.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Hemşirelerde Etik Duyarlılık Anketi'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Adaptation of the Ethical Sensitivity Questionnaire in Nurses into Turkish: Validity and Reliability Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2024;16(4):1059-68
doi: 10.5336/nurses.2024-102326
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Çalışmamızın amacı ''Etik Duyarlılık Anketi''nin hemşire popülasyonu üzerindeki Türkçe geçerliliğini ve güvenilirliğini araştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Orijinal anketin çeviri-geri çeviri aşamaları tamamlandıktan sonra kapsam geçerliliği incelendi. Kapsam geçerliliği sağlandığı tespit edildikten sonra Türkiye genelinde hemşire olarak görev yapmakta olan bireyler araştırmanın pilot uygulamasına katıldı. Veri toplama aracı olarak sosyodemografik bilgileri içeren kişisel bilgi formu, Ahlaki Duyarlılık Anketi, Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan Etik Duyarlılık Anketi kullanıldı. Örneklemin en az %25'ine 15 gün sonra retest uygulaması yapıldı. Veriler SPSS v.23 paket programı ile incelendi. Bulgular: Anketin kapsam geçerliliği için 14 alan uzmanından görüş alındı. Anlaşılırlık değerlendirmesi sonucu maddelerin kapsam geçerlilik oranı 0,857-1,000 aralığında hesaplanırken anketin kapsam geçerlilik oranı 0,951 olarak belirlendi. Çalışmanın pilot uygulamasına 268 hemşire dâhil edildi. Pilot uygulama sonrası elde edilen verilerde Kaiser-Meyer-Olkin değeri (0,789), Bartlett küresellik testi ki-kare sonucu (567,045), p değeri (˂0,001), ''anti-image'' korelasyon değerleri (˃0,50; en düşük: 0,665, en yüksek: 0,860) açıklayıcı faktör analizi yapmak için uygundu. Buna göre anketin açıkladığı kümülatif varyans oranı %46,275 olup 13 maddeli ankette öz değeri 1'den büyük 3 faktörlü yapı (bireylere saygı, dağıtımsal adalet, hastaların mahremiyetinin korunması) oluştu. Ancak Türkçeye uyarlanan anketin maddelerinin kaydığı alt boyutlar orijinal ankete göre farklılık gösterebildi. Anketin Cronbach alfa katsayısı 0,755 idi. Etik Duyarlılık Anketi'nin Ahlaki Duyarlılık Anketi ile korelasyonu negatif yönde ve düşük düzeyde oldu (p˂0,05). Test ve retest uygulamalarındaki cevaplar dikkate alındığında, faktörlerdeki ve toplam puandaki sonuçlar arasında fark bulunmadı (p˃0,05). Sonuç: Etik Duyarlılık Anketi'nin, Türk hemşirelerin etik duyarlılık düzeylerini ölçmek amacıyla kullanılabilecek oldukça güvenilir bir anket olduğu belirlendi.
Anahtar Kelimeler: Etik; güvenirlik ve geçerlik; hemşirelik; hemşirelik etiği; anket
Amaç: Çalışmamızın amacı ''Etik Duyarlılık Anketi''nin hemşire popülasyonu üzerindeki Türkçe geçerliliğini ve güvenilirliğini araştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Orijinal anketin çeviri-geri çeviri aşamaları tamamlandıktan sonra kapsam geçerliliği incelendi. Kapsam geçerliliği sağlandığı tespit edildikten sonra Türkiye genelinde hemşire olarak görev yapmakta olan bireyler araştırmanın pilot uygulamasına katıldı. Veri toplama aracı olarak sosyodemografik bilgileri içeren kişisel bilgi formu, Ahlaki Duyarlılık Anketi, Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan Etik Duyarlılık Anketi kullanıldı. Örneklemin en az %25'ine 15 gün sonra retest uygulaması yapıldı. Veriler SPSS v.23 paket programı ile incelendi. Bulgular: Anketin kapsam geçerliliği için 14 alan uzmanından görüş alındı. Anlaşılırlık değerlendirmesi sonucu maddelerin kapsam geçerlilik oranı 0,857-1,000 aralığında hesaplanırken anketin kapsam geçerlilik oranı 0,951 olarak belirlendi. Çalışmanın pilot uygulamasına 268 hemşire dâhil edildi. Pilot uygulama sonrası elde edilen verilerde Kaiser-Meyer-Olkin değeri (0,789), Bartlett küresellik testi ki-kare sonucu (567,045), p değeri (˂0,001), ''anti-image'' korelasyon değerleri (˃0,50; en düşük: 0,665, en yüksek: 0,860) açıklayıcı faktör analizi yapmak için uygundu. Buna göre anketin açıkladığı kümülatif varyans oranı %46,275 olup 13 maddeli ankette öz değeri 1'den büyük 3 faktörlü yapı (bireylere saygı, dağıtımsal adalet, hastaların mahremiyetinin korunması) oluştu. Ancak Türkçeye uyarlanan anketin maddelerinin kaydığı alt boyutlar orijinal ankete göre farklılık gösterebildi. Anketin Cronbach alfa katsayısı 0,755 idi. Etik Duyarlılık Anketi'nin Ahlaki Duyarlılık Anketi ile korelasyonu negatif yönde ve düşük düzeyde oldu (p˂0,05). Test ve retest uygulamalarındaki cevaplar dikkate alındığında, faktörlerdeki ve toplam puandaki sonuçlar arasında fark bulunmadı (p˃0,05). Sonuç: Etik Duyarlılık Anketi'nin, Türk hemşirelerin etik duyarlılık düzeylerini ölçmek amacıyla kullanılabilecek oldukça güvenilir bir anket olduğu belirlendi.
