.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Akciğer Kanserli Hastaların Sosyal Destek Düzeyinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı İlişki Arayıcı Araştırma
Determining the Level of Social Support of Patients with Lung Cancer: Descriptive Relationship Looking Research
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2024;16(4):1207-15
doi: 10.5336/nurses.2023-100715
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, özel bir sağlık grubuna ait hastanede akciğer kanserli hastaların algıladıkları sosyal destek düzeyi ve etkileyen etmenlerin incelenmesi amacı ile planlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmaya temel oluşturulacak veriler ''Tanıtıcı Bilgiler Veri Formu'',''Kanser Hastası Sosyal Destek Ölçeği'' ve ''Araştırmacının Elde Ettiği Veriler Formu'' ile elde edilmiştir. Çalışma evrenini Muğla ili, Bodrum ilçesinde bulunan özel bir sağlık grubuna ait hastanenin ayaktan ve yatarak tedavi alan akciğer kanserli hastalar, örneklemini ise Haziran-Aralık 2020 tarihleri arasında bir önceki yıl akciğer kanseri tanısı alan araştırmaya dâhil edilme kriterlerine uyan 73 hasta oluşturmuştur. Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre katılımcıların %76,1'i erkek, %52,1'i 46-65 yaş arası, %45,1'i ilkokul mezunu ve %84,5'i evlidir. Hastaların medeni durumu, mesleği, tanı zamanına göre sosyal destek puanları arasında anlamlı fark bulundu (p<0,05). Hastaların; cinsiyet, yaş, eğitim, çalışma ve ekonomik durumu, sosyal destek alınan kişi, kanserin evresi ve aldığı tedaviye ilişkin değişkenlere göre sosyal destek puanları arasında anlamlı farklılık bulunmadı (p>0,05). Sonuç: Akciğer kanserli hastalar ile yaptığımız çalışma, bekâr olan, ev hanımı olan ve tanı konulduktan sonraki ilk 0-6 ay içinde olanlar daha yüksek sosyal desteğe sahiptir. Kanser nedeniyle aileden ve çevreden gelen sosyal desteğin rolü, tanının kabulünü kolaylaştırmada, tedavi sürecine uyum sağlamada ve psikososyal ve ekonomik zorluklarla baş etmede çok önemlidir. Kanser hastaları için aileden alınan sosyal destek ile kansere fiziksel, psikolojik uyum ve uzun yaşam arasında olumlu bir ilişki olduğu kanıtlanmıştır. Hastaların ihtiyaç duyduğu sosyal destek kaynaklarını fark etmelerini ve bunları harekete geçirecek gerekli müdahaleleri yaparak kullanabilmelerinin öğretilmesi algılanan sosyal destek seviyelerinin artırılmasına önemli ölçüde katkıda bulunabilirler.
Anahtar Kelimeler: Sosyal destek; akciğer kanseri; hasta
Amaç: Bu çalışma, özel bir sağlık grubuna ait hastanede akciğer kanserli hastaların algıladıkları sosyal destek düzeyi ve etkileyen etmenlerin incelenmesi amacı ile planlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmaya temel oluşturulacak veriler ''Tanıtıcı Bilgiler Veri Formu'',''Kanser Hastası Sosyal Destek Ölçeği'' ve ''Araştırmacının Elde Ettiği Veriler Formu'' ile elde edilmiştir. Çalışma evrenini Muğla ili, Bodrum ilçesinde bulunan özel bir sağlık grubuna ait hastanenin ayaktan ve yatarak tedavi alan akciğer kanserli hastalar, örneklemini ise Haziran-Aralık 2020 tarihleri arasında bir önceki yıl akciğer kanseri tanısı alan araştırmaya dâhil edilme kriterlerine uyan 73 hasta oluşturmuştur. Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre katılımcıların %76,1'i erkek, %52,1'i 46-65 yaş arası, %45,1'i ilkokul mezunu ve %84,5'i evlidir. Hastaların medeni durumu, mesleği, tanı zamanına göre sosyal destek puanları arasında anlamlı fark bulundu (p<0,05). Hastaların; cinsiyet, yaş, eğitim, çalışma ve ekonomik durumu, sosyal destek alınan kişi, kanserin evresi ve aldığı tedaviye ilişkin değişkenlere göre sosyal destek puanları arasında anlamlı farklılık bulunmadı (p>0,05). Sonuç: Akciğer kanserli hastalar ile yaptığımız çalışma, bekâr olan, ev hanımı olan ve tanı konulduktan sonraki ilk 0-6 ay içinde olanlar daha yüksek sosyal desteğe sahiptir. Kanser nedeniyle aileden ve çevreden gelen sosyal desteğin rolü, tanının kabulünü kolaylaştırmada, tedavi sürecine uyum sağlamada ve psikososyal ve ekonomik zorluklarla baş etmede çok önemlidir. Kanser hastaları için aileden alınan sosyal destek ile kansere fiziksel, psikolojik uyum ve uzun yaşam arasında olumlu bir ilişki olduğu kanıtlanmıştır. Hastaların ihtiyaç duyduğu sosyal destek kaynaklarını fark etmelerini ve bunları harekete geçirecek gerekli müdahaleleri yaparak kullanabilmelerinin öğretilmesi algılanan sosyal destek seviyelerinin artırılmasına önemli ölçüde katkıda bulunabilirler.
