]
- Kričkić D, ?incek D, Babić Čikes A. Sexting, cyber-violence and sexually risk behaviour among college students. Criminology & Social Integration Journal. 2017;25(2):15-28. [Crossref]
- Jones LM, Mitchell KJ, Finkelhor D. Online harassment in context: trends from three youth internet safety surveys (2000, 2005, 2010). Psychology of Violence. 2013;3(1):53-69. [Crossref]
- Backe E, Lilleston P, McCleary-Sills J. Networked individuals, gendered violence: a literature review of cyberviolence. Violence and Gender. 2018;5(3):135-46. [Crossref]
- Gürhan N. Her yönü ile akran zorbalığı [All aspects of the bullying]. Turkiye Klinikleri J Psychiatr Nurs-Special Topics. 2017;3(2):175-81. [Link]
- Smith K, Cénat JM, Lapierre A, Dion J, Hébert M, Côté K. Cyber dating violence: Prevalence and correlates among high school students from small urban areas in Quebec. J Affect Disord. 2018;234:220-3. [Crossref] [PubMed]
- Arfi N, Agarwal S. Assessment of types of cyber crime faced by elderly across residence. International Journal of Engineering and Science. 2013;2(6):1-3. [Link]
- Dikmen M, Tuncer M. Akademisyenlerin siber zorbalığa yönelik algıları ve mücadele etme yöntemleri [Scholar's perceptions and struggle methods aganist cyberbullying]. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017;31:675-86. [Crossref]
- Aricak T, Siyahhan S, Uzunhasanoglu A, Saribeyoglu S, Ciplak S, Yilmaz N, et al. Cyberbullying among Turkish adolescents. Cyberpsychol Behav. 2008;11(3):253-61. [Crossref] [PubMed]
- Aslan A, Önay Doğan B. Çevrimiçi şiddet: bir siber zorbalık alanı olarak "potinss" örneği [Online violence: the case of "potinss" as a cyber-bullying space]. Marmara İletişim Dergisi. 2017;27:95-119. [Crossref]
- Eroğlu Y, Güler N. Koşullu öz değer, riskli internet davranışları ve siber zorbalık/ mağduriyet arasındaki ilişkinin incelenmesi [The investigation relationships among contingencies of self-worth, risky internet behaviors and cyberbullying/cybervictimization]. Sakarya University Journal of Education. 2015;5(3):118-29. [Crossref]
- Özmen Yüksel Ş. Dijital şiddet, siber zorbalık ve yeni medya okuryazarlığı üzerine bir değerlendirme [An evaluation on digital violence, cyber bullying and social media literacy]. Journal of International Social Research. 2018;11(61):958-66. [Crossref]
- Aksaray S. Siber zorbalık [Cyberbullying]. ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2011;20(2): 405-32. [Link]
- Arıcak OT, Kınay H, Tanrıkulu T. Siber zorbalık ölçeğinin ilk psikometrik bulguları [Initial psychometric findings of cyber bullying scale]. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi. 2012;17(1): 101-14. [Link]
- Kub J, Feldman MA. Bullying prevention: a call for collaborative efforts between school nurses and school psychologists. Psychology in the Schools. 2015;52(7):658-71. [Crossref]
- World Health Organization [İnternet]. © 2020 WHO. [Erişim tarihi: 17.06.2020]. Global status report on violence prevention 2014. Erişim linki: [Link]
- Lantta T, Anttila M, Kontio R, Adams CE, Välimäki M. Violent events, ward climate and ideas for violence prevention among nurses in psychiatric wards: a focus group study. Int J Ment Health Syst. 2016;10:27. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Van Ouytsel J, Torres E, Choi HJ, Ponnet K, Walrave M, Temple JR. The associations between substance use, sexual behaviors, bullying, deviant behaviors, health, and cyber dating abuse perpetration. J Sch Nurs. 2017;33(2):116-22. [Crossref] [PubMed]
- T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü [İnternet]. © 2020 Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. [Erişim tarihi: 17.06.2020]. Yayınlarımız. Erişim linki: [Link]
- Aslan A, Karakuş Yılmaz T. Türkiye'de güvenli internet kullanımına yönelik gerçekleştirilen uygulamalar [Practices developed towards safer internet use in Turkey]. Dumlupınar University Journal of Social Science. 2017;53: 121-43. [Link]
- Yılmaz FGK, Çavuş Ezin Ç. Ebeveynlerin bilgi güvenliği farkındalıklarının incelenmesi [The study of parents' awareness of information security]. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama. 2017;7(2):41-57. [Crossref]
- Özbey H, Başdaş Ö. Ergenlerde zorbalık ve hemşirelik yaklaşımı [Bullying in adolescents and nursing approach]. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2020;7(1):46-50. [Link]
- Demir K, Küçük S. Akran zorbalığı önleme ve müdahale programlarında güncel yaklaşımlar ve hemşirelik rolleri [Current approaches and nursing roles in peer bullying prevention and intervention programs]. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. 2020;3(2):87-102. [Link]
.: İşlem Listesi