Anahtar Kelimeler: Etik; güvenirlik ve geçerlik; hemşirelik; hemşirelik etiği; anket
ABSTRACT
Objective: The aim of our study is to investigate the Turkish validity and reliability of the ''Ethical Sensitivity Questionnaire'' in the nurse population. Material and Methods: The translation and backtranslation stages of the original questionnaire were completed and the content validity was examined. After the content validity was determined, individuals working as nurses throughout Türkiye participated in the pilot study of the research. Personal information form including sociodemographic information, Moral Sensitivity Questionnaire, and Ethical Sensitivity Questionnaire, the Turkish validity and reliability study of which was conducted, were used as data collection tools. At least 25% of the sample was retested after 15 days. Data were analysed with SPSS v.23 package programme. Results: For the content validity of the questionnaire, 14 field experts were consulted. As a result of the comprehensibility evaluation, the content validity rate of the items was calculated in the range of 0.857-1.000, while the content validity rate of the questionnaire was determined as 0.951. The pilot application of the study included 268 nurses. Kaiser-Meyer-Olkin value (0.789), Bartlett sphericity test chi-square result (567.045), p value (˂0.001), ''anti-image'' correlation values (˃0.50; lowest: 0.665, highest: 0.860) in the data obtained after the pilot application were suitable for exploratory factor analysis. Accordingly, the cumulative variance explained by the questionnaire was 46.275% and a three-factor structure (respect for individuals, distributive justice, protection of patients' privacy) with eigenvalues greater than 1 was formed in the 13- item questionnaire. However, the sub-dimensions in which the items of the questionnaire adapted to Turkish differed from the original questionnaire. Cronbach's alpha coefficient of the questionnaire was 0.755. The correlation of the Ethical Sensitivity Questionnaire with the Moral Sensitivity Questionnaire was negative and low (p˂0.05). Considering the responses in the test and retest applications, no difference was found between the results in the factors and total score (p˃0.05). Conclusion: It was determined that the Ethical Sensitivity Questionnaire is a highly reliable questionnaire that can be used to measure the ethical sensitivity levels of Turkish nurses.
Keywords: Ethics; reliability and validity; nursing; nursing ethics; questionnaire
Objective: The aim of our study is to investigate the Turkish validity and reliability of the ''Ethical Sensitivity Questionnaire'' in the nurse population. Material and Methods: The translation and backtranslation stages of the original questionnaire were completed and the content validity was examined. After the content validity was determined, individuals working as nurses throughout Türkiye participated in the pilot study of the research. Personal information form including sociodemographic information, Moral Sensitivity Questionnaire, and Ethical Sensitivity Questionnaire, the Turkish validity and reliability study of which was conducted, were used as data collection tools. At least 25% of the sample was retested after 15 days. Data were analysed with SPSS v.23 package programme. Results: For the content validity of the questionnaire, 14 field experts were consulted. As a result of the comprehensibility evaluation, the content validity rate of the items was calculated in the range of 0.857-1.000, while the content validity rate of the questionnaire was determined as 0.951. The pilot application of the study included 268 nurses. Kaiser-Meyer-Olkin value (0.789), Bartlett sphericity test chi-square result (567.045), p value (˂0.001), ''anti-image'' correlation values (˃0.50; lowest: 0.665, highest: 0.860) in the data obtained after the pilot application were suitable for exploratory factor analysis. Accordingly, the cumulative variance explained by the questionnaire was 46.275% and a three-factor structure (respect for individuals, distributive justice, protection of patients' privacy) with eigenvalues greater than 1 was formed in the 13- item questionnaire. However, the sub-dimensions in which the items of the questionnaire adapted to Turkish differed from the original questionnaire. Cronbach's alpha coefficient of the questionnaire was 0.755. The correlation of the Ethical Sensitivity Questionnaire with the Moral Sensitivity Questionnaire was negative and low (p˂0.05). Considering the responses in the test and retest applications, no difference was found between the results in the factors and total score (p˃0.05). Conclusion: It was determined that the Ethical Sensitivity Questionnaire is a highly reliable questionnaire that can be used to measure the ethical sensitivity levels of Turkish nurses.