Anahtar Kelimeler: Sosyal destek; akciğer kanseri; hasta
ABSTRACT
Objective: This study was planned to examine the perceived social support level and influencing factors of lung cancer patients in a hospital belonging to a private health group. Material and Methods: The data to be used as the basis for the study were obtained with the ''Introductory Information DataForm'', ''Cancer Patient Social Support Scale'' and ''Data Form Obtained by the Researcher''. The study population consisted of lung cancer patients receiving outpatient and inpatient treatment in a hospital belonging to a private health group in Bodrum district of Muğla province, and the sample consisted of 73 patients who met the inclusion criteria and were diagnosed with lung cancer in the previous year between June and December 2020. Results: According to the research results, 76.1% of the participants were male, 52.1% were between the ages of 46- 65, 45.1% were primary school graduates and 84.5% were married. There was a significant difference between the social support scores of the patients according to their marital status, occupation, and time of diagnosis (p<0.05). There was no significant difference between the social support scores of the patients according to variables such as gender, age, education, work and economic status, the person from whom social support is received, the stage of cancer and the treatment they received (p>0.05). Conclusion: In our study with lung cancer patients, those who are single, housewives and those in the first 0-6 months after diagnosis have higher social support. The role of social support from family and the environment due to cancer is very important in facilitating the acceptance of the diagnosis, adapting to the treatment process and coping with psychosocial and economic difficulties. It has been proven that there is a positive relationship between the social support received from the family and the physical, psychological adaptation to cancer and longevity for cancer patients. Teaching patients to recognize the social support sources they need and to use them by making the necessary interventions to mobilize them can contribute significantly to increasing the levels of perceived social support.
Keywords: Social support; lung cancer; patient
Objective: This study was planned to examine the perceived social support level and influencing factors of lung cancer patients in a hospital belonging to a private health group. Material and Methods: The data to be used as the basis for the study were obtained with the ''Introductory Information DataForm'', ''Cancer Patient Social Support Scale'' and ''Data Form Obtained by the Researcher''. The study population consisted of lung cancer patients receiving outpatient and inpatient treatment in a hospital belonging to a private health group in Bodrum district of Muğla province, and the sample consisted of 73 patients who met the inclusion criteria and were diagnosed with lung cancer in the previous year between June and December 2020. Results: According to the research results, 76.1% of the participants were male, 52.1% were between the ages of 46- 65, 45.1% were primary school graduates and 84.5% were married. There was a significant difference between the social support scores of the patients according to their marital status, occupation, and time of diagnosis (p<0.05). There was no significant difference between the social support scores of the patients according to variables such as gender, age, education, work and economic status, the person from whom social support is received, the stage of cancer and the treatment they received (p>0.05). Conclusion: In our study with lung cancer patients, those who are single, housewives and those in the first 0-6 months after diagnosis have higher social support. The role of social support from family and the environment due to cancer is very important in facilitating the acceptance of the diagnosis, adapting to the treatment process and coping with psychosocial and economic difficulties. It has been proven that there is a positive relationship between the social support received from the family and the physical, psychological adaptation to cancer and longevity for cancer patients. Teaching patients to recognize the social support sources they need and to use them by making the necessary interventions to mobilize them can contribute significantly to increasing the levels of perceived social support.
