Amaç: Ülkemizde İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü [Human Immündeficiency Virus (HIV)] enfeksiyon sıklığında giderek artan bir eğilim görülmektedir. HIV tedavisinde Abakavir'in kullanımı için en büyük kontrendikasyon olan aşırı duyarlılık sendromu ile ilişkili bulunan insan lökosit antijeni [Human leukocyte Antigen (HLA)]-B57:01 allel sıklığı ile ilgili yayınımız kaynağı olan tezin yazım tarihi itibariyle ülkemizde yapılan çok merkezli bir çalışma bulunmamaktadır. Abakavir'e karşı gelişen aşırı duyarlılık reaksiyonu HLA-B57:01 alleli varlığı ile yakın ilişkili olarak bulunmuştur. Fakat allel prevalansı coğrafik bölgelere ve ırklara göre değişiklik göstermektedir. Bu çalışmada, HIV pozitif yeni tanı almış, henüz tedaviye başlamamış hasta grubundaki HLA-B57:01 allel sıklığının allel spesifik polimeraz zincir reaksiyonu [polymerase chain reaction (PCR)] ile taranması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Retrospektif olan bu çalışma için Ocak-Aralık 2021 tarihleri arasında ''Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları ve Biyolojik Ürünler Dairesi Başkanlığı, Ulusal HIV-AIDS Doğrulama ve Viral Hepatitler Referans Laboratuvarına'' HLAB57:01 testi için gönderilen, yeni tanı almış 235 hastaya ait plazma örneklerinden izole edilen deoksiriboz nükleik asit (DNA) örnekleri dâhil edilmiştir. HLA-B57:01 allel sıklığının allel spesifik PCR ile taranması amaçlanmış, HLA-B57:01 allel pozitif bulunan örneklerin değerlendirilmesi için semi-nested PCR yapılmıştır. DNA örneklerinin izlenebilmesi için EDTA 0,5 M, 10XTBE solüsyonları hazırlanmıştır. Verilerin analizi SPSS15 paket programında yapılmıştır. Kategorik karşılaştırmalar için ki-kare ve Fisher'in kesin testi kullanıldı. İstatistiksel olarak p<0,05 alınan sonuçlar anlamlı kabul edildi. Bulgular ve Sonuç: Çalışma grubunda, HLA-B57:01 allel varlığı yönünden test edilen toplam 235 örneğin 5'inde (%2,12) allel pozitifliği saptandı. Hastaların başvuru merkezlerinin, coğrafik değerlendirmesi sonucunda örneklerin 126'sının (%53,6) İç Anadolu, 64'ünün (%27,2) Karadeniz, 26'sının (%11,1) Akdeniz, 8'inin (%3,4) Güney Doğu Anadolu, 4'ünün (%1,7) Ege, 4'ünün (%1,7) Marmara ve 3'ünün (%1,3) Doğu Anadolu Bölgesinde tanı aldığı belirlendi. Pozitif bulunan 5 hastanın 35 yaş ve altındaki hasta grubunda olduğu belirlendi ve 35 yaşın altında olmanın, istatistiksel olarak anlamlı olduğu görüldü (p=0,044, Göreceli olasılık oranı=4,056). HLA-B57:01 pozitifliği ile cinsiyet arasındaki ilişkide; pozitif hastaların tümünün erkek olduğu, tüm erkek hastaların %2,8'inin HLA-B57:01 alleli taşıdığı belirlendi (p=0,371). HLA-B57:01 allel prevalansının coğrafik dağılımı değerlendirildiğinde; en sık allel pozitifliği Karadeniz Bölgesinde izlenmiştir. Genel olarak değerlendirildiğinde iki hastanın Karadeniz Bölgesinden, birer hastanın Ege Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinden olduğu tespit edilmiştir. Bazı bölgelerden test edilen örneklerin azlığı sebebiyle, bölgesel temsiliyet sağlanamamıştır. İlerleyen dönemde, tüm bölgeleri temsil edecek düzeyde örneklerin çalışmaya dâhil edildiği, özellikle allel varlığı ile birlikte bu allelin klinik yansımalarının da değerlendirilebileceği, HLA-B57:01 allel ile CD4 Th lenfosit sayısı arasındaki ilişkinin saptanabileceği, aşırı duyarlılık reaksiyonu veya benzeri semptomlarda deri yama testi gibi daha geniş kapsamlı çalışmaların yapılması gerektiği sonucuna varılmış olup bu çalışmamızın da sonraki çalışmalara ışık tutacağı kanaati ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: HIV; HLA-B57:01 allel pozitif; Abakavir; aşırı duyarlılık sendromu; semi-nested PCR
Objective: There is an increasing trend in the frequency of Human Immündeficiency Virus (HIV) infection in our country. There is no multicenter study with Human leukocyte Antigen (HLA)-B57:01 allele frequency associated with hypersensitivity syndrome, which is the biggest contraindication for the use of Abacavir in HIV treatment. The aim of this study was to screen the frequency of the HLA-B57:01 allele in the patient group newly diagnosed with HIV and not yet started on treatment, using allele-specific polymerase chain reaction (PCR). Material and Methods: This retrospective study includes the DNA samples isolated from blood samples which belong to 235 newly diagnosed patients who were sent for HLAB57:01 test to ''General Directorate of Public Health, Microbiology Reference Laboratories and Biological Products Department, National HIV-AIDS Verification and Viral Hepatitis Reference Laboratories'' between January-December 2021. It was aimed to screen the frequency of the HLA-B57:01allele by allele-specific PCR. EDTA 0.5 M, 10XTBE solutions were prepared to monitor DNA samples. Data analysis was performed using the SPSS 15 software package. Chi-square and Fisher's Exact Test were used for categorical comparisons. Results with a statistical significance level of p<0.05 were considered significant. Results and Conclusion: Allele positivity was detected in 5 (2.12%) of 235 samples tested for the presence of HLAB57:01 allele in the study group. As a result of the geographical evaluation of the patients' referral centers, 126 (53.6%) of the samples were Central Anatolia, 64 (27.2%) Black Sea, 26 (11.1%) Mediterranean, 8 (3.4%) South East Anatolia, 4 (1.7%) Aegean, 4 (1.7%) Marmara and 3 (1.3%) were Eastern Anatolia Region. It was determined that 5 positive patients were in the group of patients aged 35 years and younger, and being younger than 35 years was found to be statistically related (p=0.044, odds ratio=4.056). In the relationship between HLA-B57:01 positivity and gender; It was determined that all positive patients were male, and 2.8% of all male patients carried the HLA-B57:01 allele (p=0.371). When evaluating the geographic distribution of the HLA-B57:01 allele prevalence, allele positivity was most frequently observed in the Black Sea region. Overall, it was found that two patients were from the Black Sea region, and one patient each was from the Aegean region, Central Anatolia region, and Southeastern Anatolia region.
Keywords: HIV; HLA-B7:01 allele positive; Abacavir; hypersensitivity syndrome; semi-nested PCR
.: Process List