Keywords: Ethics; reliability and validity; nursing; nursing ethics; questionnaire
REFERANSLAR:
- Muramatsu T, Nakamura M, Okada E, Katayama H, Ojima T. The development and validation of the ethical sensitivity questionnaire for nursing students. BMC Medical Education. 2019;19(1):1-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yuguero O, Esquerda M, Viñas J, Soler-Gonzalez J, Pifarré J. Ethics and empathy: The relationship between moral reasoning, ethical sensitivity and empathy in medical students. Rev Clin Esp (Barc). 2019;219(2):73-8. English, Spanish. [Crossref] [PubMed]
- Cerit B, Çoşkun S, Çalışkan MA, Temelli G. The Relationship Between Nurses' Ethical Sensitivity Levels and Their Attitudes Toward Principles About Die with Dignity. J Relig Health. 2021;60(1):162-77. [Crossref] [PubMed]
- Stankovska G, Dimitrovski D, Memedi I, Ibraimi Z. Ethical Sensitivity and Global Competence Among University Students. BCES. 2019;17(4):132-8. [Link]
- Chiffey CJ. An exploration of clinical psychologists' ethical sensitivity. Canterbury Christ Church University (United Kingdom). 2018. [Link]
- Karaçar Y, Bademli K, Özgönül ML. Hemşirelerde kişisel değerler ile etik duyarlılık arasındaki ilişkinin belirlenmesi [Determining the relationship between personal values and ethical sensitivity in nurses]. TUOB. 2020;7(2):47-58. [Crossref]
- Öztürk EA, Şener A, Koç Z, Duran L. Factors influencing the ethical sensitivity of nurses working in a university hospital. East J Med. 2019;24(3):257-64. [Crossref]
- Mert Boğa S, Aydin Sayilan A, Kersu Ö, Baydemİr C. Perception of care quality and ethical sensitivity in surgical nurses. Nurs Ethics. 2020;27(3):673-85. [Crossref] [PubMed]
- Alpar R. Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik. Yenilenmiş 6. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık; 2020.
- Lützén K, Evertzon M, Nordin C. Moral sensitivity in psychiatric practice. Nurs Ethics. 1997;4(6):472-82. [Crossref] [PubMed]
- Tosun H. Ahlaki duyarlılık anketi (ADA): Türkçe geçerlik ve güvenirlik uyarlaması [Moral Sensitivity Questionnaire (MSQ): Turkish adaptation of the validity and reliability]. J Contemp Med. 2018;8(4):316-21. [Link]
- Çapık C. Gözüm S, Aksayan S. Intercultural scale adaptation stages, language and culture adaptation: updated guideline. FNJN. 2018;26(3):199-210. [Crossref]
- Özdamar K. Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi. 2. Baskı. Ankara: Nisan Kitabevi; 2017.
- Yeşilyurt S, Çapraz C. Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliliği için bir yol haritası [A road map for the content validity used in scale development studies]. Eefdergi. 2018;20(1):251-64. [Crossref]
- Orçan F. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi: İlk hangisi kullanılmalı [Exploratory and confirmatory factor analysis: which one to use first?]. EPOD. 2018;9(4):413-21. [Link]
- Tabachnick BG, Fidell LS. Using Multivariate Statistics. 6th ed. Boston MA: Pearson; 2013.
- Yaşlıoğlu MM. Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması [Factor analysis and validity in social sciences: application of exploratory and confirmatory factor analyses]. IUJSB. 2017;46:74-85. [Link]
- Can A. SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. 11. Baskı. Ankara: Pegem Yayıncılık; 2018.
- Cavalier J Jr, Hampton SB, Langford R, Symes L, Young A. The influence of race and gender on nursing care decisions: a pain management intervention. Pain Manag Nurs. 2018;19(3):238-45. [Crossref] [PubMed]
- Skirbekk H, Hem MH, Nortvedt P. Prioritising patient care: The different views of clinicians and managers. Nurs Ethics. 2018;25(6):746-59. [Crossref] [PubMed]
- Büyüköztürk Ş. Veri Analizi El Kitabı. 14. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2011.
- Karagöz Y, Kösterelioğlu İ. İletişim becerileri değerlendirme ölçeğinin faktör analizi metodu ile geliştirilmesi [Developing evaluation scale of communication skills with factor analysis]. DPUSBE. 2008;21:82-97. [Link]
.: İşlem Listesi