Keywords: Social support; lung cancer; patient
REFERANSLAR:
- Çalışkan T, Duran S, Karadaş A, Ergün S, Tekir Ö. Kanser hastalarının yaşam kalitesi ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi [Assessment the levels of life quality and social support of the cancer patients]. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2015;17(1):27-36. [Crossref]
- Arslan A, Batmaz M, Yazıcı HG. Onkoloji kliniklerinde tedavi gören hastalarda yalnızlık ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki [Relationship between loneliness and social support levels in patients oncology]. Van Tıp Dergisi. 2022;29(2):168-76. [Crossref]
- Gülhan PY, Ataoğlu Ö, Balbay EG, Annakkaya AN. Akciğer kanseri tanısıyla serviste yatırılarak izlenen hastalarımızın genel özellikleri [General features of patients followed up in hospital with diagnosis of lung cancer]. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2019;9(3):150-4. [Link]
- Başol İ, Özoğlu E, Ozan NH, Nergis A, Hancı D, Göksel Ö, et al. Akciğer kanserli hastaya tanısı söylenmeli mi ? [Should patient with lung cancer be informed about the diagnosis?]. Ege Tıp Dergisi. 2016;55(1):20-5. [Crossref]
- Can G, Aydıner A. Akciğer kanserinde palyatif Bakım. 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2015. [Crossref]
- Kefeli U, Ustaalioğlu BB, Yıldırım ME, Erkol B, Aydın D, Şener N, et al. Akciğer kanserinde sağkalımı etkileyen klinikopatolojik özellikler [Clinicopathological factors related to survival in lung cancer]. Marmara Medical Journal. 2015;28(1):21-6. [Crossref]
- International Agency for Research on Cancer [Internet]. © IARC 1965-2024 [Cited: March 21, 2021]. Global cancer observatory. Aveilable from: [Link]
- Coşkun HS, Dabak N. Akciğer kanseri kemik metastazları [Lung cancer metastases to bone]. Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği Dergisi. 2019;18:578-84. [Crossref]
- Berber K. Akciğer kanserli hastaya bakım veren hasta yakınlarının bakım verme yükleri ve psikolojik sorunları arasındaki ilişki [Yüksek lisans]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi; 2014. [Erişim Tarihi: 15.05.2020]. [Link]
- Çam O, Beşer NG. Akciğer kanseri hastaların ölüm anksiyetesine yönelik psikiyatri hemşiresinin girişimlerinin etkililiğinin incelenmesi [Study of the efficacy of psychiatric nurses in their interventıons with regard to the death anxiety of lung cancer patients]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2011;27(1):37-46. [Link]
- Üzüm G, Türkmen SN. Kanser hastalarında psikoeğitimin problem çözme becerisine etkisi [The effects of psychoeducation on problem solving skills of cancer patients]. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2019:10(1);75-81. [Link]
- Dülgerler Ş, Çam O. Kanser tanısı konan hastalarda tanıyı söyleme süreci ve hemşirelik yaklaşımları [The process of truth telling and nursing approach in cancer patients]. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;2(1):15-9. [Crossref]
- Topçu SY, Baskın BE. Cerrahi girişim bekleyen kolorektal kanser hastalarında sosyal destek algısı ve etkileyen faktörler [Social support perception and affecting factors in colorectal cancer patients waiting for surgical intervention]. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;10(4):423-30. [Link]
- Park JH, Park JH, Kim SG. Effect of cancer diagnosis on patient employment status: a nationwide longitudinal study in Korea. Psychooncology. 2009;18(7):691-9. [Crossref] [PubMed]
- Cho J, Choi EK, Kim SY, Shin DW, Cho BL, Kim CH, et al. Association between cancer stigma and depression among cancer survivors: a nationwide survey in Korea. Psychooncology. 2013;22(10):2372-8. [Crossref] [PubMed]
- Işıkhan V. Kanser ve sosyal destek [Cancer and social support]. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2007;18(1):15-29. [Link]
- Çakır H. Cerrahi tedavi uygulanan kolorektal kanserli hastaların sosyal destek ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi]. Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi; 2019. [Erişim Tarihi: 03.06.2020]. [Link]
- Topkaya N, Kavas AB. Algılanan sosyal destek, yaşam doyumu, psikolojik yardım almaya ilişkin tutum ve niyet arasındaki ilişkiler: bir model çalışması [Perceived socıal support, life satisfaction, attitudes towards psychological help and intention to seek help: a model study]. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkishor Turkic. 2015;10(2):979-96. [Crossref]
- Gündüz F. Kanserli hasta ve bakım verenlerinin algıladıkları sosyal destek ile umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi; 2019. [Erişim Tarihi: 22.05.2020]. [Link]
- Özdemir D. Onkoloji eğitim hemşireliği biriminde eğitim alan meme kanseri hastalarında stresle başa çıkma yolları ve algılanan sosyal destek düzeyleri [Yüksek lisans tezi]. Konya: Selçuk Üniversitesi; 2017. [Erişim Tarihi: 16.05.2020]. [Link]
- Eylen B. Kanser Hastası Sosyal Destek Ölçeği'nin geçerlik, güvenirlik ve faktör yapısı üzerine bir çalışma [A study on the validity, reliability and factor structure of the Cancer Patient Social Support Scale]. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2002;15(1):109-17. [Link]
- Özyurt BE. Kanser hastalarının algıladıkları sosyal destek düzeyine ilişkin betimsel bir çalışma [A descriptive study about social support percieved by cancer patients]. Kriz Dergisi. 2007;15(1):1-15. [Crossref]
- Dedeli Ö, Fadıloğlu Ç, Uslu R. Kanserli bireylerin fonksiyonel durumları ve algıladıkları sosyal desteğin incelenmesi [A survey of functional living and social support in patients with cancer]. Türk Onkoloji Dergisi. 2008;23(3):132-9. [Link]
- Remmers H, Holtgräwe M, Pinkert C. Stress and nursing care needs of women with breast cancer during primary treatment: a qualitative study. Eur J Oncol Nurs. 2010;14(1):11-6. [Crossref] [PubMed]
- Lien CY, Lin HR, Kuo IT, Chen ML. Perceived uncertainty, social support and psychological adjustment in older patients with cancer being treated with surgery. J Clin Nurs. 2009;18(16):2311-9. [Crossref] [PubMed]
- Lotfi S. Meme kanseri hastası yoksul kadın olmak: baş etme ve sosyal destek süreçlerinin incelenmesi [Doktora tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2017. [Erişim Tarihi: 23.05.2020]. [Link]
- Bilgin N, Yıldırım E. Kanser hastası yakınlarının algıladığı sosyal destek ile umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [The investigation of the relationship between the perceived social support and the levels of hopelessness in the relatives of the cancer patient]. Aydın Sağlık Dergisi. 2017;3(2):33-49. [Link]
- Ayaz S, Efe ŞY, Korukluoğlu S. Jinekolojik kanserli hastaların algıladıkları sosyal destek düzeyleri ve etkileyen faktörler [Level of perceived social support of patients with gynaecological cancer and affecting factors]. Türkiye Klinikleri Dergisi. 2008;28(6):880-5. [Link] .html
- Bıkmaz Z. Lösemili hastaların yaşam kalitesi ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Edirne: Trakya Üniversitesi. 2009. [Erişim Tarihi: 17.05.2020]. [Link]
- Köse MF, Öztürk MA, Acar A. Sosyal İlişkiler Ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri [Development and psychometric properties of the Social Relationship Scale]. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi. 2022;42(1):1-20. [Crossref]
.: İşlem Listesi